Zeynep Saçar / Kapak Fotoğrafı: DepoPhotos
Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD), “Sporda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Haritalama ve İzleme Çalışması” yayımladı. 2021-2023 yıllarını kapsayan ve Prof. Dr. Canan Koca imzasıyla yayımlanan çalışma, Türkiye’deki sporda toplumsal cinsiyet eşitliği verilerine odaklandı. Konuyla ilgili Kadınlar için Spor ve Fiziksel Aktivite Derneği (KASFAD) Yönetim Kurulu Üyeleri Pınar Öztürk ve Merve Altun Ekinci değerlendirmelerde bulundu.
2023 yılında lisanslı sporcu kategorisinde yarışmakta olan kadın sporcuların oranı yüzde 37’yken erkek sporcuların oranı yüzde 63 oldu. Bazı kamu kurumlarının faaliyet raporlarında, cinsiyete göre ayrışmış veri bulunmadığı aktarıldı. Konuyla ilgili Pınar Öztürk, “Spor federasyonları bize cinsiyete göre ayrıştırılmış verileri veremiyor çünkü tutmuyor, arşivlemiyor. Bu da toplumsal cinsiyet eşitliği politikası olmamasından kaynaklanıyor” dedi.
Rapora göre voleybol, dans sporları, buz pateni, binicilik, halk oyunları ve cimnastik, kadın sporcu oranının erkek sporculardan daha yüksek olduğu spor federasyonları oldu. Güreş, geleneksel atlı spor dalları ve otomobil sporları gibi spor federasyonlarında ise erkek sporcu oranı yaklaşık yüzde 93 daha fazla. Bu gibi sporlarda kadın sporcu oranının az olmasının nedenini futbol, voleybol gibi popüler alanlar olmamalarına bağlayan Öztürk, Yasemin Adar gibi Türkiye’yi olimpiyatlarda başarıyla temsil eden kadın güreşçilerin kız çocuklarına ilham olduğunu hatırlattı.
Engelli lisanslı kadın sporcu oranı yüzde 23 iken engelli lisanslı erkek sporcu oranı ise yüzde 77 oldu. Pınar Öztürk, “Bütün alanlarda olduğu gibi sporda da sayısal üstünlük ‘beyazlar’ ve bedensel bütünlüğünü koruyanlarda . Dolayısıyla daha LGBTİ+’yı, göçmenleri, evli olmayan hamile kadınları konuşamıyoruz. Ancak Paris Paralimpik Olimpiyatları’nda çok güzel bir tablo var Türkiye açısından” dedi.
T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın 17 üst düzey yönetim pozisyonunda sadece bir kadın yönetici var. 64 spor federasyonunun sadece üçünde kadın başkanlar görev yapıyor. Federasyonların yönetim kurullarında görev alan toplam kadın üye sayısı 73’ken, erkek üye sayısı 828.
Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi ve KASFAD olarak Kasım ayında yapılacak spor federasyonları başkanlık seçimi için yönetim kurullarında kadın temsiliyetinin artması için her tür desteğe hazır olduklarına dair bir çağrı yayımladıklarını belirten Pınar Öztürk, “Yönetimde iş ‘adamı’ olan, paralı olan, bir nüfuzu olanlar seçiliyor. Federasyonlar erkekler kulübü gibidir, olaya cinsiyet olarak değil ‘iktidar’ olarak bakarlar. Toplumsal cinsiyet eşitliği kotası ve toplumsal cinsiyete duyarlı bakış açısı olmadığı için sayılar yüksektir” dedi.
Kadınların yönetim kademelerine girişte “cam tavan sendromuyla” karşılaştığını belirten Merve Altun Ekinci ise “Yönetim kurulundaki erkek adaylarda kadınların liderlik yapmak istemediğine dair bir algı var. Zaten ataerkil bir toplumda yaşıyoruz, kadının bir sürü farklı rolleri var. Şehir dışına çıkmak, geç saatlere kadar çalışmak gibi durumlar kadınların önüne engel olarak düşünülebiliyor” cümlelerini kullandı.
Raporda, Türkiye Futbol Federasyonu’nun kadın futbolunun güçlenmesine yönelik çalışmalarını planladığı Kadın Futbolu Strateji Belgesine ve Fenerbahçe Spor Kulübü gibi büyük kulüplerin kadın futbolu çalışmalarına da yer verildi. Kadın futbolunda geçmişten çok daha iyi bir noktada olunduğunu söyleyen Öztürk, “Bunların nedeni, kadroların değişmiş olması. A Milli Kadın Futbol Takımı’nın antrenör ekibi kadınlardan oluşuyor. Eskiden hepsi erkekti” dedi.
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.