Türkiye’de HIV/AIDS gerçeği: Büyük şehirlerden sınırlara artan vakalar

1

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Fatma Öztürk

Türkiye’de HIV/AIDS ile yaşayan bireylerin toplam sayısı resmi verilere göre her yıl yaklaşık 4 bin ila 5 bin kişi arasında artış gösteriyor.

Özellikle İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya gibi büyük kentlerde vaka sayıları daha yüksek seyrederken, Van gibi sınır bölgelerinde de dikkat çekici bir yükseliş gözlemleniyor.

Van’ın sınır ili olması, yoğun turist hareketliliği ve sınır ticareti, HIV/AIDS vakalarının artmasında önemli bir etken olarak öne çıkarken; hastanelere farklı sağlık sorunlarıyla başvuran bazı kişilerde HIV/AIDS tanısı ise tesadüfen konulabiliyor. Bölgedeki vaka sayıları büyük şehirlerle kıyaslandığında daha düşük olsa da test imkanlarının kısıtlı olması tanı süreçlerini güçleştiriyor.

Uzmanlar ne öneriyor?

Uzmanlar, korunmasız cinsel ilişkilerden kaçınılmasını ve kondom kullanımının yaygınlaştırılmasını vurgularken, Türkiye’de 2025 yılı itibarıyla ücretsiz HIV testi imkanlarının artması önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Okullarda cinsel sağlık eğitimi ve farkındalık çalışmalarının güçlendirilmesi, hastalığın yayılımını önlemede kilit bir rol oynuyor; erken teşhis ve antiretroviral tedavi sayesinde HIV artık kronik ve kontrol edilebilir bir hastalık olarak görülüyor.

Toplumdaki önyargıları azaltmak ve farkındalığı artırmak, HIV/AIDS ile mücadelede büyük önem taşıyor; uzmanlar, medyanın bu konuyu korku yaratmadan, bilgilendirici ve yapıcı bir şekilde ele almasının kritik olduğunu ifade ediyor.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Dursun Odabaş Tıp Merkezi Başhekimi Kamuran Karaman, hastalıkla ilgili şunları söylüyor:

“HIV artık ciddi bir halk sağlığı meselesi haline geldi ve hızla yayılıyor. Önceleri daha çok Afrika gibi bölgelerde rastlanırken, artık gelişmiş ülkelerde de önemli bir sorun. Taramalar artsa da farkındalık yaratılması gerekiyor. Özellikle bu konuda eğitimin okul seviyesinde verilmesi büyük önem taşıyor. Cinsel eğitim gibi, HIV/AIDS eğitimi de sağlıklı ve anlaşılır bir şekilde aktarılmalı. Çocuklarımız ve toplumumuz bu konuda bilinçlenmeli. Ayrıca, erken teşhisin hayat kurtardığı ve tedavi seçeneklerinin geliştiği de vurgulanmalı. Bu sayede, önyargılar azaltılabilir ve daha sağlıklı bir toplum oluşturulabilir.”

Ali İrfan Baran

Küresel ölçekte düşüş, Türkiye’de artış

Van YYÜ Tıp Fakültesi Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali İrfan Baran, küresel ölçekte yeni HIV vakalarında düşüş görülmesine rağmen, Türkiye’de her yıl yeni tanı sayılarında artış olduğuna dikkat çekiyor.

Doç. Dr. Baran, bu konuda şu bilgileri veriyor: “Ülkemizde her yıl yaklaşık 4 bin ile 6 bin arasında yeni HIV tanısı konuyor ve bu vakalar özellikle batı bölgelerimizdeki büyük şehirlerde daha sık görülüyor. İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya gibi illerde vaka sayıları daha yüksek. Ne yazık ki, dünya genelinde yeni HIV vakalarında düşüş gözlemlenirken, Türkiye’de bu sayı her yıl artıyor. Van’da da vaka sayılarındaki yükseliş dikkat çekiyor. Çeşitli sağlık sorunlarıyla hastanelere başvuran kişiler, örneğin cerrahi veya dahiliye polikliniklerinde yapılan testler sonucunda HIV pozitif olduklarını öğrenebiliyor. Bu noktada korunma hayati bir öneme sahip. Şüpheli temaslardan kaçınılmalı ve böyle bir durumda mutlaka prezervatif kullanılmalı.”

Baran, bu tür vakalarda bulaş riskine karşı korunmanın çok önemli olduğunu ifade ederek sözlerini şöyle tamamlıyor: “Van’ın sınır bölgesi olması, HIV farkındalığının daha da kritik hale gelmesine yol açıyor. Özellikle turizm faaliyetleri ve Azerbaycan, Irak, İran gibi komşu ülkelerden gelen ziyaretçiler, vaka sayılarındaki artışta önemli bir etken olarak öne çıkıyor. Ayrıca, sağlık taramalarının artırılması ve erken teşhis için düzenli testlerin yapılması da bu mücadelede büyük rol oynuyor.”