Van Gölü, kirlilik ve yapılaşma tehdidi altında!

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

VAN- 3 bin 713 km²  ile dünyanın en büyük sodalı gölü olan Van Gölü, aynı zamanda Türkiye’nin en büyük gölü. Son olarak NASA tarafından düzenlenen uzaydan çekilen çevrimiçi fotoğraf yarışmasında birinci olmasıyla dikkatleri üzerine çeken Van Gölü, son yıllarda yaşanan küresel iklim değişikliğinin bir sonucu olarak kuraklığın yanı sıra son sağlıklı bir koruma programına tabi tutulmadığı için kirlilik ve yapılaşma tehdidiyle karşı karşıya kaldı. 

Van Gölü, bir yandan her gün tonlarca evsel atık ve kanalizasyon akıntısına maruz kalarak hızla kirletilirken bir yandan da kıyı şeridindeki yapılaşma ile doğal dokusuna zarar veriliyor. Başta devlete ait resmi kurum-kuruluşlar, yaptıkları “Sosyal tesis”leri, tel örgülerle çevirerek ya da duvarlar örerek; kimi özel işletme ve şahıslar da otel ve villa gibi yapılarla kıyı şeridini vatandaşa kapatıyor. Kıyı şeridindeki devlete ait kurumların yapılaşmalarıyla beraber özellikle son yıllarda kıyıya yakın yerlere kadar imar izinlerinin verilmesiyle özel firmalar, gölün içine kadar girerek oteller inşa ettiler. Yine şahıslara ait arazilerin olduğu sahil bandına sıfır noktadaki yerlerde de özel mülk içinde konut-villa yapılıyor.

Yapılaşma, yasaya asla uygun değil 

Van Gölü sahilinin yapılaşmayla tahrip edilmesi ve kıyı şeridinin vatandaşa kapatılmasına ilişkin görüştüğümüz Van Barosu Çevre Komisyonu Başkanı Avukat Helin Özgökçe, Kıyı Kanunu’nun en başta resmi kurumlar tarafından ihlal edildiğini, özel girişimcilerin de bundan cesaretle bu ihlale katıldıklarını belirtip şunları söyledi: 

“Kıyı kanunu göre kıyılar, herkesin yararlanmasına açık, kamuya yani vatandaşa ait yerlerdir. Kanun, en başta resmi kurumlar tarafından ihlal ediliyor, özel girişimciler de bundan cesaretle bu ihlale katılıyor. Hali hazırda kamu kurumlarının gölün kıyısını ‘Sosyal tesis’ benzeri gerekçelerle etrafını tel örgülerle duvarlarla çevirip yurttaşlara kapatılması ya da yurttaşların ücret karşılığında tesislere alınması yasaya asla uygun değildir. Bu duruma ilişkin en son örnek, Edremit Belediyesi tarafından sahilin sıfır noktasında inşa ettiği kafe oldu. İnşa sürecine Van Barosu Çevre Komisyonu olarak bu hususta dava açtık. Lakin mahkeme, ‘Baroların dava açma ehliyeti yoktur’ şeklinde karar verdi. Her ne kadar da dava açıp yürütmeyi durdurma kararı aldırmaya çalıştıysak da maalesef ilgili mahkeme heyeti ‘Baroların dava ehliyeti yoktur’ diyerek dosyaya müdahil olmamızı kabul etmedi.” 

Kanun, Van’da devlet kurumlarınca ihlal ediliyor

Avukat Özgökçe, her geçen yıl daha da artan yapılaşmanın 3621 sayılı Kıyı Kanunu’na aykırı olduğuna dikkat çekip tepki göstererek sözlerine şöyle devam etti: 

“Şu an Van Gölü sahilinde, Kıyı Kanunu tamamıyla unutularak vatandaşlara ait kıyı şeritlerinin adeta gaspı söz konusudur. 1990 yılında yürürlüğe giren ve 2005 yılında revize edilen 3621 sayılı Kıyı Kanunu’na göre, kıyıdan 100 metreye kadar yapının yasak olduğu belirtilmesine rağmen, Van Gölü sahillerinde özellikle de devletin kendi resmi kurum kuruluşları kanunu uygulanmıyor. 3621 sayılı Kıyı Kanunu, Van’da bizzat devlet kurumları tarafından ihlal ediliyor.”

Vanlılar, sahili ücret vererek kullanıyor

Kıyı Kanunu’nda açıkça belirtilmesine rağmen halkın gölden yararlanamadığını da vurgulayan Avukat Özgökçe, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Kıyıdan 100 metre mesafeye kadar yapılaşmanın yasak olduğu belirtilmesine rağmen Van Gölü sahilinin sıfır noktasında yapılar inşa edilmeye devam ediliyor. Kıyı Kanunu’na uyması gereken kamu kurumları, gölün en kullanışlı, en iyi yerlerine eğitim ve dinlenme tesisleri adı altında yapılar inşa edip çevresini de tel örgülerle çevirerek halka kapatıyor. Kent merkezinde ikamet eden bir Vanlı, göle ulaşamıyor. Her yeri resmi kurum ya da özel işletmeciler tarafından kapatılmış sahile Vanlılar, ancak belirli bir ücret vererek kullanabiliyor.”  

