Marta Sömek
Adıyaman’ın hafızası ve kimliği olan 323 yıllık Mor Petrus ve Mor Pavlus Süryani Ortodoks Kilisesi, tarih boyunca pek çok acı, trajedi ve depreme tanıklık etti. Kilise geçen yıl 6 Şubat depremlerinde bir kez daha yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Şimdi kilise ibadete kapalı. Çevreden gelenler yemekhanede ibadet ediyor. Yapıyı güçlendirmek için depremden sonra iskeleler kurulduğunu belirten Süryani halkından Sarkis Bakırcı, “1 yıldır hiçbir çalışma yapılmadı” diyerek tepki gösterdi.
Sürgün ve acıları yaşayan kadim Süryani (Asuri-Arami-Keldani) halkının önemli mabedlerinden biri olan Mor Petrus ve Mor Pavlus Süryani Ortodoks Kilisesi, Adıyaman’ın Merkez ilçesinin Mara Mahallesi’nde.
1701 yılında Meryem Ana adıyla kurulan kilise, 1870’li yıllarda meydana gelen depremde yıkıldı. Kilise, 1883 yılında ise Mor Petrus ve Mor Pavlus adıyla yeniden inşa edildi, 1984’te ayine kapandı. Çevre illerden gelen ruhaniler ile yılda bir kez ayin yapılan kilise, 2001 yılında yeniden ibadete açıldı.
6 Şubat 2023 depreminde büyük bir kısmı hasar gören ve yıkılmakla yüz yüze kalan kilisede, yalnızca Süryani halkı ve kilise için büyük bir önem barındıran sunak (Tanrı katı) ile Meryem Ana freski zarar görmedi. Süryanice “dayrayto” denilen kilisenin rahibesi Sara Ulus, bu durumu “mucize” olarak yorumluyor. Kilisede yalnızca Dayrayto Sara Ulus ile Adıyaman ve Çevre İller Metropoliti – Patrik Vekili Mor Ğriğoriyos Melki Ürek yaşıyor. Adıyaman halkının sık sık ziyaret ettiği kilisenin onarılması için depremin ardından dünyanın dört bir yanına göç etmek zorunda kalan Süryaniler, kendi imkanları ile kolları sıvadı. Onarım için maddi destek sağlanmaya çalışılırken, bir yandan da ibadetin sürdürülebilmesi için kilisenin mutfak bölümü geçici olarak “kiliseye” dönüştürüldü. Depremden yaklaşık 6 ay sonra kilisenin etrafı Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından metal panel ile kapatıldı. Ancak o tarihten beridir kilisenin onarımı için herhangi bir çalışma yürütülmedi.
Adıyaman’da sayıları bir avuç kalan Süryaniler, ibadet edebilmek için yeni kiliseleri olan mutfaklarına gelerek hep birlikte ayin yapıyor.
Adıyaman’ın Gerger ilçesinden yaklaşık 1,5 saat yol kat ederek her hafta ayine katılan Sarkis Bakırcı, 9. Köy’e konuştu. Deprem sürecinde farklı inanç gruplarından pek çok insanın kiliselerine gelip yemeklerini paylaştığını söyleyen Bakırcı, “Hep birlikte yaralarımızı sarmaya çalıştık. Adıyaman’da zaten cemaatimizin sayısı çok az. Bu yüzden de pazar günleri haftada bir kez bile olsa kilisemizde cemaatimizle buluşmak bizler için çok büyük bir önem taşıyor” dedi. “Biz Gerger ilçesinden 1-1,5 saat süren bir yolculuk sonucunda kilisemize gidiyoruz” sözlerini kullanan Bakırcı, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Ayin sabahın çok erken saatinde yapılmasına rağmen büyük bir inanç ve heyecanla her hafta kilisemize gidiyorduk. Fakat şimdi bir kilisemiz bile yok. Yemek yediğimiz yerde ayin yapıyoruz. Bu iyi bir şey değil, hem yemek yiyoruz hem de ayin yapıyoruz. Kilisemiz var ama onarılmıyor. İki yıldır yıkık bir şekilde duruyor kilisemiz. Hem onarılmıyor hem de bir adım atılmıyor. Sözde adım atıldı, etrafına iskeleler kuruldu. Ama bir yıldır hiçbir çalışma yok. Ayrıca kilisemizin yapılmaması nedeniyle ayinlere katılan cemaat sayısı da azalmış durumda. Bir an önce kilisemizin onarılması ve içerisinde yeniden eskisi gibi ayinlere katılmak istiyoruz.“
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.