Görme engelliler “Günışığı” ile aydınlanıyor, Alperen Selvi ile umut doluyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Didem Çam / Kapak Fotoğrafı: DepoPhotos

Engelsiz Yaşama Derneği (Ey-DER), Günışığı Projesi ile hem birebir hem de online eğitimlerle çok sayıda görme engellinin hayatına dokunuyor. Ey-DER Başkanı Gönül Gürsoy projeyi şu sözlerle anlattı: “Türk Telekom, Engelsiz Yaşama Derneği ve Gönül Turgut Bireysel Eğitim Danışmanlığı ile birlikte yürüttüğümüz bir proje. Az gören çocuklara ışık algısıyla verdiğimiz bir eğitimi kapsıyor. Bu eğitim sonucunda çocuk görmeyi öğreniyor. Çocuklar günlük yaşamında, bireysel eğitiminde, akademik yaşamında tamamen görmeyi kullanarak hayatına devam edebiliyor. Proje başlayalı 10 yıl oldu. Her sene projeyi geliştirerek devam ettik. Önce 100 çocuğun eğitimiyle başladık. Çeşitli okullara giderek çocuklara, ailelere ve öğretmenlere eğitim verdik. Gördük ki, öğretmenlerin bu konuda bilgisi yeterli değil. Sonuçta, özel eğitim öğretmeni değiller. Öğretmenlerin bu konuda yetersiz olduğunu gözlemledikten sonra, ‘Okulumda Günışığı’ dedik. Projeyi, kendi içinde her sene yeniledik. Yaklaşık 50 ilde eğitim verdik. Hem birebir hem de online eğitimler yapıyoruz.”

Gönül Gürsoy

“Doğru tanı ve erken müdahale çok önemli”

Erken yaşlarda başlayan eğitimle görme engelli çocukların topluma kazandırılmasının mümkün olacağını vurgulayan Gürsoy, “Her bireyin, her çocuğun gelişiminde farklılıklar olabiliyor. Doğru tanılamak ve en önemlisi erken müdahale etmek çok önemli. Çocuk total kör mü, biraz ışık algısı var mı ya da beraberinde bedensel ya da zihinsel başka sorunları var mı gibi farklılıkları fark etmeliyiz. Erken tanı merkezinde erken tanılanabilmesi, çocuğun doğru yöntemlerle özel eğitime yönlendirilip özel eğitim aldırılması çok önemli. Çok erken yaşlarda başlayan eğitimle çocukların topluma kazandırılması mümkün” şeklinde konuştu.

“Özel eğitim engelleri ortadan kaldırıyor”

Yüzde 90 kör tanısı almış çocukların özel eğitim alması durumunda engellerinin ortadan kalkacağını belirten Gönül Gürsoy, “Çok ağır otizmli, dört yaşında evlat edindiğim bir oğlum var. Dört yaşından beri, tuvalet eğitiminden tutun yemek yeme becerisine kadar gece gündüz çok yoğun bir eğitim sürecimiz oldu. Oğluma bir anneden çok bir eğitimci olarak yaklaştım. Şu an 26 yaşında, devlet memuru olarak çalışıyor. Bağımsız yaşıyor ve kendi evi var. Çocuğun farklılığı hangi yöndeyse doğru tanı koyup ona göre eğitim yöntemleri belirlerseniz, çocuğa yüzde yüz ulaşabiliyorsunuz. Dolayısıyla çocuklar, topluma daha çabuk entegre olabiliyor. Az gören bireylerde bu çok daha etkili diyebiliriz. Birebir engeli ortadan kalkmış oluyor yani. Mesela baston kullanmıyor. Aslında yüzde 90 kör tanısı almış ama tamamen bizler gibi oluyorlar. Eğer çocuklar bu eğitimi almazsa göz kaslarını çalıştıramadığımız ve egzersizleri yaptıramadığımız için total kör olarak hayatına devam ediyor” ifadelerini kullandı.

