Hayvanları koruma kanunu mevcut sorunları çözebildi mi?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Olcay Aytürk / Kapak Fotoğrafı: Depophotos

TBMM geçen yıl hayvanseverlerin kitlesel protestolarına rağmen sokak köpeklerinin toplanmasını öngören yasa değişikliğini kabul ederken, Anayasa Mahkemesi son aldığı kararla söz konusu yasanın iptali için yapılan başvuruyu reddetti.

Adana Barosu Hayvan Hakları Komisyonu Başkanı Avukat Melike Yılmaz, konuyla ilgili olarak öncelikle 30 Temmuz 2024 tarih ve 7527 sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un neden ve nasıl çıkarıldığına bakılması gerektiğini belirterek, şunları söylüyor: “Bu kanun çıkarılırken gösterilen gerekçe 2004 yılında çıkarılan hayvanları koruma kanununun belediyeler tarafından uygulanmamış olmasıydı. 2004 yılında çıkarılan kanunun uygulanmadığını açıkça belirterek bu kanun teklifini sundular. 2004 yılındaki sokak hayvanlarının belediyeler tarafından toplanmasını, kısırlaştırılmasını, gerekli aşılarının hayvan ve insan sağlığı açısından yapılmasını ve daha sonra alındıkları yere bırakılmalarını içeriyordu. Bu şekilde hem hayvan popülasyonu kısırlaştırmalarla kontrol altına alınacak hem de toplum ve hayvan sağlığı için gereken önlemler alınmış olacaktı”

“Belediyeler görevlerini ihmal etti”

Ancak zaman içinde belediyelerin görevlerini yerine getirmediklerini söyleyen Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürüyor: “21 yıl önce çıkarılan kanun gerektiği gibi uygulansaydı şu an sokak hayvanı sorunu olmazdı. Zira 21 yıl gibi bir sürede, 2004 yılında şu anki kadar sokak hayvanının da bulunmadığı göz önüne alındığında, popülasyon kolaylıkla kontrol altına alınabilirdi. Ve bu köpekler kısırlaştırılması yapıldığı için sakinleşmiş, bulunduğu bölgedeki hayvan sayısının az olması sebebiyle iyi beslenebilmiş, uzun yıllardır sokak hayvanları aşılandığından toplum sağlını riske atacak hiçbir hastalığı bulunmayan köpekler olacaktı.”

Yılmaz, sokak hayvanları konusu siyasi açıdan oy potansiyeli olan bir konu olmadığından belediyelerin yeterli bütçeyi ayırmamış olabileceği yorumu yaparak, bunun sonucunda çok az il ve ilçede kanuni zorunluluk olan hayvan bakımevlerinin (barınakların) kurulduğunu kaydediyor. Yılmaz, “Belediyeler kanunun onlara verdiği görevleri açıkça ihmal etmiş, sokak hayvanlarının bugünkü durumuna zemin hazırlamıştır. Gereken bütçeyi 21 yıla yaymadan bile bu husus çözümlenebilirdi” diyor.

Avukat Melike Yılmaz

Yeni kanun ne getiriyor?

Yılmaz, yeni hayvanları koruma kanununun neleri içerdiğini ve bu kanunu nasıl okumamız gerektiği sorusunu ise şöyle yanıtlıyor:

“Artık il ve ilçe belediyeleri kanunun gerekliliklerini yapmazsa para cezası ve hatta hapis cezası ile karşılaşabilir. Başlangıçta bunun iyi bir şey olduğu düşünülebilir ancak durum pek öyle değil. Zira yeni kanunda 21 yıldır sorumluluklarını yerine getirmeyen belediyelerin faturası hayvanlara kesilmiş durumda. Artık belediyeler sokak köpeklerini toplayıp barınakta tutmak zorunda. Peki hali hazırda barınağı olmayan belediyeler ne yapacak derseniz kanunda bu yükümlülüklerini yerine getirmeleri için belediyelere 31.12.2028’e kadar süre verildi.”

Barınak kurma yükümlülüğünün sadece nüfusu 25 bini aşan belediyelere verildiğine işaret eden Yılmaz, bu belediyelerin birbirlerinin barınağına köpek bırakmasının da yasak olduğunu söylüyür ve şöyle devam ediyor:

“Şimdi akıllardaki soru şu; barınak kurulana kadar yani 2028’in sonuna kadar ne olacak? Kısırlaştırmalar yapılmaya devam edilecek mi? Cevap hayır. Kısırlaştırmalar tamamen durduruldu. Belediyelerin barınak kurulana kadar mevcut popülasyonu kontrol almasının resmen önüne geçildi. Eğer bir belediye kısırlaştırmak maksadıyla bir köpeği alır ve barınağı olmadığı için geri bırakırsa 71 bin 965 TL para cezası ile karşı karşıya kalacak. Bu durumda barınağı olmayan ve kısırlaştırma yapması resmen yasaklanan ilçe belediyelerinde hayvan popülasyonunda patlamalar yaşanacak. Özetle yeni kanun sorunu çözmeyeceği gibi aksine büyüttü.”

Yılmaz, uygulama yönetmeliği ile barınaktan hayvan sahiplenmek için gereken koşulların sahiplenmeyi de imkansız hale getirdiğini belirterek, kanunun asıl amacının sokak hayvanlarını barınakta güvende tutmak, daha sonra sahiplendirmek olduğunu ancak uygulamada bunun görülmediğini, kanunun ne topluma ne de hayvanlara bir fayda sağlayacağını kaydediyor.

“Kanunun çıkmasından önce sesimizi yetkililere duyuramadık”

Kanun çıktıktan sonra toplum nezdinde bazı yanlış anlaşılmalar olduğunu ve kanunda düzenlenen ötanazi başlıklı kısmın, hayvanları öldürmenin artık cezası olmadığı gibi bir algı oluşmasına sebebiyet verdiği söyleyen Yılmaz, şu sözlere yer veriyor: “Kanunun çıkmasının akabinde Ankara Polatlı’da yavru bir köpeği dirgenle öldüren fail ‘Devlet kanun çıkardı köpekleri öldürmek için’ şeklinde korkunç açıklamalarda bulundu. Bizler bu konudaki kanunun çıkmasından önce yetkililere duyurmaya çalışmıştık ancak faydası olmadı. Ötanazinin kanunda yer bulmuş olması zaten kabul edilebilir gibi değil. Maalesef belirlilik ilkesi gereği kanun maddesinde belirlilik ilkesinin gerekleri yerine getirilmemiş ve hayvanların öldürülmesi keyfi uygulamalara yol açacak hale getirilmiştir.”

Yılmaz, kanun henüz tasarı aşamasındayken veteriner hekimlerce kısırlaştırmanın ötanazi işleminde kullanılacak uyutma iğnesinden daha az maaliyetli olduğunun belirtildiğini söyleyerek, “21 yıl boyunca kısırlaştırma işlemi daha az maaliyetli olmasına rağmen buna bütçe ayırmayan belediyelerin uyutma işlemini yapmayacağının hayvan hakkı savunucuları olarak farkındaydık” diyor.