Yoksulluk gençleri çetelerin kucağına atıyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Sidar Demir / Kapak Fotoğrafı: DepoPhotos

Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz, gençlerin suç örgütlerine yönelmesine zemin hazırlıyor. Uzmanlar, giderek artan sayıda gencin maddi zorluklarla başa çıkmak için yasa dışı yollara başvurduğunu belirtiyor. Suç örgütleri ise cezai ehliyeti düşük gençleri özellikle hedef alarak faaliyetlerine dahil ediyor. Bu yeni oluşumlar kamuoyunda “Z kuşağı mafyası” olarak adlandırılıyor.

Giderek daha fazla dikkat çeken bu gruplar “Daltonlar”, “Redkitler”, “Barış Boyun”, “Anucurlar”, “Camgözler” ve “Gündoğmuşlar” gibi isimlerle anılıyor. Çeteler, geleneksel çete yapılanmalarından bazı yönlerden ayrılıyor. Sosyal medyanın güçlü kullanımı ve üyelerin yaş ortalamasının düşüklüğü, bu farklılıkların başında geliyor. Uzmanlar, bu yapıların gençler için cazip hale geldiğine dikkat çekerek, potansiyel risklere karşı uyarıda bulunuyor.

Ekonomik sıkıntılar yasadışı yollara itiyor

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden Doç. Dr. Boran Ali Mercan, Türkiye’de son yıllarda derinleşen ekonomik krizin ve yüksek enflasyonun gençler üzerindeki etkilerine dikkat çekti.

9. Köy’e konuşan Mercan, ekonomik zorlukların ve gelir dağılımı eşitsizliği, özellikle 15-25 yaş grubundaki gençlerin meşru yollardan ulaşamayacakları hedeflere yasa dışı yollardan erişme çabalarını tetiklediğini belirtti. Mercan, “Ekonomik kriz ve yüksek enflasyon, zengin ile fakir arasındaki farkı büyütüyor. Bu durum, gençleri yasadışı yollardan hızlı kazanç sağlama arayışına itiyor. Maddi ve sosyal imkanları kısıtlı olan gençler, kendilerini güçlü ve saygın gösterecek figürlere özeniyor ve yasadışı işlere yönelme riskleri artıyor” şeklinde konuştu.

Suç örgütlerinin hedefinde gençler var

Emekli Emniyet Müdürü Feramuz Erdin ise suç örgütlerinin gençleri hedef alma stratejilerine değinerek, bu yapıların cezai ehliyet eksikliği bulunan gençleri özellikle seçtiğini vurguladı.

9. Köy’e konuşan Erdin, çetelerin çocukları ve gençleri suç işlemeye teşvik ettiğini belirterek şunları kaydetti:

“Bu çocuklar, çeteler tarafından cezai ehliyetlerinin olmaması veya düşük olması nedeniyle tercih ediliyor. Çünkü bu durumda onlara uygulanan ceza rejimi daha farklı oluyor, bu da çetelerin eleman bulma konusundaki engellerini azaltıyor. Özellikle ailesi tarafından ihmal edilen veya yaşı küçük olan çocuklar bu suç örgütleri için cazip hale geliyor.”

Erdin ayrıca, çetenin türüne göre yaş aralığının değiştiğini ekleyerek, “Dilenci çeteleri daha küçük yaş gruplarını kullanırken, organize suç çeteleri talimatları yerine getirebilecek 13-15 yaş grubundaki çocukları tercih ediyor” dedi.

Sosyal medya ve “Z kuşağı mafyası” iddiaları

Gençlerin ilgisini çekmek için suç örgütlerinin sosyal medya platformlarını etkili bir şekilde kullandığı iddia ediliyor. İstanbul Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamede, çetelerin sosyal medya üzerinden düzenli video paylaşımları yaparak gençleri örgüte kazandırmaya çalıştığı ve suç imajını cazip hale getirdiği ifade ediliyor.

İddianameye göre, bazı çetelerin sosyal medya içeriklerini yöneten özel sorumlular bile bulunuyor. Suç örgütlerinin sosyal medya üzerindeki etkisinin arttığı, gençlerin ise bu grupların paylaşımlarına yoğun ilgi gösterdiği belirtiliyor. Yapılan incelemelerde, silahlı gençlerin poz verdiği görüntüler de dahil olmak üzere yüzlerce içerik dikkat çekiyor.

Konuyla ilgili görüş bildiren Üsküdar Üniversitesi Yeni Medya ve İletişim Bölüm Başkanı Doç. Dr. Gül Esra Atalay, çocukların sosyal medya kullanımı üzerine yaptığı çalışmalarda şiddet eğiliminde yaş ortalamasının giderek düştüğünü aktardı. Atalay, “İlkokul çağındaki çocukların bile mafya örgütlerinin liderlerini taklit edercesine videolar çektiğine, tehditkâr bir üslup kullanarak bu örgütlerin sokak diline benzer bir dilde konuşmalar yaptığına şahit olabiliyoruz. Çocuklar, silahlar, bıçaklar gibi şiddet içeren figürlerle pozlar verebiliyor; bu içeriklere rap ve agresif müzikler de eşlik edebiliyor” dedi.

Atalay, çocukların kimlik inşası sürecinde güçlü görünme arzularının bu tür figürlere özenmeyi tetiklediğini belirterek, “Çocukların özenerek taklit ettiği figürlerin bu tür karakterler olması, rol modellerinin bu kişiler olması oldukça düşündürücü” ifadelerini kullandı.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı “Güvenlik Birimine Gelen veya Getirilen Çocuk İstatistikleri” verilerine göre güvenlik birimlerine gelen veya getirilen çocukların karıştığı olay sayısı 2023 yılında 537 bin 583 oldu.

Bu olaylarda çocukların 242 bin 875’i mağdur olarak, 178 bin 834’ü suça sürüklenme sebebiyle, 84 bin 751’i bilgisine başvurma amacıyla, 15 bin 716’sı kayıp olması sebebiyle, 11 bin 179’u kabahat işlediği iddiasıyla, 4 bin 228’i ise bu nedenlerin dışında kalan diğer nedenlerden dolayı güvenlik birimlerine geldi veya getirildi.