Yaş sınırı yok

Eğitim için yaş sınırının olmadığını da kaydeden Gürsoy, sözlerini şöyle sürdürdü: “Çocuklar için yaş aralığımız yok. Bebeklikten başlıyoruz, 1,5- 2 yaşında çocuklarımız da var. Çocukların ortalama bize ulaşma yaşları 3’ü buluyor. Zaten dördüncü aydan sonra görmeyle ilgili hareketler başlıyor. Aile bir yaşına doğru farkına varabiliyor. Zaten bu yaşlarda daha çok aileyle çalışıyoruz. Aileyi yönlendiren aktiviteler yapıyoruz. Aileler bize, dernek sitemiz ve sosyal medya hesabımızdan ulaşabilir.”

Doğuştan yüzde 90 görme engeli bulunan dizi ve sinema oyuncusu Alperen Selvi, 9.Köy’e konuştu… “Arka Sokaklar”, “Alın Yazım” gibi dizilerde oynayan ve oyunculuk kariyerine “en iyi genç erkek oyuncu” ödülü de sığdıran Alperen Selvi, küçük yaşlardan itibaren oyunculuk ve sporla iç içe bir yaşam sürüyor. Selvi, “İlkokuldan beri hayalim oyuncu olmaktı. O zamanlar görme engelli oyuncu olma konusunda hiç örnek yoktu. Bir şey yapılmadıysa onun yapılamayacağı anlamına gelmez diye düşündüm ve tiyatroya başladım. Bir gün tiyatroya dizi seçimi için gelmişlerdi ve daha sonra benimle çalışmak istediklerini belirtmişler. 10 yıldır da oyunculuk yapıyorum” diye konuştu.

Aynı zamanda milli sporcu da olan 25 yaşındaki Alperen Selvi spor hayatını şu sözlerle anlattı: “Küçükken futbol oynuyordum. Yüzde 90 görme engelli olduğum için sahalar büyüdükçe topu görme olayım biraz beni zorladı. Adapte olamıyordum. Daha sonra görme engelliler sporlarıyla tanıştım. Atletizmde şampiyonluklarım, güzel derecelerim oldu. Bir dönem yüzme de yaptım, yine derecelerim oldu. Daha sonra görme engelliler futboluyla tanıştım. Orada milli takım seviyesine kadar çıktım. Zaten onun sayesinde de İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Spor Bilimleri Fakültesi’nde Spor Yöneticiliği bölümünde okuyorum. Aynı zamanda formasyon ve antrenörlük eğitimi de aldım.”

Alperen Selvi

“Dünyaya açılmayı düşünüyorum”

Yakında kendi hayat hikâyesinin işleneceği bir sinema filmi yapacaklarını da dile getiren Selvi, “Sadece görme engelliler değil diğer engelli insanlar da istedikleri zaman bir şeyleri başarabilir, bunu göstereceğim. Benim hayat hikâyemden yola çıkılarak yapılacak proje olacak. Görme engelli bir insanın oyunculuk alanında verdiği mücadeleyi, yaşadığı zorlukları ele alacağız. Bu konuda pes etmeyip yolun sonunda nereye kadar ulaşılabileceğinin tahmin bile edilemeyeceği bir film çıkacak ortaya. Bu projemle dünyaya da açılmayı düşünüyorum. Her şey yolunda giderse 2025’te çok güzel bir işe imza atacağımızı düşünüyorum” dedi.

“Pes etmemek lazım”

Alperen Selvi pes etmemek gerektiğini şu sözlerle aktardı:

“Arka Sokaklar dizisinde oynadıktan sonra görme engelli okuluna gitmiştim. Orada, oynadığım dizileri takip eden 6. sınıf öğrencisi, enerjik cıvıl cıvıl bir çocukla karşılaştım. Bana, ‘Alperen ağabey, ben de senin gibi oyuncu olabilir miyim, dizilerde oynayabilir miyim?’ dedi. Bu beni çok duygulandırdı, tabii ki oynayabilirsin dedim. Çünkü artık onun önünde bir örnek var. 10 yıl önce, oyuncu olmak istiyorum dediğim zaman benim önümde bir örnek yoktu. ‘Ajansa yüzbinlerce kişi kaydoluyor. Sen nasıl oyuncu olacaksın?’ gibi tepkilerle karşılaşıyordum. Bunu yapabileceğini göstermek, pes etmemek lazım. Genç arkadaşlara en çok bunu öneriyorum. Her zor olayı da başarabileceğiz diye bir şey yok. Bir şeyler için mücadele verebilmek, yolun sonunda  ‘Ben bunu denedim oldu veya olmadı’ dememiz lazım. Meslek seçiminde sadece maddi odaklı da gitmememiz gerek. Bir insan bir işi gerçekten severek yaparsa parasını da gayet güzel kazanır zaten. Hayali, hedefi olan arkadaşlar, bir şeyi istiyorlarsa plan ve çalışmalarını ona göre yapıp o yönde ilerlemeliler. Yolun sonunda büyük ihtimalle başarıya ulaşacaklardır. Ulaşmasalar bile o mücadele onlara çok şey kazandıracaktır.”

