50 bin muhtarın 49 bini erkek!

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ece Deniz

Türkiye genelinde yapılan son yerel seçim sonuçları, çalışma hayatında yeri yüzde 30’u bulan kadınların mahalle ve köylerde muhtar olarak neredeyse hiç olmadığını ortaya koydu. Açıklanan verilere göre; ülke genelinde 100 muhtarın sadece 2’si kadın. İstanbul’un 5 ilçesinde ise kadın muhtar hiç yok. Bu tabloya, yetkinin ve gücün kadınlara verilmesine karşı çıkan bir anlayışın neden olduğunu söyleyen Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı Başkanı Ayşe Kaşıkırık, Türkiye’deki 18 bin köyde sadece 134 kadının muhtar seçildiğini söyledi.

31 Mart yerel seçimleri için takvim işlemeye başladı. Belediye başkan adayları büyük ölçüde ortaya çıktı. Her seçimde olduğu gibi sandık başında da muhtar adayları ortaya çıkacak. 9. Köy Haber Merkezi, bir önceki seçim sonuçlarını değerlendirerek yurt genelindeki kadın muhtar rakamlarını çıkardı. Kadınlar, eşitlikten söz edilemeyecek kadar tabloda yok.

2019 seçimlerinde 50 bin 370 muhtar seçildi. Bu muhtarların sadece yüzde 2’si kadındı. Bununla birlikte 2 çarpıcı bilgi daha var; Cumhuriyet tarihi boyunca Şanlıurfa’da hiç kadın muhtar seçilmedi. Türkiye’nin en gelişmiş ve en kalabalık kenti İstanbul’un 5 ilçesinde de son seçimlerde hiçbir kadın mahallesinde muhtar olamadı.

Türkiye’nin ilk kadın muhtarı Gül Esin’in 1933 yılında 7 erkek rakibine karşı kazandığı muhtarlık makamına, 2019 yerel seçimlerinde bin 134 kadın seçildi. Bu rakam şu an görevde bulunan 50 bini aşkın muhtarın %2.24’üne denk geliyor. Ayşe Kaşıkırık, bir yerel yönetim birimi olan muhtarlıklardaki kadın temsilini, kadınların aday olma çekincelerini ve sahada karşılaştıkları ayrımcı tutumları 9.Köy’e anlattı.

Muhtarlığı yerel siyasetin en ulaşılabilir ve halkla en yakın birimi olarak nitelendiren Kaşıkırık, kadın temsili için “eşitlikten çok uzağız, rakamlar çok kötü” dedi.

Hiç kadın muhtar görmeyen Şanlıurfa’da ilk defa bir kadın, 2024 yerel seçimleri için muhtar adayı oldu. Muhtarlık Federasyonu’nun paylaştığı verilere göre 2019 yerel seçimlerinde; Bitlis, Hakkâri, Erzurum, Muş gibi 13 şehir kadın muhtar adayı seçmedi. Kaşıkırık bu sonuçları, “Kadına, ‘elinin hamuruyla muhtarlığa bulaşma. Tarlanla, hayvanınla ilgilen. Kocana, çocuğuna bak’ deniyor” sözleriyle yorumladı.

“Mesleğin cinsiyeti olmaz”

6 ilçesinde sadece birer mahallede kadın muhtar seçilen İstanbul’da, kadın muhtar oranı yüzde 15. Adalar, Bahçelievler, Kağıthane, Sultanbeyli ve Arnavutköy ilçelerinde hiç kadın muhtar yok.

Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı eğitimleriyle kadın muhtar temsilini yüzde 10’a çıkarmayı amaçladıklarını belirten Ayşe Kaşıkırık bir erkek muhtarla yaşadığı diyaloğu şöyle anlattı:

“Eğitimlerin birinde bir erkek muhtar ‘Benim mahallemde gündüz adam öldürüyorlar, bir kadın muhtar buna karşı ne yapabilir?’ diye sordu. Biz yanıt vermeden bir kadın aday, ‘Biz hâkim, savcı ya da polis değiliz, olayları gerekli makamlara aktarmakla yükümlüyüz. Mesleğin cinsiyeti olmaz’ diyerek o erkek muhtara karşı çıktı.”

“8 dönem üst üste seçilen erkek muhtarlar var”

Muhtarlığın 65 yaş üstü, mahalleli esnaf erkek işi olarak görülmesine karşı çıkan Kaşıkırık, “Mahallenin sütçüsü, emlakçısı, esnafı muhtar oluyor. Bir-iki dönem de değil; 8 dönem üst üste seçilen erkek muhtarlar var. Saltanat gibi yakınlarına bırakıyorlar” dedi.

Köy muhtarlarının ruhsatlı tabancadan resmi nikah kıymaya kadar birçok yetkisi olduğuna değinen Kaşıkırık, “18 bini aşkın köyden sadece 124’ünde kadın muhtar var. Yetkilerini kadınlara kaptırmak istemiyorlar, bu nedenle kadının köy muhtarı seçilebilmesi hem zor hem de çok kıymetli” şeklinde konuştu.

“Seçime girmek ekonomik güç gerektiriyor”

Küresel Eşitlik Ağı Başkanı Ayşe Kaşıkırık kredi çekip muhtarlık kampanyası yürüten adaylar olduğunu söylerken kadınlara şu sözlerle ‘evinizden çıkın’ çağrısı yaptı:

“Kadınlar evlerinden çıkıp apartman ve site yönetimlerine, okul aile birliklerine aday olsunlar. Oy potansiyeli olan kişileri ancak bu şekilde tanıyıp onlardan oy alabilirler. Esnaf olmak, mahallede butik, kuaför sahibi olmak da tanınmanın bir yolu. Seçmen tanıdığına oy verir. Ama ilk önce o evlerden çıkılmalı.”