DOLAR 34,7008 0.28%
EURO 36,7748 0.42%
ALTIN 2.972,771,30
Ankara

KAPALI

Van’da Yok Olan Gelenek: Van Evleri ve Tandır

Van’da Yok Olan Gelenek: Van Evleri ve Tandır

Tarihi Van evleri ve tandır geleneği kentsel dönüşüm projeleri ve yap-sat ile birlikte yok olmaya devam ediyor. Özellikle 2011 yılında yaşanan deprem felaketinin ardından Van’ın çehresi tamamen değişmeye başladı. Aniden Van’da gökdelenler, kaçak yapılar yükseldi. Toprak evlerin yerine müteahhitlerin yaptığı binalar yükseldi. Son yıllarda hava kirliliği, Van Gölü’nün kirlenmesi gibi sorunlarla gündeme gelen Van’da yitip giden en önemli güzelliklerden biri de tarihi Van evleri oldu. Bir zamanlar Van’da binlercesi bulunan evlerden sadece 2 tane kaldı. Urartu döneminden bu yana varlığını sürdürmeyi başaran tarihi Van evlerinin yerine yeni beton binalar hızla yükselmeye devam ediyor.   

ABONE OL
23 Kasım 2020 00:00
Van’da Yok Olan Gelenek: Van Evleri ve Tandır
0

BEĞENDİM

ABONE OL

Çev-Der:  Kaçak Yapılaşmanın Önü Açıldı
 

Tarihi Van evlerinin içinde bulunduğu durumu Çevre Derneği (Çev-Der) Başkanı Ali Kalçık ve TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Van Şube Başkanı Mihail Atik, 24 Saat’e değerlendirdi.

 

Van’ın bir zamanlar yeşilliği ve Van evleriyle akıllara geldiğini kaydeden Van Çev-Der Başkanı Ali Kalçık, ancak betonlaşma, kaçak yapılaşma ve rant alanlarının büyümesiyle ne yeşilin ne de Van evinin kalmadığını söyledi. AKP hükümetinin ülkenin her karış toprağını rant alanına çevirdiğini ve bunun sonuçlarının Van’da daha ağır olduğunu ifade eden Kalçık, “Mevcut politikalar yeşilliğe, tarihe hizmet etmiyor, tamamen ranta hizmet ediyor. Van gibi yeşil bir kenti beton yığınına çevirdiler. Bunu yıllardır söylüyoruz ama STK’ları dinlemiyor, halkı ısıtılmaya çalışılarak yeniden şekil vermişlerdir“ diye konuştu.

 

“Van Evleri Bir Urartu Geleneğidir”

Kerpiç, saman evlerin insan sağlığı için daha uygun olduğunu, beton yığınların insan yaşamı için tehdit olduğunu kaydeden Kalçık, “Maalesef sağlığımızı da hiçe sayıyorlar. ‘Ne kadar beton o kadar para’ mantığıyla hareket ediyorlar. Ta Urartulardan, Ermenilerden kalmasına rağmen bugüne kadar varlığını sürdüren Van Evlerini tamamen yok ettiler. Bu Van’a yapılan çok büyük bir kötülüktür” İfadelerini kullandı.

 

TMMOB VAN ŞUBESİ: 100 Yıllık Mimari Yok Edildi

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Van Şube Başkanı Mihail Atik ise, Van’ın konum itibari ile deprem fay hatları üzerinde yerleşik bir şehir olduğunu belirterek, Van’ın mevsim geçişleri keskin bir coğrafyada bulunduğunu hatırlattı. Bundan dolayı Van’da yapılaşmanın başladığı ilk tarihlerde insanların kent ekolojisine ve deprem gerçekliğine en uygun olacak şekilde; yazları serin, kışları sıcak Van evleri inşa ettiğini belirten Atik, “1900’lerin başında artık Van kendine özgür bir mimari anlayış geliştirdi ve bu yapılanma günümüz evleri kadar insan yaşamı için pratik değilse de, rutubet ve romatizma gibi hastalıklara karşı daha sağlıklıydı. Yine Van şehir merkezi zemin etüdü açısından ciddi risk oluşturmasına karşın iki katlı olarak inşa edilmesi depremler açısından daha güvenilirdi. Bunun etkilerini hala ayakta duran örnekleri ile açıklayabiliriz” dedi.

 

‘Van Rant Merkezine Dönüştürüldü’

 

Van’ın kent ile özdeşleşmiş yapılarının yıkılarak yerine daha çok kar getirecek ama daha tehlikeli: sağlık ve estetikten yoksun yapıların yapıldığını vurgulayan Atik, “Tarihi Van evlerinin bulundukları alanlar hızla imara açılmış ve rant merkezine dönüştürülmüştür. Birçok bölgede zemin etütlerine dikkat edilmeksizin yüksek katlar inşa edilmiş, yine şehrin dokusunu hiçe sayarak rant için alanlar parsellenmiştir. Bu yaklaşımlar itibarı ile sadece bir iki yerde portatif olarak bırakılmış Van tarihi evleri kombi istilası ile birlikte yok olma noktasına geldi” dedi.

 

‘Van Evleriyle Birlikte Tandır Geleneği de Yok Oluyor’
 

Van evlerinin ayrıca tandır ve kiler gibi özellikleriyle de çok özel bir anlam ifade ettiğini kaydeden Atik şunları söyledi: “Ucube şekilde inşa edilmeye çalışılmaları ise tarihi bir kıyım demektir. İpekyolu tarihi Van Kalesine bağlayan Terzioğlu caddesi son dönemlerin en gözde rant merkezlerinden biri haline getirilmiştir. Giderek kale ve eteklerine doğru gerek resmi, gerekse gayri resmi kişilerce kaçak yapılaşma Van tarihi evlerinin son kalıntılarını da hepten tarihe gömüyor. Adeta pervasızca bir talan var. Tarihi Van evleri günümüz teknolojisi ve yapı çeşitliliği ile yine mühendislik yeteneği sonucuyla imar düzenlemesi yapılabilir. Aksi takdirde hızla artan konut gerçekliği yakında son izleri ile birlikte enkaz altında kalacaktır.”

HABER : OKTAY CANDEMİR / VAN

En az 10 karakter gerekli
Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.


HIZLI YORUM YAP

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.