Evlilikte görünmez şiddet: “Kadınlar ekonomik baskıyı kanıtlamakta zorlanıyor”

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Evrim Deniz

Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu’nun “Ev İçi Şiddet Acil Yardım Hattı” verileri, aile içi ekonomik şiddetin görünmezliğini bir kez daha ortaya koydu. Ocak–nisan döneminde hattı arayan mağdurların büyük çoğunluğu kadınlardan oluşurken, şiddet türleri arasında psikolojik ve fiziksel şiddet öne çıktı. Psikolojik şiddet vakaları yüzde 36–40 aralığında seyrederken, fiziksel şiddet yüzde 30–40 aralığında bildirildi. Buna karşın ekonomik şiddet bildirimi, binde 1-6 arasında kaldı.

Veriler, kadınların ev içi şiddet deneyimlerinde ekonomik baskıya sıkça maruz kalmalarına rağmen bunu ihbar etmelerinin son derece sınırlı olduğunu gösteriyor. Oysa bir çok kadın, kendi emeğiyle kazandığı para üzerinde bile söz sahibi olamıyor, çoğu zaman, “parasız bırakmak”, cezalandırma biçimine dönüşüyor.

“Ekonomik şiddeti kanıtlayamadım”

Devlet memuru, 44 yaşında ve 2 çocuğu olan Selma K., “ekonomik şiddet”e uğrayan kadınlardan sadece biri. 9. Köy’e konuşan Selma, evliliği ve boşanma aşamasında, eski eşinin maaşına “el koyması” nedeniyle oldukça zorlanmış. Selma, uğradığı ekonomik şiddetin, boşanma aşamasında kendisini nasıl zorladığını ise şöyle anlattı:

“Eski eşim, kavga ettiğimiz zaman ekmek almak için bile para bırakmıyordu. Kendisi ikimizin ortak parasıyla birçok şey alırken ben ana paranın nereye gittiğini bilmiyordum. Maaş kartıma el koyduğu için ondan habersiz harcama dahi yapamıyordum. Boşanma aşamasında hiçbir birikimim yoktu ve çocuklarımı alırsam onlara dahi bakmayacağını söyleyen bir eşim vardı. Ekonomik şiddete uğradığımı mahkemede kanıtlamak çok zordu. Maaşıma el koyduğunu kanıtlamak zaten çok daha zor. Bunun için şahit bulmak da. Şimdi her ne kadar nafaka almayı başarsam da 12 yıllık evlilikte eşim araba, ev ve birçok maddi kazanç elde etti ama ben hayata sıfırdan başlamak zorunda kaldım.”

“Evlilik içi ekonomik şiddet boşanma davalarında önemli bir neden”

Avukat Dilan Taş Ayhan, evlilik içinde en sık karşılaşılan şiddet türlerinden birinin ekonomik şiddet olduğunu vurguladı. Ayhan, ekonomik şiddetin her ailenin dinamiklerine göre farklı biçimlerde ortaya çıktığını belirterek, en yaygın örneğin erkek eşin kadının çalışmasına izin vermemesi olduğunu söyledi. Ayhan, “Bu durumda erkek eş sadece kadının ev dışında çalışmasına değil, ev içinde para kazanmasına da karşı çıkıyor. Asıl amaç, kadının kendi maddi gücünü eline almasını ve öz güvenini korumasını engellemektir” dedi.

Ekonomik şiddetin başka biçimleri olduğuna da dikkat çeken Ayhan, şu örnekleri verdi:  -Kadının maaşına el konulması,
– Kadının çalışmasına izin verilmemesi ve temel ihtiyaçlar içinbile harçlık verilmemesi,
– Harçlık verilse dahi bunun sürekli denetime tabi tutulması,
– Her iki eşin de çalışmasına rağmen erkeğin kadının maaşı üzerinde hak iddia ederek kontrol sağlaması.

Bazı durumlarda ise erkeğin çalışmadığını, ailenin geçimini yalnızca kadının üstlendiğini ifade eden Ayhan, “Özellikle son dönemde açılan boşanma davalarında bu tabloya sıkça rastlıyoruz” dedi.

“Ekonomik şiddeti ispat etmek isteyenler ciddi zorluklar yaşıyor”

Ayhan, ekonomik şiddete maruz kalan kadınların öncelikle hukuki destek almaları gerektiğini belirtti. Bu durumun boşanma için önemli bir gerekçe olduğuna dikkat çekerek, “Evlilik birliği içerisinde uğradığı ekonomik şiddet nedeniyle çalışamamış ve çocuklarının geçimini sağlamakta güçlük yaşayan kadınlar, boşanma davası açtıklarında tedbir nafakası talep edebilir. Bu nafaka dava süresince hem kadın hem de çocukları için güvence sağlar” diye konuştu.

Ancak ispat konusunda ciddi zorluklar yaşandığını vurgulayan Ayhan, “Boşanma davaları aile içindeki olaylara dayandığı için, genellikle üçüncü kişilerin tanıklık etmek istememesi tarafları zor durumda bırakıyor” dedi.

“Mahkemeler taleple bağlı”

Ekonomik şiddet vakalarında mahkemelerin alacağı önlemlerin, tarafların doğru usulle talepte bulunmasına bağlı olduğunu belirten Ayhan, “Hukukumuzda ‘taleple bağlılık ilkesi’ geçerlidir. Bu nedenle kadınların dava açarken hukuki destek alması, mahkemelerin doğru tedbir kararları verebilmesi açısından önemlidir” ifadelerini kullandı.

“Kadınların ekonomik olarak güçlenmesi gerekiyor”

Ayhan, kadınların ekonomik şiddet karşısında daha güçlü korunabilmesi için adli yardım hizmetlerinin geliştirilmesi gerektiğini söyledi. Ayrıca yüksek mahkeme harç ve giderlerinin devlet tarafından karşılanmasının önemine dikkat çekti.

“Kadınların iş hayatında ve aile içinde uğradıkları ekonomik şiddetin önlenmesi için hukuki düzenlemelerle birlikte siyasi iradenin de güçlü adımlar atması gerekiyor” diyen Ayhan, kadınların korunmasına yönelik yasal ve toplumsal çalışmaların önceliklendirilmesi çağrısında bulundu.