Hayatta kalmaya çalışanların şehri İstanbul: “Yaşamıyoruz, gün geçiriyoruz”

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ece Altıkulaç

İstanbul’da yaşamak artık bir geçim savaşı. İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) şubat ayı yaşam maliyeti araştırmasına göre, kentte dört kişilik bir ailenin ortalama yaşam maliyeti 82 bin 880 liraya ulaştı. Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 56,21’lik bir artış yaşanırken, sadece bir önceki aya kıyasla bile maliyetler yüzde 7,10 arttı. Ancak bu rakamlar, İstanbul’da geçinmeye çalışan aileler için yalnızca bir istatistikten ibaret değil.

Her gün hayatta kalma mücadelesi veren binlerce aileden biri de Koçak ailesi. İ. Koçak, asgari ücret alan bir temizlik işçisi. Eşi K. Koçak ise aile ekonomisine evlere temizliğe giderek katkı sağlıyor. Çiftin iki kızı var. 19 yaşındaki Ş. Koçak, Aydın’da üniversite okuyor. 15 yaşındaki İ. Koçak ise ortaokul eğitimine devam ediyor. Peki Koçak ailesi İstanbul’da nasıl ayakta kalıyor?

old hands counting finances on a home calculator , close- up

“Evladına üç kuruş yollayamamak insanın canını yakıyor”

İstanbul’da yaşam maliyetleri hızla artarken, aileler için hayat her geçen gün daha da zorlaşıyor. 9. Köy’e konuşan K. Koçak (anne), sabahın erken saatlerinde çıkıp akşam yorgunluktan tükenmiş şekilde eve döndüğünü söylüyor. Haftada en az dört gün temizliğe gittiğini belirten Koçak, “Değil dört, yedi günün yedisi de temizliğe gitsem yetmez. Ben aylık 24 bin kazanıyorum. O da her ay her hafta dört gün gidecek iş olursa.” diyor. Temizliğe gittikleri ailelerin tatil veya diğer mazeretleri olması halinde işe gitmediği için gelirinin de düştüğünü anlatan Koçak, kazancının mutfak masraflarına bile yetişmediğini anlatıyor: “Sırf markette bile her şeyin fiyatı her hafta artıyor. Eskiden pazara akşamüstü giderdim ki daha uyguna alayım, şimdi artık ona bile para yetişmiyor.”

Eşi, İ. Koçak ise İstanbul’da geçinmenin artık imkânsız hale geldiğinden şikayetçi. Çalıştığı iş yerinde asgari ücret aldığını ancak aldığı maaşın daha cebine girmeden belirten Koçak, üniversite öğrencisi kızına düzenli harçlık gönderemediğini belirtiyor: “Faturalar, kira, mutfak masrafı derken elimizde hiçbir şey kalmıyor. Geçinmek şöyle dursun, uzaktaki kızıma düzenli harçlık bile gönderemiyoruz. Üniversiteye gitti ama orada ucu ucuna KYK bursu ile idare etmeye çalışıyor. Telefon açınca ‘İyiyim, param var’ diyor ama 3 bin lira burs kime nasıl yetsin? Zorlandığını bilip de baba olarak evladına üç kuruş yollayamamak insanın içini yakıyor. En azından yurtta kalıyor da ‘Ne yer ne içer’ diye düşünmüyoruz.”

rural settlement in Istanbul

“Bu evde yaşıyoruz diyemem, mecburen kalıyoruz”

Koçak ailesi gibi birçok aile, İstanbul’da ayakta kalabilmek için borçlanıyor. Maaşlar yetmediğinde bakkal defterine yazdırılıyor, kredi kartı limiti sonuna kadar kullanılıyor. Ama borç, sadece günü kurtarıyor; bir sonraki ay daha da büyüyerek geri dönüyor. “Yaşamıyoruz, gün geçiriyoruz.” diyen K. Koçak, geçim derdinin bir başka boyutu olarak artan kiraların da kendilerini zorladığını söylüyor.

Oturdukları evin yıllardır hiçbir bakım görmediğini, duvarlarının çatladığını ve kışın içeride soğuktan duramadıklarını söyleyen Koçak, “Bu evde yaşıyoruz diyemem, mecburen kalıyoruz. Kira 5 bin liraydı, geçen sene 8 bine çıktı, bu sene yeni zamla ne isteyeceklerini bilmiyoruz. Çıkıp başka yere gidelim desek, daha uygunu yok.” diyor. İstanbul’un deprem riskini anımsattığımızda ise o da kaygılı olduğunu belirtiyor: “Gece yatarken çocuklarımın üstünü örtüyorum ama içim rahat etmiyor. Bu ev sağlam mı, bir sarsıntıda başımıza yıkılır mı bilmiyoruz. Ama ne yapabiliriz ki? Kiralar uçmuş, taşınmak hayal. Her şey göz göre göre çöküyor, biz sadece idare etmeye çalışıyoruz.”