Zerrin Sargut
5 Haziran Dünya Çevre Günü kapsamında, Van’daki Erciş Balık Bendi’nde ÇEVDER tarafından düzenlenen basın açıklamasında, Van Gölü için tehlike alarmına dikkat çekildi.
Çevre Aktivisti Senar Turgut, Zeynel Abidin Çelebi ve ÇEVDER Eşbaşkanları Ali Kalçık ile Arzu Dinçer’in katıldığı etkinlikte, ÇEVDER adına konuşan Zeynel Abidin Çelebi, Dünya Çevre Günü’nün tarihine değinerek, bu yıl konunun “Plastik Kirliliğine Çözümler” olduğunu belirtti. Çelebi, Van Gölü’ndeki plastik atıkların yarattığı tehlikelere dikkat çekerek, “Dünyada her yıl yaklaşık 400 milyon ton plastik atık üretiliyor ve bunlar yavaş yavaş tek bir çalışma halinde üretiliyor. Van Gölü ise kanalizasyon ve evsel atıklarla kirleniyor. Bu durum, göldeki canlıları tehdit ediyor ve acil önlemler alınmalı” dedi.
Çelebi, Dünya Doğayı Koruma Vakfı tarafından hazırlanan bir rapora değinerek, tehlikeyi “Dünyada her yıl yaklaşık 400 milyon ton plastik atık üretiliyor ve bunların yarısı tek kullanımlık ürünlerden oluşuyor. Akdeniz’deki atıkların %95’ini plastik maddeler oluşturuyor ve Akdeniz, bir ‘plastik denizi’ olma riskiyle karşı karşıya. Bu plastik atıklar, göllere ve denizlere ulaşarak tüm canlı yaşamını tehdit ediyor” sözleriyle özetledi.
Kapitalist sisteme hizmet etmek üzere ithal çöp alınması utancı ile ülkemizin, dünyanın vahşi çöp depolama alanına dönüştüğünü belirten Çelebi, bu ithal çöplerin ülkeye girişinin yasaklanması gerektiğini vurguladı.
Çelebi, Van Gölü’nün kanalizasyon ve evsel atıklarla kirletilmesinin içler acısı bir durum olduğunu, küresel ısınma ile Van Gölü’ndeki canlı yaşamının ciddi tehdit altında olduğunu ifade etti. Çelebi, “Tescilli güzelliği olan Van Gölü’nün böyle devam etmesi halinde belki birkaç yıl sonra uzaydan çok daha farklı şekillerde fotoğraflanacağı ve bu güzellikte olmayacağı aşikardır” dedi.
Çelebi, Van Denizi’nin korunması için yapılması gereken önlemleri şöyle sıraladı:
1) Kıyılar tüm canlılara açık olmalı, bölgesinin konumuna göre hassas alan, nitelikli alan, sürdürülebilir kontrollü kullanım alanı olarak ilan edilmeli veya Van Koruma Kanunu bir an önce çıkarılarak uygulamaya konulmalıdır.
2) Uçan balık inci kefalinin yaşama ve üreme koşullarının önündeki engeller kaldırılmalıdır. Günümüzdeki iklim krizi ve yanlış su politikalarının neden olduğu akarsuların debisinin düşmesi ile inci kefalinin yaşama alanları giderek daralmaktadır. Yağışın olduğu dönemde suyun debisi ile akarsulara ulaşabilen inci kefalinin, kuraklık nedeniyle debisi düşen akarsulardan dönüş yolculuğunu tamamlaması kendisi ve gelecek nesilleri için mümkün olmayacaktır.
3) Van Gölü havzasında yer alan gerek endemik türlerin gerekse de mevsimsel göç kuşlarının sulak alan ve sazlıklardaki yaşamının idamesi için tüm koşullar oluşturulmalıdır.
4) Van Gölü havzasında yer alan bütün yerleşim alanlarının ileri biyolojik arıtma tesislerinin yapılması ve mevcut olanların da hiçbir mazeret göstermeksizin tekniğine uygun çalıştırılması sağlanmalıdır.
5) HES’lerin, taş ve kum ocaklarının doğaya zarar vermeyecek şekilde imalat yapmaları ve denetlenmesi sağlanmalıdır.
6) Güvenlik adı altında bölgede yapılan güvenlik barajları, güvenlik yolları ve güvenlik duvarı gibi anlamsız uygulamalardan vazgeçilmelidir.
7) Ormanlaşma oranının %1’in altında olduğu ilimizde, yeşil alan yetersizliğine karşı acil önlemler alınmalıdır. Sazlıklar ve sulak alanlar korunarak canlı çeşitliliğinin yaşam alanları muhafaza edilmelidir.
8) Van Gölü’ne bağlı akarsu, dere ve kanal bağlantılarından evsel atıkların ulaşması engellenmelidir.
9) 3621 sayılı Kanun gereği, tüm sahiller tüm canlılara açılarak 100 metrelik kıyı kenar çizgisine uyulmalıdır.
10) Güneşin başkenti olan ve 365 günün yaklaşık 300 günü güneşli olan ilimizde, doğaya zararlı enerjiler yerine güneş enerjisi (GES) ve rüzgar enerjisi (RES) kaynaklarından faydalanılmalıdır.
11) Van genelinde günlük bin 150 ton evsel atık çıkarılmaktadır. Katı atık tesislerine gelen atık miktarı ise günlük yaklaşık 550 ton civarındadır. Yetkili mercilerin maliyet ve diğer sebepleri bahane ederek, günde 600 tona yakın çöpü doğaya bırakarak doğa katliamına neden olmaktadırlar.
ÇEVDER, Dünya Çevre Günü’nü kutlarken bireylerden sivil toplum kuruluşlarına, özel sektörden hükümetlere ve yasa yapıcılara kadar herkesi yaşanabilir yeşil bir dünya için harekete geçmeye çağırdı.
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.