Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanan ve TBMM’ye sunulan 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nda siyasi partilere verilen Hazine yardımları, yapılan “enflasyon ayarı” ile bir önceki yıla göre yaklaşık 5 katına çıkarıldı.
Meclise sunulan bütçe taslağına göre barajı aşan partilere toplam hazine yardımı 4,5 Milyar lira olacak. Siyasi Partiler Kanunu’na göre son parlamento seçimlerine katılmış ve genel barajı aşmış partilere toplamda her yıl o yılki genel bütçe gelirlerinin 5 binde ikisi oranında ödeme yapılıyor. Bunun haricinde barajın altında kalmasına rağmen yüzde 3’ten fazla oy alan partilere de en düşük yardımı alan partiye orantılanarak destek veriliyor.
Seçim yıllarında siyasi partilerin Hazine’den aldıkları yardım miktarı 3 katına çıkıyor. Ancak 2023 yılı enflasyonu da göz önüne alınarak hazırlanan bütçede, siyasi partilere yardımın 3 değil, yaklaşık 5 kat artırılması dikkat çekici.
Partiler ne kadar yardım alacaklar?
Partilerin bir önceki seçimde aldıkları oy oranlarına göre hesaplanan Hazine yardımı, 2023’te AK Parti’ye toplam 1 milyar 961.3 milyon lira, CHP’ye 1 milyar 43,9 milyon TL, HDP’ye 539.5 milyon TL, MHP’ye 511.5 milyon TL, İYİ Parti’ye de 459.2 milyon TL olarak bütçede yer aldı.
Son beş yıl boyunca partilerin hazineden aldığı para yardımı tablosu
Bu paranın 1.5 milyar liralık kısmı ocak ayında partilerin hesaplarına yatırılacak. Ocak ayında AK Parti’ye 653.8 milyon, CHP’ye 348 milyon, HDP’ye 179.8 milyon, MHP’ye 170.5 milyon, İYİ Parti’ye ise 153.1 milyon lira hazine yardımı yapılacak. Bu yardımlar yılın ilk on günü içinde hesaplara geçecek.
Siyasi partiler faaliyetlerini sürdürmek için bağış, aidat, gayrimenkul gelirleri ve parti etkinliklerinden elde edilen gelirleri kullanabiliyor. Fakat bunların yetersiz kalması nedeniyle Türkiye’de 1965 yılından beri hazine tarafından siyasi partilere destek veriliyor.
“Enflasyonun düşeceğine ilişkin devletin bile beklentisi yok”
Türkiye’de yaşanan enflasyon ve kur artışı ile, bütçeye konulan siyasi partilere yardım miktarını birlikte yorumlayan ekonomist Dr Murat Kubilay, bütçenin “devletin bile enflasyonun düşeceğine ilişkin beklentisi bulunmadığını gösterdiğini” söyledi.
Kubilay 9. Köy Haber Merkezi’ne yaptığı açıklamada, bütçeye siyasi partilere ayrılan yardım miktarlarının, Türkiye’nin enflasyon sarmalı içinde olduğunu ortaya koyduğunu vurgulayarak, şöyle dedi;
“Geçtiğimiz haftalarda açıklanan orta vadeli ekonomik programa göre 2023’ün sonundaki enflasyon beklentisi de devletin resmi olarak %22. Haliyle böyle bir ortamda fiyatların yukarı gideceğini iktidar bile kabul etmiş ve resmi belgelerine bunu yansıtmış. Fiyatlarının belirlenmesinde etkili olan şirketler ve piyasada yer alan tüketiciler ve üreticiler çok daha kötü bir beklentiye sahipler. Eğer hazine yardımlarında Türk lirası cinsi sabit bırakılırsa önümüzdeki yıl 12 ay boyunca giderlerini karşılayamayacak hale gelirler. Siyasetin finansmanı çok kritik bir mevzudur. Ülkede siyasi partiler finansmanını açık bir şekilde hazineden alamazsanız partileri giderleri konusunda iş dünyası çok etkili olur. Karanlık bir şekilde yabancı ülkelerden gelen paralar gelebilir.”
“Türkiye enflasyon sarmalı içinde”
Partilere yapılan hazine yardımının yükselen dolar karşısında hiçbir şey ifade etmediğini söyleyen Dr. M. Murat Kubilay “Türk lirasının değerinin korunmamasının, yurt içinde enflasyona, yurtdışında da Türk lirasının değer kaybetmesine yol açtığını söyledi. Kubilay şöyle konuştu;
“Enflasyon ile döviz kuru uzun vadede birbiriyle paralel ama kısa vadede ayrışmalar olabilir. Bu hazine yardımlarının belirlenme sürecinde partilerin aldığı oy seçimlerin varlığı gibi etkenler belirli. Diğer taraftan döviz kuru bir süredir yıl ortalarına göre bakarsak daha hızlı bir artış gösterdi. Her ne kadar son dönemde döviz kuru artışı yavaşlayıp enflasyon daha yukarıda gitse de her bir yılın ortalama enflasyonuyla ortalama döviz kuruna bakarsak kur biraz daha önde”
Siyasi partilerin aldıkları hazine yardımları
Doların Türk Lirası karşısındaki değeri
Partilerin aldığı hazine yardımının dolar karşısındaki değeri
HABER : Haber: Kaan Taşkın
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.