8 Mart’ta kadınlar yine alanlarda olacak

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Berfin Şengil

Dünyanın dört bir yanında kadın emeği ve mücadelesi için anlam taşıyan “8 Mart Dünya Kadınlar Günü”, İstanbul’da Taksim Meydanı’nın yanı sıra pek çok ilde etkinliklerle kutlanacak. İzmir, Ankara, Kocaeli, Çanakkale gibi illerde 8 Mart’ta gerçekleşecek Gece Yürüyüşü’nde taşınacak pankartlar ise kadın platformlarının düzenlediği atölye çalışmalarıyla günler öncesinden tamamlandı.

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından “Dünya Kadınlar Günü” ilan edilen 8 Mart’ın kökeni kadın işçi hareketlerine dayanıyor. 1908 yılında, New York’ta 15 bin çalışan kadının daha kısa mesai süreleri, daha yüksek maaş ve seçme hakkı talep etmesi, 8 Mart’ın tohumlarının atıldığı eylemler olarak kabul ediliyor. Amerika Sosyalist Partisi, 1 yıl sonra 8 Mart’ı “Ulusal Kadınlar Günü” ilan etmişti. Ancak uluslararası hale gelmesini ilk öneren ise Clara Zetkin’di. Komünist aktivist ve kadın hakları savunucusu Zetkin, 1910 yılında Kopenhag’da toplanan Uluslararası Emekçi Kadınlar Konferansı’nda 8 Mart’ı uluslararası bir gün ilan edilmesini önerdi. 17ülkeden 100 kadının bulunduğu konferansta oy birliğiyle 8 Mart, “Dünya Kadınlar Günü” ilan edildi.

1911’de Avusturya, Danimarka, Almanya ve İsviçre’de ilk uluslararası etkinliklerin yapıldığı Dünya Kadınlar Günü, 1975’te Birleşmiş Milletler’in kabul etmesiyle resmileşti. Her yıl bir tema üzerine ilerleyen 8 Mart’ın bu yılki teması; “Tüm kadınlar ve kız çocukları için: Haklar, eşitlik, güçlendirme.” Dünya Kadınlar Günü’nün internet sitesindeki bu yılın teması ise “Eylemi hızlandır” olarak açıklandı. Cinsiyet eşitliğini sağlamak için hızlı ve kararlı adımlar atmanın önemini vurgulayan tema, kadınların kişisel ve profesyonel alanlarda karşılaştıkları engeller ve önyargılara karşı durmak için hızlı aksiyon alma çağrısına dayanıyor.

Kadınlar yine meydanlarda olacak

Çok sayıda ülkede resmî tatil olan Dünya Kadınlar Günü için Türkiye’de böyle bir durum söz konusu değil. Ancak diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de kadınlar, 8 Mart’ta kalabalık yürüyüşler gerçekleştiriyor. 2003 yılında Taksim Meydanı’nda düzenlenmeye başlayan “Feminist Gece Yürüyüşü” ise 2019 yılından beri valilik kararıyla yasaklanıyor. 8 Mart’ta meydanlara çıkma ısrarından vazgeçmeyen kadınlar, engelleme ve gözaltılarla karşılaşabiliyor.

Kadın platformları, dayanışma grupları ve feminist kolektiflerin belirlediği bazı toplanma ve yürüyüş noktaları ise şöyle:

• İstanbul’da saat 13.00’da Kadıköy İskele Meydanı’nda “Büyük Kadın Buluşması” gerçekleştirilecek. Saat 19.30’da Taksim Meydanı’nda toplanacak kadınlar, Feminist Gece Yürüyüşü’nde bir araya gelecek.
• Ankara’da kadınlar, saat 19.30’da Yüksel Caddesi’nde buluşarak 8 Mart yürüyüşünü gerçekleştirmeyi planlıyor.
• İzmir’de saat 19.00’da toplanacak kadınlar, saat 19.30’da Alsancak’ta eski Leman Kültür önünden yürüyecek.
• Antalya’da saat 14.00’da Aydın Kanza Parkı’ndan Cumhuriyet Meydanı’na yürüyüşe geçecek kadınlar, saat 19.00’da Üçkapılar Feminist Gece Yürüyüşü’nü gerçekleştirecek.
• Çanakkale’de kadınlar, 8 Mart için Çanakkale Kadın Platformu’nun çağrısıyla saat 19.30’da Golf Çay Bahçesi’nde toplanacak.
• Bursa’da saat 19.00’da Fomara Meydanı’nda Bursa Kadın Platformu’nun davetiyle toplanacak kadınlar, saat 19.30’da Kent Meydanı’na yürüyecek.
• Eskişehir’de kadınlar, Eskişehir Demokratik Kadın Platformu’nun çağrısıyla saat 17.00’da Espark Bağlar Kapısı önünde buluşacak.
• Kocaeli’de saat 20.30’da Belediye İş Hanı önünde Kocaeli Kadın Platformu’nun davetiyle kadınlar bir araya gelecek.
• Mersin’de kadınlar, saat 19.30’da Kushimato Sokağı’nda Mersin Kadın Platformu çağrısıyla buluşacak.
• Sakarya’da kadınlar, saat 19.40’ta Yeni Camii önünde Sakarya Kadın Platformu çağrısıyla buluşup saat 20.00’de Demokrasi Meydanı’na yürüyecek.
• Adana’da saat 14.00’da Uğur Mumcu Meydanı’nda Kadın Mitingi düzenlenecek. Saat 19.30’da ise Gazipaşa Çocuk Parkı’nda Feminist Gece Yürüyüşü düzenlenecek.
• Hatay’da kadın dayanışmalarının çağrısıyla saat 14.30’da Defne Necmi Asfuroğlu Anadolu Lisesi karşısındaki eski market alanında toplanacak kadınlar, saat 15.00’de yürüyecek. Ayrıca Antakya, Samandağ, Serinyol ilçelerinde de çeşitli dayanışma yürüyüşleri yapılacak.

