Düzce’de hava kirliliği

Berna Dilek

Düzce, 2021 Dünya Hava Kirliliği raporunda Avrupa’nın havası en kirli 5 kenti arasında yer aldı. O tarihten bu yana, doğal gaza geçmek gibi birçok önlem alındı ama özellikle kış aylarında Düzceliler hava kirliliğinden yakınıyor.  

Kentin çanak şeklindeki yapısı hava kirliliğinde etkili

Normal şartlar altında yeryüzünün alçak kesimleri yükseklere göre daha sıcak olur. Ancak çanak şeklindeki yerlerde bu durumun tersi yaşanır, buna da “sıcaklık terselmesi” denir. Sıcaklık terselmeleri hava kirliliğine neden olur. Düzce’deki hava kirliliğinin önemli sebeplerinden birinin de sıcaklık terselmesi olduğunu söyleyen Düzce Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölüm BaşkanıProf. Dr. Fatih Taşpınar şu açıklamayı yaptı:

“Düzce’de hava kirliliğinin temelinde topoğrafyanın çanak şeklinde olması yatıyor. Kentte hava kirleticileri dağılmıyor. Bunda da ‘ısıl terselme’ etkili oluyor. Kirlilik çoğu zaman normal değerlerin üzerinde seyrediyor. Özellikle partikül madde kirliliği… Kirliliğin tek nedeni topoğrafya değil. Düzce’de kentsel yaşam ve sanayi de hava kirliliğinde çok etkili. Kentin yüzde 99’unda doğalgaz var ama kullanılmıyor. Tespitimize göre maliyet yüksekliği öne sürülüyor. Evlerde doğal gaz var ama soba kurulmuş ve onunla ısınılıyor. Özellikle köylerde odun yakılıyor.”

“Sanayi ve taşıt trafiği de kirliliği artırıyor”

Prof. Taşpınar, Düzce’de plansız kentleşme, sanayi ve taşıt trafiğinin de hava kirliliğinde etkisi olduğunu dile getirdi:

“Düzce, İstanbul-Ankara güzergahı. Ayrıca, buradan Karadeniz’e Akçakoca üzerinden giden bir ulaşım güzergahı var. Dolayısıyla çok ciddi taşıt trafiği yükü var. Bunları da analiz ettik ve ulaşımın bu dağılmayan/dağılamayan hava kirliliğine ciddi etkisinin olduğunu modelledik. Burada şehir planlaması da önemli. Mesela daha yüksek bir bölge olan kalıcı konutlar bölgesinde atmosfer merkeze göre daha temiz. Bir de sanayide kullanılan endüstriyel yakıtlar var. Sanayinin ve yerel halkın duyarlı olması çok önemli. Mesela sobada lastik, plastik yakılmamalı, kaliteli kömür kullanılmalı ve soba bacaları temizlenmeli. Bir de sanayi otomatik online izlenmeli. Bunun bir ön çalışması da yapıldı. Fabrika bacaları izlenmeli.”

“Hava kirliliğinde bir nebze azalma var”

Prof. Taşpınar, son yıllarda hava kirliliği ile mücadele kapsamında yapılanlara ilişkin ise şunları söyledi:

“Düzce Valiliği, gerekli düzenleme ve yapılacak işler konusunda bakanlık ile çalışma yaptı biz de katıldık. Kömür kullanımında kısıtlama, doğalgaz desteği, kömür kalitesinin izlenmesi ve denetlenmesi, sanayi bölgelerinde fabrika bacalarında izleme ve denetim, geniş çevrede ve mobil araçlarla hava kirliliği izleme gibi çalışmalar yapıldı. Bu bir süreç, etkisini biz de göreceğiz. Hava kirliliğinde bir nebze azalma olduğunu söyleyebilirim. Kamuoyu da gerekli desteği veriyor.”

Tuba Seyyar

“Kış aylarında sağlıklı nefes alamıyoruz”

Doğduğundan beri, yani 38 yıldır Düzce’de yaşayan Tuba Seyyar da hava kirliliğinden şikayetçi:

“Özellikle kış aylarında temiz ve sağlıklı nefes alamıyoruz. Hava kirliliğini özellikle sabahları ve gecenin geç saatlerinde yoğun bir şekilde hissediyoruz. Bu sorun sağlığımızı da etkiliyor. Alerjik ve kronik rahatsızlıklara maruz kalıyoruz.”

Uzun Mustafa Mahallesi Muhtarı Halit Özdemir ise hava kirliliğinin son birkaç yıla kadar çok daha yoğun olduğunu hatırlatarak şunları söyledi:

“Hava kirliliği bir buçuk, iki seneye kadar çok yoğundu. Şehir merkezine yakın bölgede çöplerin dökülmesi ve yakılması çok etkiliyordu. Çöp deposu o bölgedeydi. Sonra çöp deposu kirli atık deposuna taşındı. Artık halkın büyük çoğunluğu da doğalgaz kullanıyor. Hava kirliliği büyük ölçüde azaldı ama hala var.”