ANKARA- Öğrenciler Kredi Yurtlar Kurumu (KYK) yurtlarında ve üniversite yemekhanelerinde azalan porsiyonlardan, artan ücretlerden ve hizmet kalitesi eksikliğinden şikayetçi. Kasım ayı içinde ODTÜ’de protesto gösterilerine neden olan tepkilerin ardından bazı belediyeler de harekete geçti, öğrenciler için ücretsiz yemek hizmeti başlattı. Hem öğrenciler hem uzmanlar üniversitelilerin yeterli beslenemediğini söyledi.
Sosyal medyada hemen her gün üniversite öğrencilerinin yemek sorunlarıyla ilgili eleştirileri, tepsilerin fotoğrafı çekilerek yapılan paylaşımları yer alıyor. Üniversite öğrencilerine yemek ve yemekhane şikayetlerini soran 9. Köy, beslenme uzmanlarından öğrencilerin gıda ihtiyaçları hakkında bilgi aldı.
Beslenme Uzmanı Gülay Ümit, üniversite dönemindeki bireylerin daha aktif bir yaşam içinde oldukları için daha fazla enerjiye ihtiyaç duyduklarını belirtti. “Büyüme ve gelişmeye devam ettikleri ve metabolizmaları da daha hızlı çalıştığı için daha fazla enerjiye ihtiyaç duyarlar” diyen Ümit, öğün düzenine şu sözlerle dikkat çekti: “Burada günlük olarak almamız gereken enerji ve tüm besinsel ihtiyaçlar söz konusu olduğunda belli bir öğün düzenine mutlaka sahip olmamız gerek. Özellikle en çok atlanan kahvaltı öğünü başta olmak üzere, öğle ve akşam da mutlaka çeşitlilik sağlayarak vücudumuzun ihtiyaç duyduğu besinleri yeterli ve dengeli bir şekilde almamız gerekiyor.”
Günlük enerjinin yüzde 12-15’inin proteinlerden geldiğini vurgulayan Ümit, “Onu da sağlıklı protein tercihleri yaparak almalıyız. Çok yağlı olanları tercih etmeden kırmızı ete oranla daha çok beyaz et, balık ve doymuş yağ içermediği için yine kuru baklagillerle de protein ihtiyacımızı karşılayabiliriz” diye konuştu. Ümit, günlük ihtiyaç duyulan enerjinin yüzde 25-30’unun da yağlardan geldiğine dikkat çekti ve doymuş yağlardan ziyade sağlıklı yağ kaynaklarından olan zeytin, zeytinyağı, çiğ kuruyemişler, avokado gibi gıdaların beslenme düzeninde yer alması gerektiğini söyledi.
9. Köy’ün görüştüğü öğrenciler ise Beslenme Uzmanı Ümit’in önerilerine uygun kahvaltı ve yemek düzeni olmadığını anlattı.
Eskişehir’de KYK yurdunda kalan, ismini vermek istemeyen bir Osmangazi Üniversitesi öğrencisi, yurtta kalan öğrencilere 6 liralık kahvaltının ücretsiz verildiğini, ek yiyecek aldığında ödeme yapılması gerektiğini hatırlattı. Öğrenci, bu kahvaltının çoğu zaman karın doyurmaya yettiğini söylese de “Ama tek tip şeyler aldığım için doyuyorum” dedi ve ekledi “Mesela patates kızartması, simit, çay. Ama yanına bir peynir alayım, bir salatalık alayım dediğimde mutlaka desteği geçiyorum ve üzerine para veriyorum” dedi.
Genelde devletin karşıladığı miktarı geçmemeye çalıştığını söyleyen öğrenci, “İstediğim şeyleri her zaman alamıyorum. Bir şeylerden kısarak aldığım için zaten para bana yetmiş oluyor. Yok ama canımın çektiği şeyleri alayım dediğimde bu 3 TL oluyor 3,5 TL oluyor. Mesela dün 3,75’i geçtim. Canımın istediği şeyleri aldığımda mutlaka geçiyorum” diye konuştu.
KYK Yurdu Eskişehir, bir akşam yemeği.
