Kapalıçarşı’nın gizli zanaatkârları

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Rana Önder

Tarih boyunca zanaatkârlar; pırlanta, altın ve mücevherlerin yolculuğuna eşlik etmiş, hem zanaatlarını sürdürmüş hem de bu değerli taşların ve madenlerin en büyük yolcusu ve adeta tarihçisi olmuşlardır.

Uzun yıllardır Kapalı Çarşı’daki dükkanında zanaatını devam ettiren Sadekar Kirkor Yapar, bu işi 1 yılda kendi emekleriyle elde makine dahil hiçbir şey olmadan öğrendiğini anlatırken mesleği için çok çalışsa da bunu içinden gelerek yaptığını söyledi. İşlerini öğrenmede en önemli nokta olarak iyi bir ustanın yanında yetişmek olduğunu söyleyen Yapar, işi yaparken önce o işi kademe kademe canlandırmanın gerektiğini anlattı. Halkalama ve kilit sistemini iyi yapmanın sadekar olmakta çok önemli bir yeri olduğunu, bunu düzgün çalıştıramadıktan sonra da sadekar olunamayacağını belirtti. El emeğinin inceliğini anlatırken de “Sadece bir çizim yaparak onu makinede yaptırabilirsiniz ama bu işe bir de ruh katmak lazım.” dedi.

Mesleğe başlaması hakkında bilgi verirken bütün arkadaşlarının o zaman kuyumculuk ile uğraştığını, okula gitmeyenlerin kuyumculuk yaptığını ve onlardan etkilendiğini söyledi. Yapar; o süreci, mesleğini ve bugün geldiği noktayı şu sözlerle anlattı:

“Biz her şeyi sıfırdan yapardık o zamanlar o yüzden başta önyargılı başlamıştım ama her zaman bir el becerim ve merakım vardı o da beni bu mesleği öğrenmeye sürükledi ve ben mesleğe girdikten 1.5 yıl sonra dükkanım oldu. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte bazı avantajlar olsa da özel makineler olmadığı sürece ayırt etmesi çok zor olan pırlantalar da üretiliyor ve bunları ayırt etmek çok zor. Makinelerin gelişmesi iyi bir şey ancak bu işin hakkını verip çizmek önemli olan. Şimdilerde çiziyorlar ama tek önemli şey çizmeleri değil çünkü onun kilidi, mekanizması, kelepçeli bileziğin açılıp kapanması da makinede yapılıyor ama eğer bunu tezgâhta öğrenmediysen bunlar hep baştan savma olarak kalıyor. Yani çizim yapılıyor ama o çizimi bitiren, son haline getiren kişiler bizleriz.”

Kirkor Yapar; mesleklerinin bitmeyeceğini, usta-çıraklık ilişkisinin kendi mesleklerinde hala devam ettiğini aktardı. Her ne kadar teknoloji gelişse de taş takma gibi işlemlerini makine de yaptıran yerler olsa bile makine hatalarını düzeltmek için de yine kendi mesleklerine gerek olduğunu söyledi.

Yapar, “Makinelerin ve teknolojinin bize tabii ki bir katkısı var. Ama önemli olan makine ve el işçiliğini harmanlayıp işin içinden çıkabilmek.” şeklinde konuştu.

Babadan kalma mesleği devam ettirerek altın ve gümüş eritip kalıp yapma işinde çalışan Hüseyin İmat ise yaptıkları işlemi kısaca şöyle özetledi:

“Ham altını ya da gümüşü yüksek sıcaklıkta özel fırınlarda eritiyoruz sonrasında erittiğimiz altını ya da gümüşü bir kalıba döküyoruz. Sonra kalıptan çıkartıp soğuması için işlem yapıyoruz. Soğuduktan sonra duruma göre ya inceltiyoruz, tabaka haline getiriyoruz ya da kalıp şeklinde kalıyor ne için kullanılacağına bağlı değişiklik gösteriyor. Özel ocaklarda erittiğimiz altınlar kullanılacağı alana göre bir işlem daha uyguluyoruz.“

Hem turistlerin hem de yerli insanların da yoğun olarak gittiği yer olan Kapalı Çarşı içerisinde birçok çeşitli dükkan barındırmasının yanı sıra, mesleğini icra etmeye devam eden zanaatkârlara da yıllardır ev sahipliği yapıyor ve yapmaya da devam edecek.