Zerrin Sargut
Van’da kadın dernekleri, artan kadın cinayetlerine karşı ortak basın açıklaması yaptı. Van Kadın Platformu ve Star Kadın Derneği, ülke genelinde ve kentte artan kadın katliamlarına dikkat çekti. Van Sanat Sokağı’nda yapılan açıklamaya yüzlerce kadın katıldı.
Kürtçe ve Türkçe “Kadın cinayetleri politiktir” pankartının açıldığı açıklamada, Tevgera Jinên Azad (TJA), Star Kadın Derneği, siyasi parti temsilcileri, yöneticileri de hazır bulundu. Açıklamaya “Jin Jiyan Azadi İle Özgürlüğe Doğru” dövizleri taşınırken, kadınlar sık sık “Jin Jiyan Azadi” sloganları attı. Açıklamayı platform adına Star Kadın Derneği Başkanı Avukat Zeynep Demir okudu.
“Son 24 saatte 7 kadın katledildi”
Türkiye’de son 24 saatte 7 kadının erkekler tarafından katledildiğini söyleyen Demir, yaşamını yitiren her kadın için üzgün ve öfkeli olduklarını dile getirdi. Star Kadın Derneği’nin 2024 yılı Van ve çevre iller için hazırladığı rapora dikkat çeken Demir şöyle konuştu:
“Yılın ilk yarısında, şüpheli kadın ölümü ve kadın cinayetiyle 21 kadın yaşamını yitirdi. Kadınlar her gün toplumsal tanıklığımız huzurunda katlediliyor. Bizler kadın cinayetlerini sayılar ve listeler üzerinden okumak istemiyoruz. Kadına yönelik şiddeti önleme mekanizmalarının etkin kullanılmadığını artan cinayet-ölüm haberlerinden görüyoruz. Devlet bireyin maddi ve manevi varlığını her türlü tehlikeden, tehditten ve şiddetten korumakla yükümlüdür. Bu yükümlülüklerine uygun davranılmadığını yakın zamanda, Diyarbakır’ın Çınar ilçesiyle Mardin’in Mazıdağı ilçesi arasında 20 Haziran Perşembe akşamı başlayan ve 15 kişinin ölümüyle sonuçlanan yangınla da görmekteyiz.“
“Haklarımızı talep etmekten vazgeçmiyoruz”
Antidemokratik uygulamaların, özelleştirilmiş kamu kurumlarının ve ırkçı söylemlerin üretildiği bir sürecin devam ettiğini belirten Demir, her sabah farklı bir felaket haberleriyle uyandıklarına dikkat çekti; “Şiddetin, ölümlerin, tecavüz ve tacizlerin artarak sürdüğü, kadın cinayetlerinin, tecavüz dahil tüm şiddet biçimlerinin sıradanlaştırıldığı bu dönemde, frenleyici politikalar ve
mekanizmaların acilen devreye sokulması gerekiyor. Oysa siyasi iktidar Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi yetmezmiş gibi, 6284’u de hedef alarak akıl almaz girişimlerde bulunuyor. Bizler hukuksuzlukları hiçbir şekilde kabul etmediğimizi ve haklarımı talep etmekten vazgeçmeyeceğimizi her yerde ve her platformda ilan ettik, etmeye devam ediyoruz.“
“Mücadelemizi sürdüreceğiz”
Kadına şiddetin ve kadın katliamlarının biran önce son bulması gerektiğinin çağrısını yapan Demir, sözlerini şöyle tamamladı:
“Biz kadınlar, kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddet konularında devletlerin yükümlülüklerini yerine getirmesini, kadına yönelik şiddetin ortaya çıkmadan önlenmesini, mağdurların korunmasını, faillerin gerektiği gibi cezalandırılmasını talep ediyoruz. Yine kadınların yaşam hakkının güvence altına alınması için gerekli çalışmaların yapılmasını bir kez daha talep ediyor, kadına yönelik şiddetin önlenmesi mücadelemizi sürdüreceğimizin bilinmesini isteriz.”
Açıklamanın ardından 5 dakikalık oturma eylemi yapıldı. Açıklama, slogan ve alkışlarla son buldu.
“Van’daki ölümlerin özellikle araştırılması gerekiyor”
Açıklamanın ardından artan kadın katliamlarına dair 9.Köy’e konuşan feminist aktivist Zozan Özgeökçe, “Artık karşımızda bizi eve tıkmak isteyen, hayatımıza kast eden, yaşamımıza baskı ve şiddet yoluyla engel olan bu eril sistemi tanımalıyız. ‘Babamdır yapmaz, kocamdır etmez’ dememeliyiz. Cezasızlık da bu sistemin yürütücü ayağıdır. Şiddet faillerini koruyan yargı sistemi de bu baskı ve şiddetin tırmanmasında fail ile işbirlikçidir. Yargıda iyi hal indirimi, takipsizlik ve etkin müdahale yok. Koruma kararlarına rağmen öldürülen kadınlar var” dedi.
Kadınların yaşadıkları şiddeti rapor etmelerinin çok zor olduğuna da dikkat çeken Özgeökçe, “Karakollar ’güvenlik’ öncelikli oldukları için kadınlar fiziksel ve psikolojik olarak şikayet etmemektedirler. Şikayet eden kadınlar da korunmamaktadırlar. Van’da şüpheli kadın ölümleri ve intiharlarının özellikle araştırılması gerekiyor. Şüpheli deniliyor ama hepsinin ölümünde kendilerine en yakın olan erkeklerin ilgisi vardır” diye konuştu.
“Cezasızlıkla failler şiddete teşvik edilmektedir”
Konuya ilişkin 9.Köy’e konuşan Star Kadın Derneği Başkanı Avukat Zeynep Demir ise son dönemde kadın cinayetleri ve şüpheli ölümlerde ciddi bir artışın olduğuna dikkat çekti. Demir, “Kadınlar olarak kazanımlarımızı terk etmeyeceğiz bizden alınanlar için mücadeleyi de her alanda sürdüreceğiz. Kadın cinayetleri yargılamalarında yargının pasif ve faili koruyan tutumu ile cezasızlık politikası uygulanmaktadır. Dosyalarda uygulanan cezasızlıkla failler şiddete teşvik edilmektedirler. Devletin kadına yönelik suçlarda önleme mekanizmasını kullanması gerektiğini, mağdurları koruyan tedbirler uygulamasını ve failleri etkili bir cezalandırma ile toplumda kadına yönelik işlenen suçlarda caydırılık oluşturması gerektiği gibi yükümlülüklerini ve sorumluluklarını hatırlatıyoruz” dedi.
“Şiddet mekanizmalara ulaşılmadan kapatıldı”
Van ve çevre illerinde elimizdeki verilere göre son 6 ayda kadın cinayeti ve şüpheli ölüm sebebiyle 21 kadın yaşamını kaybettiğine dikkat çeken Demir, şöyle konuştu:
“Van’ da kayyumun 8 yıl boyunca kadın kazanımlarını hedef alan uygulamalar gerçekleştirmesi sonucu kadınların maruz bırakıldığı şiddet yıllarca mekanizmalara ulaşılmadan kapatılmaya çalışıldı. Bu süreçte kadın cinayetleri, şüpheli ölümler ev içi şiddet ve cinsel saldırı suçları çok fazla yaşandı. Kentte kadınlara uygulanan politikalar sonucu, 8 yıl boyunca şiddet sessizleştirilerek derinleştirildi.”