Beslenme uzmanı Mehmet Ali Ergüner de 75 kilogram bir insanın ağır fiziksel bir aktivitesi, çalışması veya sporu yoksa ortalama günlük 2 bin 200 ila 2 bin 400 kalori alması gerektiğini vurguladı. Yemekhanenin bu kalori miktarının üçte birini karşılaması gerektiğini belirten Ergüner, “Tabi bunun içinde protein değerleri de var. Protein de sağlaması lazım aynı şekilde. Temel olarak şunu söyleyebilirim, öğle yemeği ya da akşam yemeği için ikisinden birinde en azından bir et yemeği olması gerekir” diye vurguladı.
KYK yurdunda devletin karşıladığı yemek ücretinin akşam yemeklerinde 13 lira olduğunu belirten Osmangazi Üniversitesi öğrencisi, yurdun yemekhanesini her gün kullandığını anlattı. Etli yemeklerle ilgili olarak ise şunları söyledi: “Akşam yemeğinde etsiz yiyecekler tercih edersek mesela bir salata bir çorba bir pilav, makarna tarzı şeyler alabiliriz ya da bir sebze yemeği, pilav bir de belki tatlı alabiliriz. Ama etli yemekler tercih edersek tavuk, özellikle kırmızı et çok pahalı. Yani kırmızı etli bir yemek aldığımızda geriye ikinci bir yemek alma şansımız olmuyor. O yüzden param yetmediği için genelde hiç kırmızı etli yemek almadım diyebilirim. Yine öbür türlü tavuk yemeği falan aldığımda her türlü limiti geçip üzerine para ödemek zorunda kalıyorum.”
ODTÜ’de yemekhane önünde uzayan kuyruk.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) günlük yemekhane ücreti bu yıl 1 lira 90 kuruştan 3 liraya yükseldi. Üniversitede yemekhane kullanan öğrenci sayısıyla yemek hizmetindeki çalışan sayısı arasında orantısızlık, şikayetleri arttırıyor. 25 çalışanın olduğu ODTÜ yemekhanesinde hem fiyatlar, hem porsiyon hem de hizmet kalitesi eleştiriliyor. İngilizce Öğretmenliği öğrencisi Mertcan Altay haftada altı yedi defa okul yemekhanesine gittiğini belirterek yemek sıralarının uzunluğunu vurguladı. “25 bin mevcut öğrenci var okulumuzda. Özellikle daha etli ve insanların yemek istediği yemekler çıktığı zaman çok kalabalık oluyor ve yemek yemek için bir saat beklediğimiz oluyor” diyen Altay çıkan yemeklerden de memnun olmadığını söyledi. Altay, “Çoğu zaman yemekleri bitiremiyoruz. Daha bugün aldığım bezelyeleri birçok arkadaşım ben de dahil tamamen yiyemedik tatlarının iyi olmamasından dolayı” dedi.
ODTÜ yemekhanesi içinde yemek sırası.
ODTÜ öğrencileri, Ekim ve Kasım aylarında yemekhaneye ek kadro verilmesi, çalışanların koşullarının iyileştirilmesi, yemek ücretlerinin düşürülmesi ve nitelikli yemek çıkarılması gibi taleplerle 5 bin imza topladı ve protesto gösterileri yaptı.
Gıda Güvenliği Derneği Başkanı Samim Saner ise öğrencilerin gıda güvenliğini sorgulamalarını istedi. Saner, “Üniversite öğrencileri de en fazla sorgulama kapasitesinin, yeteneğinin ve enerjisinin olduğu bir kitle. Dolayısıyla her şeyden önce öğrencilerin bu işe sahip çıkması, gıda güvenliği ile ilgili sorun gördükleri vakit bunu dile getirmeleri gerekiyor” diye konuştu. Saner, öğrencilerin gıda güvenliği talep ederken dikkat etmesi gereken noktalara da dikkat çekti. Riskli gıdaların yüksek protein içeren gıdalar olduğunu belirten Saner, “İçinde et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri bulunan gıdalar ve protein içeren baklagillerle yapılan yemekler genellikle yüksek riskli gıdalardır. Çünkü buralarda protein yüksek olduğu için mikrobun üremesi çok daha kolay olur” dedi. Saner şunları söyledi: “Etli bir yemek, sıcak bir yemek kesinlikle sıcak olarak tutulması gerekiyor ki mikroplar üremesin yani bu yalnızca ağız tadıyla alakalı bir konu değil. Gıda güvenliğini de sağlamanın bir yöntemi. Dolayısıyla öğrenci arkadaşlarımızın sıcak olması gereken bir yemeği ılıksa veya soğuk olması gereken bir yemek ılıksa bu bir gıda güvenliği sorununa davetiyedir.”
