Atiye Eren Çelik
Son yıllarda sosyal medyanın gelişimine paralel olarak tüketicilerin satın alma eğilimlerini etkileme potansiyeline sahip olan influncerlar hayatımıza girdi. Günümüzde bir ürün satın alırken, yeni bir aktiviteye başlamaya karar verirken ya da bir tatil rotası denemek isterken çoğumuz takip ettiğimiz içerik üreticilerinin görüşlerini dikkate alıyoruz. Peki, sürekli takip ettiğimiz bu influencerlardan aldığımız bilgiler her zaman doğru ve güvenilir mi?
Influencerların bilgiyi doğrulamak için kanıtlara başvurma oranı yüzde 17. UNESCO’nun “Ekranların ardında: Dijital içerik üreticilerinden içgörüler; amaçlarını, yaklaşımları ve karşılaştıkları zorlukları anlamak” raporunda 45 ülke ve bölgeden 500 katılımcıyla yapılan ankete göre; influencerların yüzde 41,79’si başvurduğu kaynakların güvenilirliğini değerlendirirken, içeriğin aldığı etkileşimi veri olarak görüyor. Yani beğeni ve görüntülenme sayısı yüksek içeriklerin güvenilir bir bilgi kaynağı olabileceğine inanılıyor.
Bir bilgiyi doğrulamak için somut kanıtlara başvurma oranının ise yüzde 17 olduğu belirtiliyor. Yine ankete göre influencerların ilk bilgi kaynağını yüzde 58,1 oranıyla kendi kişisel deneyimleri ve tecrübeleri oluşturuyor.
Eda Öztürk
Bahçeşehir Üniversitesi Reklamcılık Bölümü’nden Doç. Dr. Eda Öztürk, dijital içerik yaratıcılarının platformlarında kişilikleri ve dünya görüşleri üzerinden bir kimlik performansı sunduklarını söyleyerek şu bilgileri aktarıyor: “İlk yıllarında moda, yemek gibi konu başlıklarında fikirlerini, tavsiyelerini, deneyimlerini paylaşan blog yazarları ile başlayan günümüz dijital içerik üreticilerinin; bilginin ve kültürün algılanma, üretilme, pazarlanma ve paylaşılma biçimlerini yeniden düzenlediği göz ardı edilemez. Bu nedenle de sadece Türkiye’de değil tüm dünyada kamuoyunun gündemindeler. Dijital içerik yaratıcılarının platformlarında temelde kişilikleri, zevkleri ve dünya görüşleri üzerinden bir ‘kimlik performansı’ sundukları unutulmamalı. Bu performansın kalitesini ise paylaştıkları içeriğe dair uzmanlıkları ve güvenilirlikleri kadar içeriğin takipçilerin dünyasına ne kadar dokunduğu da belirliyor. Güçlerinin temeli, içeriğin takipçileri için ne kadar anlamlı olduğuna dayanıyor.”
Öztürk, içerik üreticilerinin hem takipçi sayılarından hem de geleneksel anlamda birer yayıncı olarak değerlendirilmelerinden dolayı belli yükümlülükler taşıdıklarını belirtiyor. Bununla birlikte içerik üreticilerinin bir meslek kuruluşunun olmamasının ortak akılda buluşmayı zorlaştırdığını, sürekli beğeni ve takipçi arayışının ise teyiti zorlaştırdığını söyleyen Öztürk şunları belirtti:
“İçerik üreticileri diğer kullanıcılardan farklı olarak takipçi sayıları nedeniyle geleneksel anlamda birer yayıncı olarak değerlendiriliyor. Bu durum, onlardan da bir yayıncıdan beklenen yükümlülüklerin beklenmesine yol açıyor. Ancak şu noktanın da gözden kaçırılmaması gerek; içerik üreticilerinin önde gelen bir meslek kuruluşu olmaması pazarlama iletişimi de dahil olmak üzere etik kurallarının oluşmasını ve ortak akılda buluşulmasını zorlaştırmakta. Sinema ve medya gibi birçok yaratıcı endüstrinin olgunlaşmış pratikleri ve etik kuralları mevcutken, dijital içerik üreticileri için bu durum söz konusu değil.”
Öztürk’e göre bir diğer önemli nokta ise dijital dünyanın hızı ve içerik üreticilerinin sürekli beğeni ve takipçi arayışı, sürekli ve çok sayıda içerik paylaşma zorunluluğu paylaştıkları bilgilerin doğruluğunu teyit etmelerini zorlaştırıyor. Ancak pratikte dijital içerik üreticilerinin uzman oldukları, deneyimlerine güvendikleri alanların dışında bilgi paylaştıklarında bu bir haber sitesine ait olsa dahi özellikle dikkatli olmalarında, bilginin kaynağını kontrol etmelerinde fayda olduğunu söyleyen Öztürk, içerik üreticilerinin özellikle sağlık alanında paylaşım yaparken dikkatli olması ve bilgileri teyit etmesi gerektiğini şu sözlerle aktarıyor:
“Vitamin, egzersiz vb. insanların fiziksel ve zihinsel sağlığını etkileyebilecek konu başlıklarında paylaştıkları bilgilerin taşıdığı risklere dair bilgi edinmelerinde edinmelerinde ve bu bilginin doğruluğunu teyit etmeye dikkat etmeleri gerekir.“
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.