İklim değişikliğinin tarımsal üretime etkisi ortaya çıkmaya başladı. Uzmanlara göre, iklim krizinden ilk etkileneceklerden biri de çeltik üretimi olacak. Çeltik üretiminin yoğun olduğu Balıkesir’de su ve kanalizasyon idaresinin (BASKİ) resmi verilerine göre; 2022 yılının Nisan ayında Gönen Barajı yüzde 77,87 doluluk oranına sahipken, 2023 yılının Mart ayında doluluğu yüzde 45,59 oranında gerçekleşti. Marmara Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuran Taşlıgil, su kıtlığı nedeniyle çeltik üreticilerinin yaşayacağı sorunlara dikkat çekerken, Çeltik Üreticisi Gürbüz Koyuncu ise nisan yağmurlarından umutlu olduklarını ifade etti.

9. Köy’e konuşan  Prof. Dr. Nuran Taşlıgil, küresel iklim değişikliğine bağlı tarımsal faaliyetler içerisinde en büyük değişimin çeltik bitkisinde yaşanacağını belirterek, çeltik üreticiliğinde sağlanması gereken koşulları şöyle açıkladı:

“Çeltik sadece tahıllar içerisinde değil, genel olarak en fazla su tüketilen tarımsal ürünlerden biri. Tava adı verilen ve içleri su dolu olan havuzlarda yapılan yetiştiriciliğin su gereksinimi, söz konusu suyun sadece bitkisel üretim açısından değil, buharlaşma yoluyla da ciddi oranlarda kaybı ile, çeltik yetiştiriciliği konusunda olumsuz bir algı yaratmaktadır.”

Çeltik üretiminin devamının sağlanması için damla sulama sistemine geçilmesinin önemine değinen Taşlıgil, şöyle konuştu:

“Dünya genelinde çeltik yetiştiriciliği için bir devrim olan çeltikte damla sulama sistemi, Türkiye için acil bir şekilde üzerinde durulması gereken bir husustur. Aksi taktirde zaten sınırlı su kaynakları söz konusuyken bir de bu kaynağı çeltik için kontrolsüzce harcamak uzun vadede efektif değildir.”

Taşlıgil, sıtma nedeniyle çeltik yetiştiricilik alanlarının daraldığını hatırlatarak, “Zaten sıtma nedeniyle çok ciddi ölçüde daralan çeltik yetiştiricilik alanları şimdi de kuraklığın etkisiyle ciddi ölçüde sınırlanacaktır. Buna karşılık damla sulamayla çeltik yetiştiriciliğinde kayda değer başarılar elde edilmiş ve faaliyet sürdürülebilir hale gelmiştir” diye konuştu.

Kuraklığın çeltik üretimini büyük ölçüde etkileyeceğine dikkat çeken Taşlıgil, şunları söyledi:

“Yalnız içinde bulunduğumuz ve ilerleyen yıllarda periyodunu sıklaştıracak, etkisini şiddetlendirecek olan kuraklıklara karşı çeltik üretimini bugünkü sınırlarda devam ettirmek çok güç. 2000’lerin ilk yarısında 1 milyon dekarı bulmayan çeltik ekim alanları 2022 yılında 1,2 milyon dekar olmuştur. Alanın bu denli genişlemesi, öte yandan su kaynaklarının bu şekilde beslenememesi birkaç yıla kadar tersine bir gelişim yaşanmasına neden olacaktır. 2023 yılındaki ekstrem kurak devrenin rekolteyi ciddi anlamda düşüreceğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu tarz kuraklıkların devamı ise ilk etapta çeltik yetiştiriciliğini etkileyecektir.”

“Umudumuz nisan yağmurları”

Gönen’in Tuzakçı köyünde çeltik üretimi yapan Gürbüz Koyuncu ise bölgeye yağış beklediklerinin altını çizdi. Koyuncu, yağış olmaması halinde mevcut kapasiteyle çeltik üreticilerini neler beklediğini de şöyle ifade etti:

“Şu an itibarıyla Mayıs ayına kadar bölgeye hiç yağmur yağmayacağını düşünürsek, mevcut durumda barajımızın sulama kapasitesi çeltik üretimine yetmez. Bizim burası aynı zamanda içme suyu olarak kullanılıyor. Oraya da bir miktar pay ayırmamız gerekiyor. Umudumuz nisan yağmurları. Daha önceki yıllarda da biz bunu yaşadık. Örneğin önümüzdeki hafta yağışlı olduğu söyleniyor. Yarın için de yağış uyarısı var. Baraj görevini tamamlayacak gibi duruyor. Eğer nisan yağışlı geçmezse sadece çeltik değil; buğdaylarda, arpalarda, yani kışlık mahsullerde de sıkıntı yaşanacak.”