Anasayfa / Genel / Unutulmaya yüz tutmuş meslek: Kutnu kumaş dokumacılığı

9.Köy
Genel
Unutulmaya yüz tutmuş meslek: Kutnu kumaş dokumacılığı

1059 kez okundu | Yayınlanma : 9 Eylül 2024 12:45
Güncelleme: 9 Eylül 2024 12:45

Unutulmaya yüz tutmuş meslek: Kutnu kumaş dokumacılığı

Gaziantep'in geleneksel el sanatlarından olan kutnu kumaş üretimi can çekişiyor. Kutnu zanaatkarı Abdülkadir Mekki, Yeni Han içindeki dükkanında bir yandan bu sanatı yaşatmaya, diğer yandan yeni nesillere aktarmaya çalışıyor.

ABONE OL

News

9 Eylül 2024 12:45

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Kader Gül

Gaziantep’in kültürel değerlerinden kutnu kumaş üretimi can çekişiyor. UNESCO tarafından koruma altında olan Yeni Han içinde unutulmaya yüz tutmuş kutnu kumaş üreticisi Abdülkadir Mekki, el işçiliği ile bu mesleği yaşatmaya çalışan birkaç zanaatkardan biri.

5 yaşında dedesinin yanına gidip gelerek mesleğe başlayan 63 yaşındaki Abdulkadir Mekki, 9. Köy’e yaptığı açıklamada, kutnu kumaşının dördüncü kuşak temsilcilerinden biri olduğunu söyledi. Kutnu kumaş zanaatkarı Mekki, yaptığı mesleğin unutulmaması için isteyen üniversite öğrencilerine, öğretmenlerine ve belediyenin açtığı el işleri kursunda kutnu kumaşın üretim aşamasında yapılan işlemler hakkında bilgiler sağladığını, uygulamalı dersler verdiğini anlattı. Mekki, kumaşın yapılışını şöyle anlattı:

“İpek ilk olarak çözgü ipi ile çözülür. Daha sonrasında elde edilen ip boyanır, Haşıl dediğimiz işlemin yapılması için bağlama işlemi gerçekleştirilir. Mezek dediğimiz işleme geçilir. Bu aşamada kayısı ağacı reçinesi ile ipler sağlamlaştırılır ve parlaklaştırılır. Daha sonra tasarımı yapılıp tarakçı ustalarına devredilir. Bu kısımda ipler dokumaya hazır hale getirilir. Dokunduktan sonra da ütü işlemi yapılır. Önceleri sadece ipek böceğinin ipeği kullanılırdı. Şimdi kavak ağacının lifleri de kutnu kumaşında kullanılıyor.“

Renkleri ve desenleri konuşturuyorlar

İpekten elde ettikleri kutnu kumaşının her deseninin ve renginin ayrı anlamlara geldiğini de belirten Mekki, “Kutnu kumaşının anavatanı Konya. Kumaş ilk olarak Anadolu Selçuklu Dönemi’nde ortaya çıktı. Karadeniz yöresinden tutun Özbekistan’da bile kullanılır. Her yörenin kumaşının desenleri ve renkleri farklıdır. Renklerin desenlerin anlamları vardır. Eskiden başka şehirde yaşayan akrabalar giydikleri kuşanların şekilleriyle birbirlerini tanıdıkları olurdu. Giydikleri kumaşın şekline ve rengine bakarak ‘Sen şu ailedensin’ diyebiliyorlardı. Örnek verecek olursak; sarı renkli kumaşları bebekler için kullanırlar çünkü bebeklerde olan sarılık denilen hastalığa yakalanmamasını sağladığı düşünülür. Yeşil renkli kumaşları dini özel günlerde, yani mübarek zamanlarda takılır. Kutnu kumaşı temelde üçe ayrılır. Bunlar; saten, meydaniye jakar, bağlama ikat olarak sıralanır. Yaklaşık bin 368 tane desen çeşidi bulunur. Misafirlik desenler ayrı, bekarların giydiği desenler ayrı, velilerin giydiği desenler ayrı olarak sıralanır” dedi.

“Ağaç yaşken eğilir”

Mekki, yaptığı zanaatın unutulmasının en büyük sebeplerinden birinin Türkiye’de Ahilik kültürünün bitmesi, diğer sebebin ise çırak yetiştirememeleri olduğunu belirtti:

“Tabii ki küçük yaşta çocuk çalıştırmanın kanunen yasak olduğunu biliyoruz. Bizi küçükken Belçika’da kasaba gibi bir yere götürmüşlerdi ve orada 70 yaşlarında bir çiftin yanında 5-6 tane çırak vardı. Bu çocuklar küçük yaşta bir şeyler öğrendiler ve eminim şu anda hepsi bir iş sahibidir. Ağaç yaşken eğilir. Küçük yaşta bu işleri öğrenmeleri onlar için kazanç olacaktır. Bu konuda bakanlıklarımız çalışmalar yapıyor umarım bu sorunu uygun yollarla çözüme kavuşturacaklardır.”