4 bin yıllık tabletler Türkçe’ye çevriliyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

ANKARA- Anadolu’nun gizli kalmış tarihine teknolojik yolculuk başladı. Türkiye’de ve dünyada bir ilk olma özelliğine sahip “Anadolu Medeniyetleri Müzesindeki Çivi Yazılı Tabletlerin 3 Boyutlu Olarak Taranması ve Boğazköy Tabletlerinin Yapay Zekâ Tarafından Okunması” projesi ile 4 bin yıllık Hitit çivi yazılı tabletlerinin okunması sağlanacak. Projenin yapay zekâ öğrenme süreci Ocak ayının ilk haftasında başladı.

BİDGEDER (Bilimi Destekleme ve Geliştirme Derneği) tarafından hazırlanan, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Ankara Üniversitesi’nin iş birliğiyle 25 kişilik bir ekip tarafından yürütülen projenin lansmanı Anadolu Medeniyetleri Müzesinde yapıldı. Hitit çivi yazılı tabletlerin üç boyutlu taranarak yapay zekâ ile okunması projesi ile evlilik, veraset, din, ritüeller, savaş, ülkeler arası ilişkiler, siyaset, ticaret, sınır anlaşmaları gibi konuları içeren tabletlerin okunması sağlanacak. İlk etapta Anadolu Medeniyetleri Müzesindeki 13 bin Boğazköy Hitit tabletini kapsayan projeye ilerleyen süreçte Asur, Sümer gibi farklı medeniyetlere ait çivi yazılı tabletler dahil edilecek.

Dijital kütüphane aracılığıyla tabletlere kolaylıkla erişilebilecek 

“Eski yakındoğu tarihi aydınlatılacak”

9. Köy’e bilgi veren Proje Koordinatörü Şevket Bülend Yahnici, “Hitit tabletleri ile ilgili yapılacak bir çalışmanın bütün eski yakın doğu tarihinin aydınlatılması yönünde bir fayda sağlayacağı inancındayız” dedi. Yahnici, müzedeki tabletlerin envanter listelerine bakılarak uygunluk durumuna göre tarama sırasının belirlenmesi ardından üç boyutlu tarayıcılarla taranması ve yapay zekâ tarafından okunması sürecini anlattı. Yahnici, projenin ikinci aşamasında ise tabletlerdeki yazıların Türkçe anlamlarına çevrileceğini belirtti.

BİDGEDER Genel Başkanı Zeynel Karacagil de 1 Ocak’tan itibaren yapay zekâ öğrenme sürecinin başladığını söyledi. Karacagil, “Gerekli çekimler yapılarak 2-3 ay içinde makinenin öğrenme süreci bitmiş olacak. Ondan sonra yeni tabletlerin veri girişleri yapılacak” dedi Yapay zekâ öğrenme sürecinin yaklaşık 4-5 ay süreceğini daha sonra prototip okumanın başlayacağını belirten Karacagil, tüm tabletleri kullanım yetkisini aldıklarını söyledi, “Yurt içi ve yurt dışı bütün izinler iptal edildi. Bir sene boyunca kimse tabletlere erişim sağlayamayacak” dedi. 

“Hitit Dijital Kütüphanesi kuruyoruz”

Karacagil, bir de dijital kütüphane kurulacağını açıkladı. Hitit Dijital Kütüphanesi adı verilecek kütüphanenin bir tür sözlük olacağını belirten Karacagil, “Okunmuş bütün metinler burada hece hece, sözcük sözcük, cümle cümle paylaşılacak. Karşısında Türkçe ve İngilizcesini görebilecekler. Tabletin üç boyutlu taranmış halini görebilecekler” dedi. 

Zeynel Karacagil, çevrilen tabletlerin bu dijital kütüphane sayesinde herkesin erişimine açık olacağını da ekledi. Karacagil, akademisyenlerin araştırmalarına kaynak olmanın yanı sıra ilgili tüm yurttaşların dijital kütüphane aracılığıyla tabletlere kolaylıkla erişebileceğini belirtti.

HABER : Haber: Deniz Dalgıç