Yerel seçimler eşit temsiliyetten uzak

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Nimet Ölmez / Kapak Fotoğrafı: DepoPhotos

Türkiye’de kadınlar özellikle siyasette eşit temsilden hala çok uzak. Kadın hakları savunucularına göre 31 Mart yerel seçimlerinde de kadın aday sayısı yetersiz. Van, Kars ve Hakkari’deki kadın aktivistler, kadınların eşit temsiline ilişkin görüşlerini 9. Köy ile paylaştı.

“Demokrasinin gelişmesi için kadın adaylar şart”

Van Kadın Platformu üyesi Zeynep Tağtekin, toplumun siyaseti erkek işi olarak görmesi nedeniyle, en başta meclis kürsüleri ve belediyelerin erkek egemen sistemin ürünü haline geldiğini vurguladı. Kentlerde kadınları özel alanlara kapatmaya çalışan, ev içi emeği tamamen kadının sırtına yükleyen zihniyete karşı, kadınların evlerden çıkarak daha fazla yerel yönetimlerde yer alması gerektiğini belirten Tağtekin, kadın temsilinin yeterli düzeyde olmadığı bir yerel yönetimin demokratik olamayacağına dikkat çekti.

Zeynep Tağtekin

“Aday yoktu bahanesinin samimiyetsizliği”

“Yerel yönetimlerin erkek egemen bakış açısından kurtulması, yerellere kadın bakış açısının kazandırılması, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması  ancak kadınların yerel yönetimlerde bulunması ile mümkündür. En son açıklanan verilere göre, Türkiye’de kadın seçmen sayısı yüzde 50.7. Bu da şu anlama geliyor, kadınlar için değişim ve dönüşümü başlatacak olanlar yine kadınlar olacak! Biz kadınlar bir önceki seçimlerde arkasına sığınılan ‘aday yoktu, adaylaştıramadık’ bahanesinin samimiyetsizliğini biliyoruz. Onlarca kadın adayın, ‘adaylaştırılamayan’ kadınların, bugün bu zihniyete karşı her alanda mücadeleyi büyütmesi gerekiyor.”

“Seçilebilecek yerlerdeki kadın aday sayısı çok az”

Birçok partinin, kadın aday sayısını fazla göstermek için kadın aday açıkladıklarını ancak seçilebilecek yerlerde kadın adayların sınırlı olduğunu dile getiren Tağtekin, “Oluşturulan listelerde zaten kadın aday sayısı çok az iken bir de en altlara, seçilemeyecekleri yerlere yazılıyorlar. Sonunda ihale de yine kadınlara yıkılıyor. Özetle, seçim sürecinde kadınlar listelerde vitrin olarak kullanılıyor, göstermelik adaylıklar açıklanıyor” dedi.

Kadın adayların görünüşleri üzerinden de birçok eleştiri geldiğini belirten Tağtekin, bunun kadınlara yönelik şiddetten bağımsız olmadığını da ekledi.

“Siyaset zenginleşme aracı olarak görülüyor”

Kars İnsan Hakları Derneği Başkanı Güldane Kılıç, kadın adayların azlığını rakamlarda arayınca ortaya şaşırtıcı sonuçların çıktığını belirtti. Kılıç,“201 ülkeyi kapsayan araştırmada, 125 ülkede kadın nüfus oranı erkek nüfus oranından daha yüksek. Sadece 78 ülkede erkek nüfusu kadın nüfusundan fazla. Türkiye’de ise dengeli bir nüfus var. Kadın nüfus oranın yüzde 49,9, erkek nüfus oranın ise 51,1 olduğunu görüyoruz. Türkiye’de yarı yarıya temsiliyet olması gerekirken kadınların esamesinin okunmadığını da görüyoruz” diye konuştu.

“Coğrafyamızda erk zihniyetin egemen olduğu sistemin, kadının kamusal alanda görünür olmaması için yürüttüğü politikalarla doğru orantılı olduğunu görmek mümkün. Siyasetin bir zenginleşme aracı olduğu ve rantın paylaşımı için yine güçlü olanın gücü oranında temsiliyet bulduğu siyasi zeminde kadının kendine yer bulması ve kendini ifade etmesi elbette mümkün olmuyor. Kadının gücünü sadece oy potansiyeli açısından değerlendiren siyasal yapılanmalar, kadın oylarını almak için kapmayanlarında kadını görünür kılarken ya da kadınlara yönelik vaatlerini ön plana çıkarırken, kadının kendi sözünü söylemesine ya da kadın bakış açısının ve düşünce biçiminin siyasete yön vermesine olanak tanımıyor; kadının siyasete katılımının önünü tıkıyor.”

“Kars daha umut veren bir tablo çizdi”

Yerel seçimlerde kadın adaylar açısından Kars’ın umut veren bir tablo çizdiğine değinen Kılıç, eş başkanlığın “de facto” biçimde uygulandığını hatırlattı ve “Var olan seçim kanununa göre belediye başkanlığına ancak bir kişi aday olabiliyor. Eş başkan olan kadın aynı zamanda resmi başvuru yapan aday olmalı. Genel bir kabul görmenin yolu resmi adayların çoğunluğunun kadın olmasından geçiyor” dedi.

“Kadınların söz söyleme kanallarının arttırılması gerekiyor”

Diğer partilerin kadınları genellikle seçilemeyecekleri yerlerden aday gösterdiğine işaret eden Kılıç şunları söyledi:

“Yerel meclisler aracılığı ile kadınların kent yaşamına ve alınacak kararlara ilişkin söz söyleme ve irade ortaya koyma kanallarının artırılması gerekiyor. Yine belediyelerde kadına ilişkin politikalar müdürlüklerinin kurulması, orada kadının yaşama katılmasının yol, yöntem ve araçlarının oluşturulması önemli. Genelde yasaların, devlet politikalarının değişmesi, özelde ise parti içi demokrasi anlayışının ve katılımın tabana yayılmasının sorunların çözümüne katkı sağlayacağını düşünüyorum.

Aycan Ermeğan

“Kadına layık görülen görev kadın kolları başkanlığından ibaret”

Kadın aktivist Aycan Ermağan ise Hakkari’de kadın adayların yetersizliğine dikkat çekti:

“Kadını değersizleştiren, erkeğin bir alt cinsiyeti olarak gören kesimin siyasi partilerde çoğunlukta olmasından ve onların da kadının topluma hizmet edemeyeceğine inanmalarından dolayı kadınlar aday gösterilmiyor veya aday olamıyor. Bu zihniyet partilerde egemen olduğundan, kadına layık gördükleri tek görevi de kadın kolları başkanlığından ibaret sanıyorlar. Aday olmak isteyen bir kadın eşi ya da babasından izin almak zorunda kalıyor. Kadınlar seçilme veya aday olma sürecinde sosyal baskılara maruz kalabiliyor. Elbette bir gün bu ön yargıları kırabileceğimize olan inancımızla mücadele etmeliyiz.”