“Görme engelli insanlar muhtaç değildir”

“Benim gibi birçok alanda ilk olabilecek, örnek olabilecek sayıların daha çok olması gerekiyor. Bu konuda şu ana kadar katkı verdiğimi düşünüyorum. Bana göre daha yolun başı. Çok daha güzel şeyler yapacağıma inanıyorum. Bir şeyleri başarabilen insanların önü daha çok açılmalı. Bu örnekler, daha çok ön planda tutulmalı. Görme engelli bir insan da çok güzel işler yapabilir, harika bir kariyeri olabilir, maddi olarak istediği ekonomik özgürlüğe kavuşabilir. İstediği yemeği, istediği yerde yiyebilir. İstediği şekilde taksiye binebilir. Görme engelli insanlar bir şeye muhtaç değildir, bunu anlamaları lazım. Bu konuda insanlar daha bilinçli olabilir.”

“Kola girmek yerine sürükler gibi tutuyorlar”

Görme engelli bireylerin toplumsal hayatta yaşadığı zorluklara da değinen Alperen Selvi, “Daha çok trafikte, yolculuklarda, seyahatlerde zorluklar yaşanıyor. Görme engelli arkadaşlarımızın en çok zorlandıkları noktalardan biri, yolda onlara yardım edilirken kollarına girmek yerine, onları sürükler gibi iki eliyle tutmaları. Hâlbuki yardım edecekleri zaman ‘Yardıma ihtiyacınız var mı, yardım edebilir miyiz?’ diye sorulması lazım. Bir yerden bir yere giderken ya da karşıdan karşıya geçerken zorluklar olabiliyor. Ben kendi başıma da yürüyebiliyorum ama tamamen görme engelli arkadaşlarım var ve toplu taşıma aracına binerken zorluklar yaşayabiliyorlar. İstanbul’da bir görme engelli arkadaşımız metronun arasına düşmüştü. Böyle ölümden dönen kişiler de oluyor. Bir mağazaya girdikleri zaman istedikleri yeri bulma konusunda da zorlanıyorlar” şeklinde konuştu.

“Her durağa sesli yanıt sistemi eklenebilir”

Görme engelli bireylerin hayatlarının daha da kolaylaşması adına yapılması gerekenleri de sıralayan Selvi, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Görme engellilerin birçok alanda daha öncelikli olması gerekiyor. Örneğin, bir alışveriş merkezine görme engelli insanlar için refakatçi koyulabilir. Bu durum, görme engellilerin daha kolay hareket edilebilmesine olanak sağlayabilir. Dijital dünyada da birçok şey kolaylaştı. Uygulamaların erişilebilirlik özelliklerini biraz daha artırmalarını tavsiye ederim. Belediyelerimiz, görme engelliler için daha avantajlı şeyler yapabilir. Otobüs sormak için her durağa sesli yanıt sistemi eklenebilir. Şoförlerimiz de görme engellilere karşı daha duyarlı olabilir. Bazen sırf görme engelli olduğu için otobüse alınmadıklarını bile biliyorum. Dışarı çıktığınızda mutlaka bir görme engelliyle karşılaşırsınız. Bir görme engelliye nasıl eşlik edeceğini bile çoğu kişi bilmiyor. Bu konularda güzel, eğitici, tanıtıcı filmler yapılabilir. Bir televizyon reklamı bile yapılsa çoğu insan bilinçlenir. İnsanlar, görme engellileri yüzde 80-90 bir şeye muhtaçmış gibi hissediyor, bunları yenmek lazım.“