Hayvan hakkı ihlalleri cezasız kalıyor: Vakalar artıyor, failler cesaretleniyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Yüsra Batıhan

İstanbul Pendik’te “Lucy” isimli bir köpeğe tecavüz eden Cihat Koçhan, davanın ilk duruşmasında tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Tecavüz görüntüleri mahkemeye delil olarak sunulmasına rağmen, sanığın serbest bırakılması kamuoyunda tepkilere neden oldu. Hemen ardından “Cezve” isimli bir kediyi işkenceyle öldüren Burak Alan, annesinin “Bir kedi için oğlumu yargılayacaklar” sözleri hayvanseverlerin gündemine oturdu. Hayvanları öldüren veya istismar edenlerin pek çoğu, alt sınırdan ceza aldıkları için serbest bırakılırken, kamu davalarında ise kurumlara ya etkin ceza verilmiyor ya da takipsizlik kararı çıkıyor.

Adalet Bakanlığı’nın, her yıl yayınladığı Faaliyet Raporları’nda suç biçimlerine ilişkin veriler paylaşılırken, hayvan davalarına ilişkin resmi ya da gayriresmi bir veri mevcut değil. Bu da, hayvan davalarındaki adalet anlayışı, yasaların öngördüğü cezalar ve mevcut durum soru işaretlerini beraberinde getiriyor. 9. Köy olarak hayvan hakları davalarındaki genel durumu dernek temsilcileri ve avukatlarla konuştuk.

Haydar Özkan

“Cezasızlık cesaret veriyor”

Hayvanların Yaşam Hakları Konfederasyonu (HayKonfed) Başkan Yardımcısı Haydar Özkan, geçen yıl Hayvanları Koruma Kanunu’nda geçen yıl yapılan ve hayvanseverlerin “katliam yasası” olarak nitelendirdiği 17 maddelik değişikliğe dikkat çekti. Yasanın Meclis’teki görüşmelerine de katılan Özkan, söz konusu değişikliklerin katliam getireceğini, cezasızlığı savunacağını ve bu yasadan cesaret alan kişi ve kurumların alenen hayvan öldüreceğine dair uyarılarda bulunduklarını ve aradan geçen 1 yılda da bu uyarılarında haklı çıktıklarını söyledi.

Özkan, cezasızlıkla sonuçlanan hayvan davalarını anımsatarak, “6 dakika boyunca asansörde tekmelenerek katledilen Eros davasında zanlı, yatar olan hapis cezasını bile yatmadı. Ankara’da ve İstanbul’da hayvana tecavüz ederken yakalanan şahıslar yatarı olan hapis cezaları almadı. Bu durum art niyetli insanlara cesaret veriyor” dedi.

“Yasa yetersiz, cezalar üst sınırdan verilmiyor”

Hayvanlara yönelik suçlara ilişkin infaz sistemindeki eksiklere işaret eden Özkan, bu durumun cezasızlıkla perçinlendiğini ifade etti. Özkan, Ankara Polatlı’da bir şahsın yavru bir köpeği canice katlettiği olayı hatırlatarak şunları kaydetti:

“Bu şahıs yavru köpeği kurtarmaya gelen komşularına ‘bırakın, devlet verdi bana bu yetkiyi’ dedi. Yargıdaki ve infaz yasasındaki yetersizlikler hayvanları korumakta yetersiz kalıyor. Bir de var olan cezaların doğru düzgün uygulanmaması ve yatarı olacak üst sınırdan verilmemesi vakaların artmasına, faillerin cesaretlenmesine neden oluyor.”

Tuğba Gürsoy

“2021 yılında yasa düzenlendi ama üst sınırdan hiç ceza verilmedi”

2018 yılından bu yana hayvan hakları savunuculuğu yapan Ankara Barosu Hayvan Hakları Merkezi Başkanı Avukat Tuğba Gürsoy ise 2021 yılında yapılan yasa değişikliğine dikkat çekti. Bu yasal düzenlemeden önce yalnızca sahipli evcil hayvanlara yönelik acımasızca muamele, öldürme, tecavüz gibi eylemlerde cezaların “mala zarar verme” suçu kapsamında olduğunu söyleyen Gürsoy, sözlerini şöyle sürdürdü:

“2021 yılında sahipli ve sahipsiz hayvan ayrımı ortadan kalktı ve bütün evcil hayvanları kapsayan cezalar getirildi. Bu elbette sevindirici bir gelişmeydi ama ne yazık ki yetersiz kaldı. Şimdi bir evcil hayvanı öldürmenin cezası 6 aydan başlıyor. Üst sınır ise 4 yıl. Ben 4 yıldır görülen davalarda suç ne kadar vahim bir biçimde işlenmiş olursa olsun üst sınırdan bir tane cezanın verildiğini görmedim. Yatarı olan ceza verilmedi.”

Yargılamalardaki niteliksizlikler: Cezalar uygulanmıyor yasalar yetersiz

İzmir’de Şila isimli bir köpeğin etrafı tellerle çevrili kulübesinde sahibinin düşmanları tarafından yakılarak öldürüldüğünü hatırlatan Gürsoy, Şila davasında dahi 2 yıldan aşağı ceza verildiğinin altını çizdi. Bu bağlamıyla hayvan hakları ihlalleri yargılamaların niteliksiz bir biçimde yürütüldüğünü söyleyen Gürsoy, şöyle konuştu:

“İki hayvan da 200 hayvan da öldürseniz sadece yarı oranında ceza arttırımı yapılıyor. Bir ceza var ama üst sınırın uygulandığınıgörmüyoruz.Eğer dosyalarda karşı taraf bir kamu kurumu ise hakim ve savcıların ceza vermeme veya soruşturma yapılmaksızın dosyaları kapatma eğiliminde olduğunu çokça görüyoruz. Erzincan, Niğde, Altındağ ve hatırlayamadığım birçok barınak davasında hayvanların anestezi altında gömüldüğü videolarda kanıtlanmasına, binlerce hayvanın öldürüldüğü ölüm çukurları gibi nitelikli deliller, tanıklar olmasına rağmen bu kovuşturmaya yer yoktur (KYOK) kararı verildiğini gördük. Bunlar yargılamaların ve kanunun eksiklikleri. Tabi böyle olunca etkin soruşturma yürütülememiş ve adil yargılama hakkı ihlal edilmiş oluyor.”

“Yasalarda hayvan sevgisini aşılamaya dönük maddeler uygulanmıyor”

Yasalarda topluma hayvan sevgisi aşılamaya dönük maddelerin de bulunduğuna işaret eden Gürsoy, bu maddelerin uygulanmadığının altını çizdi. Medyanın dilini de eleştiren Gürsoy, “Hayvanları sevdirmek, hayvan davranışlarını öğretmek, hayvanlarla beraber nasıl yaşanır göstermek yerine hayvan düşmanlığı yaratıldı” dedi. Bu durumun insanların hayvandan korkmasına, panik olmasına yol açtığını ifade etti.

Gürsoy, “Hayvanlara yönelik haberlerde canavarlaştırıcı dil kullanan medya kanallarının hiçbiri -kanunda yer almasına rağmen-denetlenmedi. Bunun sonucu olarak da suç oranlarında artışlar gözlemledik. Hayvan koruma kanununda da hayvan sevgisini aşılamaya dönük maddeler var ancak bunlar hiç uygulanmıyor” diye konuştu.