Pamukta üretici bu sene de zarar etti

 

Beyaz altın olarak bilinen pamukta hasat başlarken üreticiler bu sene de umduğunu bulamadı. Sınırlı sayıda ve sadece üyelerinden alım yapan kooperatiflerin açıklayacağı fiyatlarla piyasayı dengelemesini bekleyen üreticiler, 2021 yılındaki alım fiyatlarının açıklanmasıyla hayal kırıklığına uğradı. Türkiye’deki pamuk üretiminin yarısından fazlasını gerçekleştiren Şanlıurfa ve Aydın’daki pamuk üreticileri talep ve beklentilerini 9. Köy’e anlattı.

 

Şanlıurfa bölgesinde bir kilo pamuk üretim maliyetinin 25 ila 30 lira arasında değiştiğini ifade eden Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İpar, “Maliyetlerimiz işçi, sulama ve elektrik bakımından bölgesel olarak değişiyor. Şu an verilen fiyat zaten maliyet fiyatının altında. Bu yıl tarımsal girdi fiyatları yüzde 49 oranında arttı. Bir önceki yıl yüzde 70 civarında artmıştı. Bir önceki sene daha fazla artmıştı. Dolayısıyla son 3 yılda yüzde 200’ün üzerinde bir artış var. Ama ben şu an bundan 3 yıl önceki fiyattan satmak zorunda kalıyorum” diye konuştu.

Pamuğu Çukobirlik’in açıkladığı 24 liralık alım fiyatına satamadıklarına vurgu yapan İpar, piyasa fiyatlarının 20 lira bandına kadar düştüğünü bildirdi. Pamuk hasadının yeni başlamasıyla piyasanın tam oturmadığını ifade eden İpar, tedbir alınmadığı takdirde durumlarının iç açıcı olmadığını belirterek şunları kaydetti:

 

“Üç yıl önce ben bu fiyata pamuk sattım. Şimdi yine aynı fiyata satıyorum. Ancak üç yıl önce maliyetimiz 10-11 lira bandındaydı. Pamuk çiftçisi en son üç sene önce para kazandı. Bu sene tam dipteyiz. Geçen yıl 650 bin tonluk bir rekolte düşüşü olmuştu. Böyle giderse ekim alanları azalacak ve rekolte yine düşecek“

Şanlıurfa’nın Türkiye’deki pamuğun yarıya yakınını ürettiğini belirten İpar, buna karşın ülkedeki toplam pamuk üretiminin ihtiyacın yarısını karşılayabildiğinin altını çizdi. Pamuk üretiminden kaçışlar olacağını ve bunun ithalata yansıyacağı uyarısında bulunan İpar, şöyle konuştu: “Benim dünya çiftçisiyle rekabet etme şansım yok. Onların hem girdileri düşük hem de fiyatları yüksek. Zaten ülkemizde yetişen pamuk bize yetmiyor. İthalat kaçınılmaz. Pamuktan kaçan çiftçinin de kazanacağının bir garantisi yok. Özellikle bu yıl çiftçi neredeyse hiçbir üründen kar edemedi. Yani stratejik ürünler içerisinde fındığa yüzde 57 civarında verildi. Çay da yüzde 68 civarındaydı. Diğer tüm ürün fiyatları enflasyonun çok altında kaldı. Bu şartlar altında çiftçinin kar etmesi mümkün değil.“

 

Beklentilerinin devletin piyasayı dengede tutacak tedbirler alması olduğunu ifade eden İpar, “Çukobirlik alımı artırırsa, piyasa fiyatları ateşlenir. En azından maliyetimize verebilirsek kendimizi zarar etmemiş sayacağız. Artık bırakın kar etmeyi, zarar etmeyi engelleme mücadelesi veriyoruz. Ayrıca çiftçinin Gayri Safi Milli Hasıla’dan alması gereken anayasal yüzde 1’lik desteği alması gerekiyor. Şu an bunun yarısını bile alamıyoruz” dedi.

Pamukta üç yıldır zarar ettiklerini vurgulayan Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri de bu sene maliyetlerinin 9-10 lira altında satış yapmak zorunda kaldıklarını belirtti. Bölgelerinde bir kilo pamuk üretim maliyetinin 34 lira olduğunu ifade eden Tanyeri, şunları söyledi:

 

“Piyasada 22-23 lira bandında bir alım fiyatı var. Desteklerle ve randımana göre ise bu ancak 24-25 lira bandına çıkabiliyor. Böyle baktığımızda da maliyetimizin 9-10 lira altında bir fiyat söz konusu. Bakanlığımız da pamuğa üç yıldır 1 lira 60 kuruş destek veriyor. Bu da yetersiz. Mazot ve gübre desteği artırıldı ancak üç yıldır sabit 1 lira 60 kuruş olan prim desteğinin de artırılması gerekiyor.“

Söke Ovası’nda barajlardan bırakılan suyun en son kendilerine geldiğini bildiren Tanyeri, zamanında ve düzenli sulama yapamadıkları için büyük verim kayıpları yaşadıklarını ifade etti. Bazı parsellerde yarıya yakın ürün kaybı yaşadıklarını belirten Tanyeri, “Dekar hesabı yaparken 500 kilodan hesaplıyoruz ama bazı parsellerimizde bu 250-300 kilo arasında çıktı. Verimli sulama yapıldığı takdirde bu 650 kiloya kadar çıkabiliyor. Ancak maalesef sulama sorunundan ötürü böyle kayıplar da yaşadık” dedi.

 

Zarar ettiklerinde destek görmediklerinin altını çizen Tanyeri, şunları vurguladı: “Ürün fiyatlarının maliyetlerin altında kaldığı yıllarda üreticilerimize ayrıcalık tanınarak destek verilmesini bekliyoruz. Biz pamuğu çırçırcıya veriyoruz, çırçırcı iplikçiye veriyor, iplikçi tekstilciye veriyor. Tekstilciden hazır giyime kadar gidiyor. Biz yaz kış demeden her koşulda alın teri dökerek üretim yapıyoruz. Söylediğim gibi eksik verim de alabiliyoruz. Bu zincirde en fazla emek veren ama en az para kazanan biziz. Ezilen biz oluyoruz. Buradan sanayicileri de uyarıyorum. Biz varsak onlar var. Bizim emeğimizin karşılığını alamadığımız bir ortamda bizi ezmeye çalışmasınlar.“