Azerbaycan akraba evliliklerini yasakladı

1

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Aynur Hokmuravan / Kapak Fotoğrafı: DepoPhotos

Azeri toplumunda uzun zamandır sonu merak edilen “akraba evliliği yasağı” tartışması yaşanıyordu. Yeni onaylanan yasa tasarısıyla bu tartışma bitti. Artık Azerbaycan’da akraba evliliği yasak.

Yıllardır beklenen haber nihayet yasa tasarısı olarak onaylandı. Dünya nüfusunda bu sorunu yaşayan birçok toplumda olduğu gibi  Azerbaycan’da da kan bağı olan akrabalar arasında evlilik hala görülüyordu. Akrabalar arasında olan evlilikler sonucunda doğan bebeklerin genetik hastalıklarla doğacağını bile bile kendi rızalarıyla akrabaların evlenmesinin önü açıktı.

Azerbaycan’da akrabalar bundan sonra evlenemeyecek. Gündem yaratan yasa tasarısına göre akrabalığı olan amca, hala, teyze ve dayı çocukları evliliğini yasaklayan tasarı artık onaylandı. Aile kanununun değişiklik tasarısı parlamentonun oturumunda birinci okumada görüşüldü. Değişiklikle evliliğe engel maddelerin sayısı artırıldı. Kanuna eklenecek maddeler şunlar:

Kardeşlerin ve (veya) kız kardeşlerin ortak biyolojik dede ve (veya) ninesi olan çocukların evlilikleri yasaklanacak. Ayrıca biyolojik akrabalığı olan amca (dayı) ve kardeş (kız kardeş) oğlu olan kişilere de uygulanacak.

Azerbaycan’da gündem olan yeni tasarı insanlar arasında geniş tartışmalara neden oldu. Kimisi bu kararı çoktan bekliyordu, kimisi de sevginin hiçbir şeye engel olmadığını düşünerek yasaya karşı çıkıyor.

Azerbaycanlı sosyolog Ahmed Geşemoğlu, “Akraba evliliklerinden insanlar her zaman zarar gördü. İslam dininden de yola çıkarsak bu evlilikler çoktan yasaklanmalıydı” dedi.

“Akraba evliliklerinden çok büyük belalar ve hastalıklar gelir”

Akraba evliliklerinden insanların her zaman zarar gördüğünü belirten sosyolog, İslam dininin felsefesi ve mantığından hareketle bu durumun çoktan yasaklanması gerektiğini vurguladı ve şöyle konuştu:

“Burada bir paradoks da var. İnsanlar diyor ki, İslam’da amcaoğlu, amcakızı olanların nikahı güya gökte kesilmiş. Elbette ki, bunların her biri uydurmadır. İslam felsefesinin bir mantığı var ki, insan bedenine o şeyden hata, fiziki olarak bir bela gelir; demek ki, haramdır. Bakın, su ve ekmek mukaddestir. Ama çok kullanırsak, o da böyle haram sayılır. Çünkü, çok olan her şey insan organizmasına hastalık getirebilir. Biz de biliyoruz ki, istatistik ve tıp bilimi de teyit etti ki, akraba evliliğinden çok büyük belalar ve hastalıklar gelir.

Herkes de çok iyi bilir ki, akrabayla evlilikte çocuklar hasta olarak dünyaya gelebilir. Düşünün, anne 9 ay heyecan ve stres yaşar. İşte bu heyecan yaşamanın kendisi çok korkunç ve zor bir süreçtir. Genel olarak istatistikler de gösteriyor ki, bu tür evliliklerden doğan çocukların önemli bir kısmı kusurlu oluyor. Öyle bir aile tanıyorum ki, akraba evliliğinden dünyaya gelen çocuklarının üçü de kusurlu. Bu aile zaten ilk çocukta anlamalıydı ki, bir çocuk kusurlu olarak dünyaya geldiyse sonraki çocukları da aynı durum bekleyebilir. Ama maalesef bazı aileler buna aldırış etmiyor.”

