Kuyu tipi cezaevleri, hak ihlalleriyle gündemde: Tutuklular kendi kendileriyle konuşuyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Müberra Ünsal / Kapak Fotoğrafı: DepoPhotos

Tekirdağ’ın Çorlu ilçesindeki Karatepe Yüksek Güvenlikli Cezaevi, kamuoyunda “kuyu tipi hapishane” olarak bilinen cezaevlerinden biri. Adını mimari yapısından alan bu cezaevlerinde tutuklular, günün büyük bölümünü tek başlarına, penceresiz beton odalarda geçiriyor. Cezaevinde kalanlar ve insan hakkı savunucuları, kuyu tipi cezaevlerinin tutukluların hem beden hem de ruh sağlığını tehdit ettiğini, bazı tutukluların kendi kendine konuşmaya başladığını söylüyorlar.

Ezilenlerin Sosyalist Partisi MYK Üyesi Okan Danacı, 24 Ocak’ta partisine yönelik yapılan operasyonlar ile gözaltına alınıp çıkarıldığı mahkemece tutuklanan 34 kişiden biri. Önce Silivri’deki Marmara Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda kalan 34 kişi, 5 Mart tarihinde gerekçesiz bir şekilde farklı illere gönderildiler. Yaklaşık 5 ay Sincan 2 No’lu Yüksek Güvenlikli Cezaevinde kuyu tipi hücrede kalan Okan Danacı, yaşadıklarını 9. Köy’e anlattı.

Okan Danacı

“22 saat hücrede tek başına”

Tek başına bir hücrede 22 saat boyunca, günde sadece 2 saat havalandırmaya çıktığını anlatan Danacı, hücrenin kendi havalandırmasının olmadığını ve güneş ışığının neredeyse hiç vurmadığını söyledi. İnsan etkileşiminin minimum seviyede olduğunu söyleyen Danacı, başka hücrelerde bulunanlarla yalnızca pencereden seslenerek temas kurabildiğini, kendi koridorunda kalanlarla ise sadece havalandırmaya çıktıklarında iletişime geçtiklerini anlattı. Yüksek Güvenlikli Cezaevlerinde tutukluların hücre kapıları otomatik sistem ile açılıp kapanıyor. Bu da olası bir doğal afet, acil müdahale edilmesi gereken sağlık problemlerinde risk oluşturuyor. Danacı, cezaevinde yaşadıklarını şöyle anlattı:

“Özetle söylemek gerekirse, diğer mahkumlarla temas kurma şansınız yoktur, gardiyanlarla dahi denk gelişleriniz oldukça sınırlıdır. Bu da ayrı bir sosyal izolasyon ve yalıtma biçimidir. Kişide “unutuldum, burada kaldım” hissi yaratmayı hedefleyen bir sistemdir bu ve tamamen bireyi yalnızlaştırmayı amaçlamaktadır. Bu hapishaneler irade kırma merkezleri olarak geliştirilmiştir ve kapatılmalıdır. İnsanlık onurunu zedeleyici mekan ve koşullar sona erdirilmelidir. Her geçen gün herkesin sorunu haline gelen bu mesele, ancak hepimizin sorumluluğu düzeyinde ele alınırsa sonuç getirebilir.”

Av. Seda ŞARALDI

İstanbul Barosu’ndan kuyu tipi raporu: Açlık grevine başlayan tutuklular var

İstanbul Barosu İnsan Hakları Merkezi avukatlarından Seda Şaraldı, cezaevinde yaptıkları incelemeler sonucunda 12 Eylül’de yayımlanan Çorlu Karatepe Yüksek Güvenlikli Cezaevi Raporu’yle ilgili 9. Köy’ün sorularını yanıtladı.

Çorlu’da tutukluluk süresi, yaşı ve fiziksel özellikleri birbirinden farklı 5 tutuklu ile görüştüklerini belirten Seda Şaraldı, avukat kabininden ilk bakışta fiziksel sağlık durumlarını anlamak zor olsa da hücrede 22,5 saat geçirmek zorunda olan tutukluların ciddi eklem ağrıları çektiklerini söyledi. Dar alanda sürekli vakit geçirmek zorunda kaldıkları için hareketsizliğin yarattığı sorunların olduğunu belirten Şaraldı, hücrelerdeki havasızlığın sürekli uyku hali ve uyuşukluk yaşadığını söyledi.

Tutuklulardan bazıları, kuyu tipi hapishaneleri protesto etmek için bir süredir açlık grevindeler. Avukat Seda Şaraldı, açlık grevinde olan tutuklulardan Fikret Akar’ın gözle görülür bir şekilde zayıfladığını ve halen grevi sürdürdüğünü belirtti.

“Hiç değilse şeytanla muhabbet ederiz diyenler var”

Seda Şaraldı, mental açıdan kapatılma koşullarının zorlayıcı olduğunu ifade eden tutukluların anlatımlarına göre, cezaevi koşullarına ilişkin şu bilgileri verdi: “Tek tutulan başka bir tutuklunun geceleri kendi kendine konuşmaya başladığını ve geceleri tırnaklarını kestiğini anlattılar. Tırnaklarını gece vakti kesmenin şeytanın gelmesine neden olacağına inanan bu kişinin şeytanla muhabbet ederiz dediğini aktardılar. Bu haliyle kapatılma koşullarının beden ve ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkisi olduğunu tespit ettik.”

Cezaevi koşullarıyla ilgili tutuklular tarafından bakanlığa yapılan başvuruların yanıtsız bırakıldığını aktaran Şaraldı, Bilgi Edinme Kanunu kapsamında yapılmış başvurulara da yanıt alınamadığını söyledi. Avukat Şaraldı, ziyaret raporunun ardından koşullarda herhangi bir değişiklik yaşandığına dair bilgi almadıkları da vurguladı.