Şırnak’ın Uludere ve Beytüşşebap ilçelerindeki vatandaşlar, her yıl ilkbahar aylarında yüksek rakımlı dağ yamaçlarında yetişen şifalı hengedan bitkisini toplamak üzere yollara düşüyorlar. Kimi zaman 10 kilometre yol katederek şifalı olduğuna inanılan endemik hengedan bitkisini toplayan Şırnaklılar, otu hem taze hem de kurutup pilavla birlikte tüketiyorlar.

Yöre sakinlerinden Makbule Sak, 9. köy’e yaptığı açıklamada, Şırnak’a özgü Hengedan bitkisinin özelliklerini şöyle anlattı;

“Burası Uludere ilçesine bağlı Dağdibi Köyü. Bu hengedan otu birçok hastalığı yok ediyor. Özellikle bağırsak, bademcik, Troid, guatr, böbrek, kalp, akciğer kanseri, nefes darlığı, daha birçok hastalığa iyi geliyor. Her yerde bulunamayan bu otu sadece Uludere ve Beytüşşebap dağlarında yetişiyor. Kürtçe buna hengedan diyoruz. Türkçe ise birçok farklı isimle anılıyor.”

Mart ve nisan aylarında, karlar eridikten sonra dağ yamaçlarında ortaya çıkan bitkinin köylüler tarafından toplandığını da anlatan Sak, “Bahar aylarında dağların yamaçlarında kar eridiğinde bu ot toprağın altından filizleniyor. Köylüler de sabah erkenden kilometrelerce yol kat edip toplamaya gidiyor. Akşama kadar dağlarda hengedan toplayıp çantalarına atan köylüler evlerine dönüyor. Hem tazesini yapıyoruz hem de kurutup kışın tüketiyoruz. Bunun gibi birçok şifalı bitki dağlarımızda yetişiyor. Böyle olunca dışardan talep çok oluyor” diye konuştu.

Hengedan yemeğinin iki farklı şekilde yapıldığını dile getiren Sak, şifalı hengedan otunun nasıl tüketilmesi gerektiğini, bizzat yemek tariflerini vererek anlattı;

“Biz hengedan otundan iki farklı yemek yapıyoruz. Örneğin ilk yemekte dağlardan topladığımız bu otu eve getirip iyice yıkıyoruz. Gövdesindeki kabuğu çıkarıyoruz. Sonrasında yapraklarıyla beraber küt küt doğruyoruz. Daha sonra bir iki saat suda kaynatıyoruz. Bu aşamadan sonra kızgın yağda kızartıyoruz. Üstüne de yumurta kırıp baharatlarımızı atıyoruz. 15 dakika kızartıldıktan sonra tabaklarımıza koyup yiyoruz. İkinci bir tarifi de, kuruttuğumuz bu otu kışın pilavla birlikte tüketiyoruz. Yani hengedan otlu pilav yapıyoruz. Bu yemekte de ilk önce kuruttuğumuz otu sıcak suya koyuyoruz. Tam yumuşadıktan sonra pirinç pilavın içine atıp pilavla birlikte pişiriyoruz.”