Başta resmi kurumlar olmak üzere tüm kesimlerin Kıyı Kanunu’na uyması, vatandaşa ait olan kıyıların gasp edilmemesini isteyen Avukat Özgökçe, Van Barosu Çevre Komisyonu olarak bu konuda ileriki süreçlerde dava açmaya hazırlandıklarını belirtti. 

Yüzmek için on kilometrelerce uzağa gitmek zorunda kalıyorlar 

Van’da yaşayan Fırat Coşkun (40), göl etrafında artan yapılaşmaya tepki gösterip halkın olan sahillerin halka kapatılmasından yakındı. Kent merkezine yakın ve kullanışlı sahillerin özellikle resmi kurumlar tarafından etrafına duvarlar örülerek halka kapatıldığını söyleyen Coşkun, bazı şahısların da kıyı şeridinde otel, yazlık, villa yaparak Van Gölü’nü Vanlılara kapattığını anlattı. Coşkun, yapılaşma ile göle büyük zarar verildiğini, inşaat molozlarının gelişi güzel göle döküldüğünü, özel işletmelerin gölü doldurarak kendilerine alan açtığını aktardı. Vatandaşların yaz aylarında yüzmek için şehir merkezinden on kilometrelerce uzağa gitmek zorunda kaldığını; gittikleri yerlerde de şahısların villa, yazlık adı altında sahili işgal edip vatandaşa kapatmalarıyla karşılaştıklarına dikkat çeken Coşkun, bu gaspa bir an önce son verilmesini istedi. 

Yapılan, bir doğa katliamı!

Göldeki kirlenmeye ilişkin görüşlerini aldığımız Van Tarihi Eserleri Koruma Araştırma ve Geliştirme Derneği (VAN ÇEVDER) Başkanı Ali Kalçık, gölün büyük bir kirlilik sorunuyla karşı karşıya olduğunu ve alarm verdiğini vurguladı. 

Van Gölü havzasında, 2 il, 9 ilçe bulunduğunu, 450 kilometrelik Van Gölü sahilinde devlet kurumlarına ait onlarca tesis olduğunu bildiren Kalçık, tesislerin çoğunda arıtma sistemleri olmadığını ileri sürdü. Her gün göle 56 bin metreküp evsel kanalizasyon ve işletmeye ait atığın göle akıtıldığını belirten Kalçık, bunun büyük bir bölümünün de arıtılmadan direk göle verildiğini iddia etti.

“Yapılan, bir doğa katliamı” diyen Kalçık, “Çevre Kanunu’na göre çevreyi kirletenler, gerekçe sunmaksızın suçludurlar. Bunlar, suç işliyorlar. Koydukları kanuna aykırı davranıyorlar” diye konuştu.

Göl çevrelerinde bulunan sazlıkların, “göllerin doğal biyolojik arıtmaları” olduğuna değinen Kalçık, Van Gölü çevresindeki birçok sazlığın kurutulduğunu ya da dolgu yapılarak yok edildiğini, buraların daha sonra imara açılıp ranta dönüştürüldüğünü söyledi. Kalçık, aynı zamanda göldeki birçok canlıyı koruyan “doğal üreme alanları” da olan sazlıkların direk yok edildiğini anlattı. 

Özellikle son yıllarda Van Gölü’nün alarm verdiğine işaret eden Kalçık, sözlerini şöyle tamamladı:

“Van Gölü, uzaydan çekilen fotoğraflar içinde en ihtişamlı en güzeli seçildi. Dünyanın en büyük sodalı gölüne, karşı çok ihmalkâr ve yıkıcı yaklaşılıyor. Van Gölü, tüm insanlık için olduğu gibi özellikle de bölge açısından son derece önemli bir doğa harikasıdır. Gelecek nesiller için Van Gölü’nü korumalıyız. Baştan kendi şahsımızdan başlayarak devamında kamu kurum kuruluşlarının bu konuda duyarlı olmaya zorlamalıyız. Van Gölü, mevcut kirlilik durumuyla alarm veriyor. Onun için yetkililerin bu konuda üstün bir çaba göstermeleri gerekiyor.” ÇEVDER Başkanı Ali Kalçık, Van Gölü’nün tehdit altında olduğunu vurguladı

Göl, bu yıl için kilometrelerce çekildi!

Kurumların Van Gölü’ne ilişkin koruma tedbirlerini yetersiz bulan İbrahim Alparslan adlı vatandaş ise, sahildeki beton santralinin yeterince kontrol edilmediğini, yaz aylarında yoğunlaşan kalabalığın çöplerini göle bırakılmasıyla büyük bir kirliliğin yaşandığını söyledi. 

Gölde oluşan kirliliğin, gölün bu yıl için kilometrelerce çekilmesiyle beraber gözle görülür bir boyuta geldiğini aktaran Alparslan, Van Gölü’nün herkesin gözü önünde giderek yok olduğuna dikkat çekti. Alparslan, başta tüm kamu kurumlarının büyük hassasiyet göstermesini, vatandaşların da artık Van Gölü’nü korumasını istedi.

HABER : M. SALİH SERTKAL