“Akraba evliliklerinden doğan kusurlu çocuklar için suçlu ebeveynlerdir”

Akraba evliliklerinin olumsuz etkisinin ya kendi çocuğunda ya da gelecek nesillerde görülebileceğini belirten Ahmed Geşemoğlu, bir sosyolog olarak 10 yıldır bu tasarının tartışmaya açılması için oldukça çaba gösterdiğini belirtti. Gesemoğlu, sorumluluğun anne ve babada olduğunu şu örnekle anlattı:

“Allah korusun diyerek dünyaya getirilen çocuklar için suç sahipleri de o ebeveynlerin kendileridir. Bir aile tanıyorum ki, amcaoğlu-amcakızı olarak evliliklerinden bir oğulları dünyaya geldi. Doğru, ilk zamanlar o çocuğun sağlığında bir problem olmasa da, 30 yaşından sonra böbreğinin çürümeye başladığını gördüler. Çok da imkanlı bir aileydi ama dünyayı gezseler de evlatlarının hastalığına çare bulamadılar. Hastalığın da sebebi akraba evliliğinin sonucu olarak bilindi. Bununla da o insanın hayatını kurtarmak mümkün olmadı. Böylece 30 yaşında hayattan göçtü ve bir çocuğu da yetim kaldı.”

“Akraba evliliklerinin yasaklanması evlenme sayısına etki etmeyecek”

“Ben yıllardır milletvekillerine de teklif sunuyorum, akraba evliliklerini yasaklamak lazım. Bu nedenle şimdi de çok mutluyum” diyen Sosyolog Ahmed Geşemoğlu, bu yasanınn evlenmek isteyenlerin sayısını düşürmeyeceğini söyledi, “Evlenmek isteyen biri şart değil ki, gidip kendi akrabasıyla evlilik yapsın. Evlenmek isteyen zaten evlenecektir” dedi.

Yasa tasarısının onaylanması hukuki açıdan da yeni soru işaretleri yarattı. Hukukçu Şamil Paşayev nikahsız beraberliklerin artacağı görüşünde.

“Nikahsız ailelerin sayısı artacak”

Şamil Paşayev; hala kızı, amca oğlu gibi akraba evlilikleri yasaklansa da esas meselenin pratik ve davranışlardaki değişim olduğunu vurguladı:

“Nikahı yasaklamak kişilerin arasında cinsel ilişkiyi veya vatandaş nikahını yasaklamıyor. Kişiler birlikte yaşayabilir. Sadece, devlet kaydına alınmayacaklar. Onların çocuk dünyaya getirmesi, ebeveynlik hakkının verilmesi yasayla yasaklanamaz. Bu sadece nikahsız ailelerin sayısının artmasına sebep olabilir. Bu yasayla birlikte medya, sivil toplum kuruluşları ve kamuoyuna bu durumun olumsuz etkilerini topluma yeterince anlatmalıdır. Düşünce değişmezse sadece yasayı değiştirmekle olumlu bir durum görmek kolay olmayacak.”

Akraba evliliklerinin önlenmesinin en etkili yolu kişilerin bilinçlerinde, düşüncelerinde değişiklik yapmak olduğunu söyleyen Paşayev, “Yasakla sorun ortadan kalkmaz, eğitimle, tıbbi bilgilendirme ile farkındalık yaratılmalıdır” dedi. Hukukçu Şamil Paşayev muhtemel tehlikeleri ve olasılıkları şöyle sıraladı:

“Azerbaycan’da insanların sadece kendi akrabaları ve ya kendi hemşehrileri (yine de uzak akrabaları) ile evlendiği aileler, yerler var. Yasağın uygulanması onları durduramayacak. Kişiler gelecekte akrabalarıyla evlenebilmek için çeşitli yollar arayacaklar. Burada çocukların evlatlık verilmesinden tutmuş, belge üzerinde akrabalıktan vazgeçmeye kadar çeşitli seçenekler yer alır. Böyle olduğunda onların resmi akrabalığı kalmayacak ve nikaha girebilecekler. Bu nedenle, bu süreç daha çok bilgilendirme yolu ile kişilerin bilinçlerinde değişiklik yaparak yürütülmelidir. Onlar bu evlilikten dünyaya gelecek çocukların hasta doğacağını ya da gelecekte hasta düşeceğini anlamalıdırlar.”