Türkiye’de kadınların en önemli kazanımlarından birisi, Avrupa Konseyi tarafından hazırlanıp 45 ülke ve Avrupa Birliği tarafından imzalanan “İstanbul Sözleşmesi” ya da tam adıyla “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi” oldu.

Ağustos 2014’te Türkiye’nin ev sahipliğinde imzaya açılan ve ilk imzacısı Türkiye’nin olduğu sözleşme, kadına şiddet ve aile içi şiddeti önlemeye dayanan ve mücadelede temel standartları, devletlerin bu konudaki yükümlülüklerini belirliyor. Ancak bazı muhafazakar çevreler ve cemaatler, “eşcinselliği veya cinsiyetsizliği özendirdiği” iddiasıyla sözleşmeyi hedef aldı. Kadın örgütleri ve muhalefetin tepkilerine karşın İstanbul Sözleşmesi, 20 Mart 2021 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan 3718 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından feshedildi. İstanbul Sözleşmesi’nin yürürlükte olduğu süreçteki en önemli kazanımı ise 6284 sayılı “Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun” oldu. Söz konusu yasa şiddet ve ev içi şiddet mağduru olan ya da şiddete maruz kalma ihtimali bulunan kadın, çocuk, aile bireyi ve tek taraflı ısrarlı takip mağdurlarının korunmasını ve bu suçları işleyenlere karşı cezai yaptırımları içeriyor.

Kadın cinayetleri 2024’te en yüksek seviyede

Türkiye’de kadın haklarına dönük en önemli sorunların başında “şiddet” geliyor. “Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu” verilerine göre, 2024 yılında kadın cinayetleri ve şüpheli kadın ölümlerinde 2010 yılından beri kayda geçen en yüksek rakamla karşılaşıldı. 2024’te 394 kadın cinayeti ve 259 şüpheli ölüm gerçekleşti. Geçtiğimiz yıl kadınların yüzde 57’si kendi evlerinde, yüzde 71’i ise aile içinde; yani eşleri, babaları, boşandıkları ya da boşanmaya çalıştıkları erkekler tarafından öldürüldü. Ayrıca 280 kadını, evli oldukları erkek, baba, oğul ya da bir akrabaları katletti. Kadınları öldüren 42 failin adli sicil kaydı bulunuyordu. İçişleri Bakanlığı ile Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun paylaştığı rakamlar ise uyuşmuyor. Bakanlığın resmî verilerine göre; 2022’de 284, 2023’te 309, 2024’ün 10 ayında ise 276 kadın cinayeti gerçekleşti. Öldürülen kadınların 32’si koruma altındaydı.

Son 1 yılın öne çıkan kadın olayları

Geçtiğimiz yıl yaşanan katliamların başında ağustos ayında Diyarbakır’da kaybolan 8 yaşındaki Narin Güran geliyor. Narin’in 19 gün sonra bir derede cansız bedenine ulaşılırken, aile üyelerinin de aralarında olduğu çok sayıda kişi tutuklandı. Narin’in katili ise henüz bulunamadı.

Şubat 2024’te 28 yaşındaki Pınar Bulunmaz’ın evli olduğu R.B. hakkında “eşe karşı kasten öldürme” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istemiyle hazırlanan iddianame kabul edildi. Olaydan 3 ay sonra serbest bırakılan R.B.’nin tutuksuz yargılanmasına karar verildi.

Ağustos 2024’te Serpil Kartal, İstanbul Arnavutköy’de sokak ortasında boşanma aşamasında olduğu ve barışmayı kabul etmeyen Harun Gül tarafından katledildi. Gül’e ağırlaştırılmış müebbet ve 1 yıl hapis cezası verildi.

Eylül ayında Van’da kaybolan üniversite öğrencisi Rojin Kabaiş’in, 18 gün sonra cansız bedeni bulundu.Ailesi kızlarının ölümünü şüpheli bularak adalet mücadelesi başlattı.

19 yaşlarındaki Ayşenur Halil ve İkbal Uzuner, 4 Ekim’de İstanbul’da Semih Çelik tarafından canice katledildi.

Aleyna Çakır’ın ölümüyle ilgili iddianame 4 yıl sonra hazırlandı. Çakır’a daha önce de şiddet uygulayan erkek arkadaşı Ümitcan Uygun için “intihara teşvik etmek ve intihar kararını kuvvetlendirme” ve “eziyet etme” suçlarından toplamda 15 yıla kadar hapsi istendi.

Yargıtay, Pınar Gültekin’i 2020 yılında Muğla’da katleden Cemal Metin Avcı’nın “canavarca hisle öldürme” suçunu işlemediğine karar vererek cezayı bozdu.