Ana dili Zazaca’da müzik yapan bir kadın sanatçı: Zeynep Kılıç

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Duygu Kıt

Zeynep Kılıç, uzun yıllardır Tunceli’de ana dilinde sanatını icra etmeye, verdiği eğitimlerle birçok insanın yaşamına renk katmaya çalışıyor. İki solo albümü bulunan Kılıç’ın profesyonel müzik hayatı özgün müzik grubu olan Grup Yel’de başladı. 2006 yılından bu yana çalışmalarına solo olarak devam eden Kılıç, Zazaca müziğin gelişimi için önemli çalışmalar yapıyor. Tüm bu çalışmalarında Kılıç’ın çok önemli bir itirazı var; müzik sektöründe de hâkim olan cinsiyet eşitsizliği ve cinsiyetçi yaklaşımlar sebebiyle emeklerinin yok sayılması… “Ana dilimizde müziğin hafızasını sadece erkek müzisyenlerden oluşturmak istiyorsak buyursun böyle devam etsinler” sözleriyle tepkisini dile getiren Kılıç, müzikal yolculuğunu anlattı ve projelerine dair sorularımızı yanıtladı.

Zeynep Kılıç

Müzikal yolculuğunuz nasıl başladı ve gelişti?

“Çocukluğumdan bu yana iyi bir müzik dinleyicisiyimdir. Bir an en başa, çocukluğuma gittim; radyoda çalan şarkıları dinler onlara kendimce eşlik ederdim. Dersim merkeze taşındıktan sonra ortaokul zamanlarında iki ay bağlama eğitimi aldım Mehmet Doğan Ağabeyimden. O dönemlerde Eğitim-Sen’in düzenlediği etkinliklerde solo şarkılarımızla yer alıyorduk. Lise eğitimimi tamamladıktan sonra dayımın teşvikiyle bağlama eğitimi almak için 1996 yılında İstanbul’a yerleştim. Özel Arif Sağ Müzik Eğitimi Merkezi’nde (ASM) iki yıl boyunca bağlama eğitimi aldım. Ardından Pera Güzel Sanatlar’da şan eğitimi aldım. Belli eğitim süreçlerinden geçtikten sonra Yüz Çiçek Açsın Kültür Merkezi (YÇKM) bünyesinde çalışmalarını sürdüren Grup Yel’e katıldım, uzunca bir süre bu grup içinde müzik serüvenimi sürdürdüm.  

2006 yılından itibaren gruptan ayrılarak müzik hayatıma devam ettim. ‘Ju Game’ ve ‘Ware’ adlı iki albüm yayınladım. 2021 yılında Dersim Belediyesi’ne bir çocuk korosu kurduk. Üç yıldan beri bu koroyu çalıştırıyorum. Ayrıca hem çocuklara hem de yetişkinlere bağlama dersleri veriyorum.”

Bir kadın sanatçı olarak nelerle karşılaşıyorsunuz?

“Bir kadın olarak Dersim’de müzik yapmak zor çünkü hayatın her alanında olduğu gibi sanat alanında da merkeze her zaman erkek konulduğu için ana dilde müzik yapan kadın sanatçılara yeteri kadar yer verilmiyor maalesef. Dolayısıyla müzik yapan biz kadınlar ortaya koyduğumuz emeğin karşılığını bulamıyoruz. Bu durumda hem müziğimizi daha geniş dinleyici kitlesine ulaştırmakta hem de yaşam gailesinde ciddi zorluklar yaşıyoruz. Ana dilimizde müziğin hafızasını sadece erkek müzisyenlerden oluşturmak istiyorsak buyursun böyle devam etsinler! Üstelik Zazaca kaybolmakta olan diller arasında gösteriliyorken! Kadın sanatçılara festivallerde, etkinliklerde daha fazla yer verilmelidir. Ne acıdır ki küçümseyici bir tavırla ‘Ne olacak canım bağlamanı al gel, gitarını al gel’ gibi davranışlara maruz kalıyoruz. Bu tavır sanata, emeğe yaklaşımın ne düzeyde olduğunun açık göstergesidir. Gitarımıza, bağlamamıza taktığımız tel bedava değil. Çok basit bir soru: Para vermeden yemek yapıp yiyebiliyor musunuz? Verdiğiniz emeğin karşılığı yoksa insanda ne heves kalır ne de üretkenlik.”

Projeleriniz hakkında bilgi verebilir misiniz?

“Hâlihazırda bekleyen yeni çalışmalarım var. Ne yazık ki maddi imkansızlıklardan hayata geçiremiyorum. Bunun dışında ‘Zaza Women Music Project’ adı altında ana dilinde müzik yapan kadın sanatçılar olarak bir araya geldik. Gölgede bırakılmak istenen biz kadınlar, siz her ne kadar ‘Ana dilde müzik yapan kadın sanatçı yok’ deyip görmezden gelseniz de ‘Biz buradayız!’ deme gereği duyduk. 23 Ağustos’ta Berlin’de ilk konserimiz oldu. Vize alamadığım için bu konserde yer alamadım, bu sebepten içim buruk. Önümüzdeki süreçte Almanya’nın farklı şehirlerinde, Hollanda ve Fransa’da konserler yapmayı düşünüyoruz. Yaşamasını yürekten istediğim ana dilim Zazaca’nın hafıza kataloğunda kadınların yaptığı müzik hak ettiği yeri alacak umarım. Bunun için biz elimizden geleni yapmaya ısrarla devam edeceğiz.“