Gıda Güvenliği Derneği Başkanı, üniversitelerin de ham maddeleri, depolama, pişirme ve servis koşullarını denetlemesi gerektiğini söyledi. Saner, “Tabii ki bu beraberin bir emek ve maliyet de gerektiriyor ama hiçbir şey sağlığınızdan daha kıymetli değil. O nedenle bu hizmetlerin bu kontrollerin muhakkak suretle planlanması lazım ve öğrencilerin de bunu talep etmesi lazım” dedi.
Ankara’daki devlet üniversitelerinde yemek ücretleri 2 lira ile 5,3 lira arasında değişiyor. Gazi Üniversitesi ve Sosyal Bilimler Üniversitesi’nde 2 lira, Ankara Üniversitesi, Hacı Bayram Veli Üniversitesi ve Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’nde 2,5 lira, ODTÜ’de iki öğün 3 lira, Hacettepe Üniversitesi’nde üç öğün 5,3 lira.
Hacettepe Üniversitesi öğrencisi Esin Yiğitbaşı da okul yemekhanesini üç günde bir kullandığını belirterek “Yemekhanede çıkan yemeklerden memnun değilim açıkçası. Çünkü et pişmemiş oluyor genelde. Hep bir aynı döngü içinde yemekler çıkıyor. Mesela her hafta taze fasulye çıkıyor” dedi. Özel üniversitelerde de durum benzer. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi öğrencisi Fulya Çalık okulda yemekhane olmadığını, civardaki lokantalardan yemek almak zorunda kaldıklarını belirtti. Çalık, yurtta mutfak olduğunu ancak yemek yapmaya vakit olmadığını anlattı ve şunları söyledi: “Sürekli dışarıdan söylemek zorundasın. Beslenebilmek için çok para harcamak zorunda kalıyorsun. Bu da çoğunlukla fast-food üzerine oluyor. Hem çok para harcıyorsun hem de sağlıksız besleniyorsun.”
Aralarında Beşiktaş ve Çankaya belediyelerinin de olduğu bazı yerel yönetimler öğrencilerin yaşadığı yemek sorunları nedeniyle ücretsiz yemek hizmeti başlattı. Beşiktaş Belediyesi 18 Kasım’da başlattığı uygulama ile Beşiktaş’taki üniversite öğrencileri, ilçedeki anlaşmalı restoranlardan yer ayırtıp ücretsiz yemek yiyebiliyor. Çankaya Belediyesi de 17 Kasım’dan itibaren Ankara’daki üniversite öğrencilerine ücretsiz akşam yemeği vermeye başladı. Çankaya Belediyesi Gıda Mühendisi Ezgi Metin Akansoy, yemek hizmetinde dengeli ve sağlıklı bir öğün için gerekli protein, karbonhidrat ve yağ dengesinin sağlandığı porsiyonlar sunduklarını anlattı. Akansoy ev yemeklerinde olduğu gibi daha çok kepçe yemeklerine, sulu yemeklere yer verdikleri menülerde öğrencilerin beslenme ihtiyaçlarını esas aldıklarını söyledi.
Çankaya Belediyesi yemekhanesini kullanan ismini vermek istemeyen bir ODTÜ öğrencisi “Eğer saat 17.30’da dersten çıktıysanız ve yemekhaneden yemek istiyorsanız büyük ihtimalle yiyemezsiniz. Çünkü yaklaşık 400-500 kişilik bir sıra oluşuyor. Bir saat içinde yaklaşık 350 kişi yemek alabiliyor bir bankodan” diye konuştu.
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.