Bilge Sarıhan
Üniversite diplomaları olduğu halde şoförlük yapan, günlük kazanıp günlük harcayan taksiciler, 4-5 yıl eğitimini aldıkları mesleklerini yapmak istiyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan “Yükseköğretim İstihdam Göstergeleri, 2023” raporuna göre lisans mezunlarının işsizlik oranı 2023 yılında %24,4 olarak hesaplandı. Türkiye’de üniversite diplomasına rağmen iş bulamayan gençler, hayatlarını sürdürmek için farklı işlerde çalışıyorlar. Üniversite mezunu olup taksicilik yapan gençlerin yaşadığı zorluklar, Türkiye’deki ekonomik sorunları ve iş gücü piyasasının eksiklerini gözler önüne serdi. 9. Köy’e konuşan üniversite mezunu taksiciler hem kamudaki hem de özel sektördeki deneyimlerini paylaşıp taksiciliğe nasıl başladıklarını anlattı.
Ankara 100. Yıl semtinde 1,5 yıldır taksicilik yapan Yakın Doğu Üniversitesi Mimarlık Bölümü mezunu Nevzat C., kendi mesleğine dönmek istediğini söyledi. 2022 yılında üniversiteden mezun olduktan sonra Ankara’da bir şirkette çalışmaya başladığını daha sonra küçülmeye gidiyoruz denilerek işten çıkarıldığını aktaran taksici, “İşten çıkarıldıktan sonra da tam zamanlı durakta çalışmaya başladım. Hala kendi sektörümle ilgili iş arıyorum fakat çoğunun şartları uymuyor” dedi. Genellikle şantiyelerde çalıştıklarını belirten Nevzat C., “Özel sektörde izin konusu sıkıntılı. Şirkette çalıştığım dönemde haftada bir değil iki haftada bir hafta sonu izni alabiliyordum. Bu da yetersiz geliyor” dedi.
Nevzat C., “Başvurduğum yerlerden olumlu geri dönüş olmazsa da taksiciliğe devam etmeyi düşünmüyorum. Taksicilik dışardan göründüğü gibi bir meslek değil, bin bir türlü insanla karşılaşıyorsunuz. Özellikle akşam belli bir saatten sonra çok güvensiz olabiliyor, medyadan da duyuyoruz. Bu yüzden bir şekilde kendi mesleğime dönüş yapmak istiyorum. İnsanlarda genellikle bir yargı oluyor üniversite mezunusun neden bu işi yapıyorsun diye ama şartlar bunu gerektiriyor maalesef” şeklinde konuştu.
Kızılay’da taksicilik yapan Kırıkkale Üniversitesi İnşaat Mühendisliği mezunu Erol K. de özel sektörde çalışma şartlarının çok ağır olması sebebi ile kamuda çalışmak istediğini aktardı. Erol K. Şöyle konuştu:
“Benim bölümden 100 arkadaşım varsa mesleğini yapan kişi sayısı 5’tir. Herkes farklı farklı mesleklerden para kazanmaya çalışıyor. Ben de kamuda görev almak istedim 3 kere KPSS’ye girdim. İyi bir puan da aldım aslında ama yine de atanamadım çünkü alımlar çok az. Özel sektörde haftanın 7 günü çalışıp çok az maaş kazanıyordum, şimdi burada 3-4 katını kazanıyorum. Mesele para kazanmaksa taksicilik derim ama hem çok güvensiz bir meslek hem de en az dört sene okuduktan sonra kendi mesleğimi yapmak istiyorum”
Gazi Üniversitesi Matematik Bölümünden bu sene mezun olan Necati E. ise hala iş arama sürecinde olup taksiciliği cep harçlığını çıkarmak için yaptığını söyledi. Bir ihtimal kamuya girebilmek için formasyon alıp KPSS’ye girmeyi düşündüğünü belirten yeni mezun taksici, iş başvuruları da yaptığını fakat henüz olumlu bir dönüş alamadığını ekledi. Başvurduğu işlerde asgari ücret verildiğini ve özel sektörde ezilmenin çok sık olduğunu da vurgulayan Necati E., “Bölümümü severek okudum, matematiği seviyorum bununla ilgili bir meslek de yapmak istiyorum. Taksicilik yapmak istemiyorum çünkü bu mesleğin bir vasfı yok. İnsanların gözünde bir değeri de yok ama başka bir iş bulana kadar taksicilik yapmaya devam edeceğim” dedi.
Başkent Üniversitesi Psikoloji Bölümünden 2019 yılında mezun olan Yalçın S. de özel sektördeki etik dışı çalışma şekillerinden dolayı kendi kliniğini açtığını fakat daha sonra ekonomik zorluklardan ötürü kapatmak zorunda kalıp taksiciliğe başladığını ifade etti. Yalçın S. yaşadığı sorunları şu sözlerle anlattı:
“2021 yılında kendi ofisimde çalışırken başta bir süre iyiydi. İki sene içerisinde inanılmaz bir kira artışı oldu fakat terapi fiyatlarını aynı oranda arttıramadım. Mesleğe dönmek istiyorum fakat arkadaşlarım devlette de mesleki doyum olmadığını söylüyorlar. Terapi dediğimiz şey maalesef devlette yapılamıyor. Test çözdürüp bunları yorumlamaktan öteye gidemiyoruz. Yine de taksicilik yapıp günde 13-14 saat çalışmaktansa devlette çalışmayı tercih ederim. Bu yüzden atanmaya çalışacağım“
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.