Haber: Ahmetcan Uzlaşık
Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında, Türkiye’nin diplomatik ilişkisinin olmadığı Ermenistan’la ilişkilerinde hareketlenme yaşandı. İki ülke arasında 35 yıldır kapalı olan sınır kapısı, Ermenistan yardımlarının girebilmesi için açılırken, Ermeni Dışişleri Bakanı Mirzoyan da Türkiye’ye geldi.
9. Köy, Ermenistan ile ilişkilerde deprem sonrasında başlayan bu hareketlenmenin, iki ülke arasındaki normalleşme için itici güç olup olmayacağını uluslararası ilişkiler uzmanı Turgut Tuncel’e sordu. Turgut Tuncel, 2021’de her iki ülkenin de karşılıklı olarak özel temsilci atayarak, diplomatik görüşmelere başladığı süreci “üçüncü normalleşme” olarak adlandırırken, deprem sonrası hareketlenmenin de bunun bir parçası olduğunu söyledi. Tuncel, “İşin doğrusu, 2021 yılı sonunda başlayan üçüncü normalleşme süreci, en azından basına yansıdığı kadarıyla, pek de umut edilen tempoda gitmiyordu. 6 Şubat Depremi sonrasında Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı araması, Ermenistan’dan kurtarma ekiplerinin ülkemize gelmesi ve Türk ve Ermeni dışişleri bakanlarının Ankara’daki görüşmesi sürecin yeniden canlanması için bir fırsat kapısı aralamış olabilir” dedi.
Ermenistan’ın en önemli hedeflerinden birinin Türkiye ile kara sınırının açılması olduğunu vurgulayan Tuncel, “Bana göre Türkiye, sınır konusuna, Ermenistan ile normalleşmenin esas hedefini – yani bölgesel barış ve istikrar amacını – unutmadan ve 2008-2009 sürecinden çıkartmış olması gereken dersleri unutmadan yaklaşmalı ve buna göre hareket etmelidir” diye konuştu. Ermenistan’da mevcut Başbakan Paşinyan’ın “normalleşme için bir avantaj sayılabileceğini” de aktaran Tuncel, Ermenistan’ın Azerbaycan’la normalleşmek konusunda “Türkiye ile normalleşmek kadar istekli görünmediğini” de ifade etti. Tuncel, “bu ilk bakışta olumsuz bir tutum olarak görülebilir. Ancak, Türkiye’nin Ermenistan’ı Azerbaycan’la nihai barış için adım atmaya yönlendirmesi, nihayetinde Ermenistan dahil herkes için çok daha olumlu sonuçların ortaya çıkmasına vesile olabilecektir” dedi.
Ermenistan’la son “normalleşme süreci” 2021’de başlamıştı
1993 yılından bu yana diplomatik ilişkilerin kurulmadığı, sınırların kapalı olduğu Türkiye ile Ermenistan arasında son normalleşme süreci 2021’de başlamış, iki ülke sorunları doğrudan görüşebilmek için birer özel temsilci atamıştı. İki temsilci arasında doğrudan görüşmeler 14 Ocak 2022’de Moskova’da başlamıştı. 14 Ocak’taki görüşme sonrasında Dışişleri Bakanlığı, “Taraflar, müzakereleri tam normalleşme hedefiyle ön şart olmaksızın sürdürme hususunda mutabık kalmışlardır” ifadelerini kullanmıştı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ermeni meslektaşı Mirzoyan ile 12 Mart 2022’de Antalya Diplomasi Forumunda yarım saatlik bir görüşme gerçekleştirmişti. Özel temsilciler ise sırasıyla 24 Şubat, 3 Mayıs ve 1 Temmuz’da Viyana’da üç görüşme gerçekleştirmişti. 6 Ekim 2022’de ise görüşme süreci en üst düzeye taşınmış, Prag’daki Avrupa Siyasi Topluluğu zirve toplantısına katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile bir araya gelmişti. Erdoğan daha sonra yaptığı basın açıklamasında, “Ermenistan’la tam normalleşme hedefine ulaşacağımıza inanıyorum” demişti.
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.