Sidar Demir
Türkiye’de tıp fakültesinde okuyan genç Afgan yazar Khatera Tughra, Afganistan’da kadınların yaşadığı sorunları yazdığı romanla dünyanın gündemine taşıdı. Afganistan’da kadınların eğitime erişimi ve toplumsal hayattaki konumları, son yıllarda ağır kısıtlamalarla karşı karşıya. Taliban’ın yeniden iktidara gelmesiyle birçok genç kız eğitim haklarından mahrum kalırken, bu süreçte Afgan kadınlarının sesi olmayı başaran isimlerden biri de Khatera Tughra oldu. Tughra, 17 yaşında kaleme aldığı “Efsun” adlı romanıyla, Afganistan’daki kadınların yaşadığı zorlukları anlattı.
2021 yılında Yurt Dışı Türkiye Bursları ile Türkiye’ye gelen Tughra, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde eğitim görmeye başladı. Eğitim hayatına Türkiye’de devam ederken yazdığı “Efsun”, Afganistan’daki kadınların yaşam koşullarını dünyaya duyurmayı amaçladı. Tughra, kitabını yazma nedenini şu sözlerle açıkladı:
“Erkek arkadaşıyla gezdiği iddiası ile babası tarafından öldürülen sınıf arkadaşım Efsun Raz’ın unutulmasını istemediğim için bu kitabı yazdım. İkinci olarak, Afganistan’daki zorlukları orada yaşayan biri olarak anlatmayı hedefledim.“
Taliban yönetimi altında Afgan kadınlarının eğitimden mahrum bırakılması, ülkenin geleceği üzerinde derin etkiler yarattı. Khatera Tughra, Afganistan’a yaptığı ziyaretlerde gördüğü durumu şöyle özetledi:
“Yaklaşık 3 sene sonra 2024 yazı Afganistan’ı ziyaret ettim, tek başına ülkeye giriş-çıkış yapamıyor. Yani hiçbir kadını çalışma ve eğitim hayatında görememek hayal edildiğinden bile daha kötü. Ülke zaten açlık sınırının altındaydı bu yasalarla daha da kötü durumda olduğunu yaşayıp gördüm. Kadınlar tek başına seyahat edemiyor, eğitim ve iş hayatına katılamıyor. Bu durum yalnızca kadınları değil, tüm toplumu etkiliyor.”
Tughra, kadınların eğitimden uzaklaştırılmasının Afganistan’ın toplumsal ve ekonomik geleceğini tehdit ettiğini söyledi.
“Efsun”, yalnızca Türkiye’de değil, uluslararası alanda da büyük ilgi gördü. Kanada’da İngilizce yayımlanan eser; Avrupa, Kuzey Amerika ve Orta Doğu’da birçok kütüphanede yerini aldı. Kitap, Avrupa Parlamentosu’nda tanıtıldı ve Türkiye’de ödüller kazandı. Tughra, kitabının başarısını şu sözlerle anlattı:
“Efsun’un bu kadar hızlı ilgi görmesinin nedeni, gerçek bir hikayeye dayanması. Afganistan’da kadın olmanın ne anlama geldiğini, orada yaşamış biri olarak anlattım. Afgan kadınlarının yaşadığı bu süreç sadece onların sorunu değil, tüm dünyanın sorunu. Bir nesil eğitimden mahrum kalıyor ve geleceğimiz ellerimizden kayıp gidiyor.“
2003 yılında Afganistan’ın Faryab kentinde doğan Khatera Tughra, lise eğitimini Afganistan’da birincilikle tamamladı. Afganistan’daki eğitim başarıları ve topluma yaptığı katkılarla gelecek vadeden 10 genç arasında yer aldı. 2021 yılında Yurt Dışı Türkiye Bursları kapsamında Türkiye’ye gelerek Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne kabul edildi.
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.