Serkan Talan
Geçen yıl yüksek fiyatı ile dikkat çeken soğan, bu yıl üreticisinin yüzünü güldüremedi. Adana, Osmaniye ve Hatay gibi Çukurova’nın çeşitli noktalarında soğan eken üreticilerin mahsulü tarlada kaldı. Bazı üreticiler, çalıştırdıkları işçilerin yevmiyesini bile karşılayamadı. Soğan üreticileri devletten destek bekliyor.
Osmaniye’de büyük umutlarla beyaz ve kırmızı soğan eken üreticiler, bu yıl tarlalarındaki mahsulü satmakta büyük zorluk çekti. Hava sıcaklıklarının olumsuz etkisiyle verimi düşen soğanlar, üreticilerin maliyetlerini bile karşılamadı. Pek çok üretici, soğanlarını tarlada bırakarak yeniden sürerken, bazıları topladıkları soğanın para etmemesi nedeniyle zararlarını kurtarmaya çalıştı.
Ektiği soğanı para etmeyen Osman Kartal da soğanları ücretsiz dağıtmaya mecbur kaldığını anlattı. Topladığı soğanların çürümeye başladığını, bir işe yaraması için isteyenlere ücretsiz soğan verdiğini söyleyen Kartal, “Bu sene soğan yüzümüzü güldürmedi. Ben de traktörün römorkunda bekleyen soğanları evimin önüne koydum. Gelene geçene ücretsiz alması için çağrı yaptım. Sağ olsun bazı vatandaşlar ‘Emeğiniz var!’ deyip 3-5 kuruş bırakıp gitti. Bu sene soğandan zararımız çok fazla” dedi.
Geçimlerini soğan toplamaktan sağlayan işçiler de yevmiyelerini alamadıkları için zor durumda kaldı. Tarlada işçilerin başında duran ve soğanların bakımını yapan Karabey Gönül yaşadıkları zorlukları şöyle anlattı:
“Bir ekmek yer miyiz diye 60 dönüm soğan ektik. Havaların sıcak gitmesi nedeniyle soğanların çoğu yandı. Elimizdeki soğanları da satmaya çalıştık ama alan olmadı. 700-800 bin lira masraf yaptık. İşçilerin yarısı kaçtı, yarısı da gönüllü yardım etti. 7 lira dedik, alan olmadı. Sebze haline götürdük, orada da yüzüne bakan olmadı. Vatandaş beyaz soğanla evini doldurdu, kırmızı soğana bakmadı.”
30 ton soğanın da tarlada kaldığını belirten Gönül, “Soğanı şu fiyata alırız diyen de olmadı. 3 lira deseler verecektik. İşçiye borcumuz var, işçi para istiyor” diye konuştu.
Arabasını satıp işçinin ücretinin bir kısmını ödediğini, 100 bin lira daha borcu kaldığını belirten Karabey Gönül şunları ifade etti:
“İşçi de ben de mağdur olduk. Bayram geldi, işçilerim para istedi veremedim. Ne zor şartlarda çalışıyorlar! Bana vali mi, kaymakam mı, belediye başkanı mı yardım edecek! Bir hal çaresi bulunmasını istiyoruz. En azından işçilerin parasını ödeyebilsek. Onu da ödeyemiyoruz çünkü soğanımız satılmadı. Bunlar milli servet, yazık! Tarla sahibi bizler hep mağdur olduk, soğanımız elimizde kaldı.”
İşçilerden Fatma Çolak şöyle konuştu, “Soğan kesimi yaptık. Paramızı alamadık ama tarla sahibine yardım edelim dedik. İnşallah satılır da biz de paramızı alırız dedik. Hem biz hem de tarla sahibi mağdur olduk.”
Bir diğer kadın işçi de şunları söyledi: “Çocuklarıma bakmak için yevmiyeye geldim, soğan kestim. Saat 04 00’te kalkıp 06:00’da işe başladım. Öğleden sonra 16:00’ya kadar çalışıyoruz. Güneşin altında kesim yapıyoruz. Bu işten 600 lira kazanıyoruz. Soğan satılmadı. Ben bu işten para alamadım. Para mı da almak istiyorum çünkü bakacağım çocuklarım var. Bu işe yetkililerin el atmasını bekliyoruz.”
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.