Yolculuk konuştukça kısalıyor, paylaştıkça ucuzluyor

1

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Haber: Emre Alım / Kapak Fotoğrafı: Anka

Her bayram olduğu gibi, uzun tatil öncesi zamlanan uçak biletleri ve otobüs ücretleri seyahat planlarını altüst ediyor. Otomobili olmayanlar bilet parasını, otomobili olanlar ise günden güne artan yakıt masrafları nedeniyle uzun yolculukları nasıl yapacağını düşünüyor. Yüksek enflasyon, seyahat planını ertelemek istemeyenleri yeni çözümler bulmaya itiyor.  O yeni çözümlerin başında da seyahat paylaşım siteleri, birlikte yolculuk etme uygulamaları geliyor.

Sürücülerle yolcuları bir araya getiren platformlar, bilinen ulaşım yöntemlerine güçlü bir alternatif sunuyor. Yolculuğa çıkanlar seyahatinin detaylarını ve aracındaki boş koltuk sayısını belirtiyor. Yolcular ise gitmek istediği yeri ve tarihi seçiyor. Aynı tarihte aynı yöne gidenleri bir araya getiren uygulamalar, yol masrafını sürücü ve yolcular arasında paylaştırarak seyahati daha hesaplı hale getiriyor.

Büyüyen ve çeşitlenen yolculuk paylaşım uygulamalarını kullananlar seyahat deneyimlerini 9. Köy ile paylaştı.

Sürücüye daha ucuz, yolcuya daha rahat

Bir vakıf üniversitesinde araştırma görevlisi olarak çalışan Elif Üçerli, defalarca kullandığı uygulamayı bayram tatilinde de tercih etmeyi düşünüyor. Ekonomik nedenlerle bu yöntemi seçtiğini belirten Üçerli’ye göre yolculuk paylaşımı otobüse kıyasla hem daha ucuz hem daha konforlu. Otobüse, uçağa göre yolculuk maliyetinin yarı yarıya düştüğünü belirten Elif Üçerli, tecrübesini şöyle paylaştı:

“Eskiden yolculuk paylaşım uygulaması ile seyahat etmek bana macera gibi gelirdi. Zaten uygulamalar da bu kadar popüler değildi. Ama şimdi de fiyatlar çok uçuk. İşimden dolayı bayramlar dışında tatil yapamıyorum. Bayramda da uçak ile otobüs neredeyse birbiriyle çok yakın fiyatta. Ulaşım pahalılığıyla beraber yolculuk paylaşım uygulamasına yöneldim. Fiyatlar en az yarı yarıya fark ediyor, bir de otobüsten daha rahat.’’

“Ulaşım lüks oldu”

Kısa yolculukları dahi karşılamakta güçlük çektiğini kaydeden Büşra Aydın, pahalılığın seyahat özgürlüğünü kısıtlandığını söyledi ve “açıkçası ulaşım hakkımı kullanmakta kendimi kısıtlı hissediyorum. Her şeyin bu kadar pahalı olduğu bir dönemde ulaşım otobüs ile dahi lüks haline geldi’’  dedi.

İstanbul’da bir firmada insan kaynakları elemanı olarak çalışan Neslihan Koçaslan, uygulama ile otogar ve havalimanına ulaşım maliyetinin de ortadan kalktığına dikkat çekiyor. Ucuz uçak bileti bulduğunda havaalanına gitmenin ya da havaalanından sonra gideceği yere ulaşmanın  maliyetini hatırlatan Koçaslan şöyle dedi:

‘’Otobüs uzun zamandır pahalı. Ucuz uçak bileti bulsak,  varacağımız yer genel olarak havalimanına 3-4 saat mesafede oluyor. Hiç mantıklı değil. Çift olarak uygulama ile Çanakkale, Bodrum ve Karaburun’a gittik. Üç seyahatimizden de memnun kaldık.’’

Tarafların karşılıklı güvenine dayanan uygulama kimi handikapları da beraberinde getiriyor. Üçerli, uygulamanın kişi başına hesapladığı yolculuk ücretinin ‘tavsiye’ niteliği taşımasından şu sözlerle yakınıyor:

” Uygulamayı kullanan şoförler belirlenen ücretten daha fazla para istiyor. Bunun sebebini anlıyorum. Uygulama arka koltuğu 3 kişi, ön tarafı 2 kişi sayarak standart fiyatlandırma yapıyor. Şoförler de genelde ya arkayı dolduramıyor ya da o kadar kalabalık olmasını istemiyor. Örneğin bu bayram Bodrum’a kuzenimin yanına gideceğim. 100 lira fazla isteyeni anlıyorum ama otobüs bileti 900 lirayken uygulamadaki şoförler bin lira istiyor. Üstelik uygulama, benzin ve ücretli otoyoldan gidecekse bunları hesaplayarak fiyatlandırma yapıyor.’’

Birlikte yola çıkanların İstanbul gibi büyük kentlerde birbirine uzak konumlarda bulunmasının zaman zaman sorun yaratabildiğini aktaran Koçaslan, o ayrıntıyı da “Çok kez de ‘Beylikdüzü’ne gelin’, ‘dönüşte Gebze’de bırakırız’, ‘Kadıköy’e girmek istemiyoruz’ gibi yanıtlarla karşılaştık’’ sözleriyle anlattı.

Kadın kullanıcılar tedirgin

Uygulamayı kullanan üç kadının sıklıkla karşılaştıkları erkek şoförlerle yolculuk deneyimleri ise birbirinden farklı. Kimi kendini güvende hissettiğini söylese de kimi ‘diken üstünde’ yolculuk etmekten rahatsız olduğunu dile getiriyor.

Bir yolculuğunda rahatsız edici sorulara maruz kaldığını belirten Neslihan Koçaslan, ‘’Tek kadın olarak binmeyi hiç istemiyorum. Çünkü güvenli gelmiyor. Bir kere tek başıma Ankara’ya gitmem gerekiyordu. Erkeklerin tavırları, garip konuşmaları çok yordu’’ derken, Büşra Aydın uygulamadaki puanlama sisteminin tarafları ölçülü davranmaya ittiğini söylüyor:

“’Uygulamada henüz bir kadın olarak güvende hissetmediğim bir duruma denk gelmedim çünkü kullanıcıları yolculuğunuz bittiğinde sürüş becerileri de dahil olmak üzere puanlayabiliyoruz. Otobüs firmalarını tercih ederken ise bir kadın olarak bazı çekincelerim söz konusu olabiliyor.’’

Kötü bir deneyim yaşamadığını belirten Elif Üçerli ise yine de güvende hissetmediğinin altını çizerek,  “Tabi ki bir kadın olarak belli korkular içinde biniyorum ama her halükârda otobüs firmalarından çok daha iyi ve bu zamana kadar kötü bir yolculuk deneyimim olmadı’’ dedi.

Ulaşım zamları enflasyonu solladı 

Gündelik hayatın her alanında hissedilen yüksek enflasyonun en derinden etkilediği alanlardan biri ulaştırma. Uluslararası piyasalarda belirlenen petrol fiyatları nedeniyle otobüs ve uçak biletlerine uygulanan zam oranı tüketici fiyat endeksindeki artışı geride bıraktı. Kur krizinin patlak verdiği 2021 sonunda tırmanışa geçen ulaştırma enflasyonu bazı aylarda yüzde 100’ü aştı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre yüzde 40’a gerileyen ulaştırma enflasyonun, TL’deki değer kaybının ardından yeniden yükselişe geçmesinden endişe ediliyor.