DOLAR 35,6878 0.13%
EURO 37,4911 0.7%
ALTIN 3.178,670,76
Ankara

PARÇALI BULUTLU

Ukrayna için “Çin malı” barış planı
  • 9.Köy
  • Dünya
  • Ukrayna için “Çin malı” barış planı

Ukrayna için “Çin malı” barış planı

Ukrayna'da Rus işgalinin birinci yılı dolarken, barış çabalarında devreye Çin de girdi. Çin'in 12 maddelik barış planının uluslararası alanda yarattığı tartışmayı, emekli Büyükelçi Hakan Okçal, 9. Köy için yorumladı.

ABONE OL
7 Mart 2023 13:13
Ukrayna için “Çin malı” barış planı
1

BEĞENDİM

ABONE OL

Haber: Ahmetcan Uzlaşık

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin birinci yıl dönümünde, Çin de devreye girdi. Pekin, 24 Şubat’ta Rusya-Ukrayna Savaşı konusunda “tutum belgesi” adı altında 12 maddelik bir ateşkes ve barış planı yayınladı. Ukrayna ile Rusya arasındaki görüşmelerinin yeniden başlatılması çağrısında bulunan Çin’in belgesinde, “tüm ülkelerin meşru güvenlik çıkarları ve endişelerinin ciddiye alınması ve uygun şekilde ele alınması gerektiğini” vurgulandı.

Uluslararası tepkiler gecikmedi

Çin yönetiminin planına birçok ülkeden tepki geldi. ABD Dışişleri Bakanı Blinken, “Çin birbirine zıt iki şeyi aynı anda isteyemez”, diyerek Pekin yönetimini eleştirirken NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise Çin’in işgali kınamadığı için “kredibilitesinin” olmadığına vurgu yaptı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von Der Leyen ise Çin’in çoktan “tarafını seçtiğini” ifade etti. Çin’in tutum belgesine olumlu tepkiler de geldi. Macaristan Başbakanı Orban planı desteklediğini açıklarken, Rusya ise planın “dikkate değer” olduğunu,  fakat barış için koşulların uygun olmadığını belirtti. Ukrayna ise belgeyi “iyiye işaret” olarak nitelendirdi, ancak Çin’i daha fazlasını yapmaya çağırdı.
Seul’de büyükelçilik yapmış emekli diplomat Hakan Okçal, Çin’in Ukrayna savaşının birinci yıl dönümünde devreye girme yöntemini ve etkilerini, 9. Köy’e değerlendirdi.
Okçal, Çin’in Ukrayna savaşındaki bir yıllık politikasını şöyle anlattı; “Çin bu bir yıl boyunca,  NATO’nun Ukrayna’ya üyelik umudu vererek Rusya’yı tahrik ettiğini ve krizi tetiklediğini öne sürdü. Savaşın sorumluluğunu ABD ve Batıya yükledi. Rusya’yı saldırı ve işgalden dolayı kınamaktan kaçınarak, aslında Rusya’nın yanında yer aldı. Çin, Rusya’ya karşı Batı ambargolarını uygulamadı, ondan doğalgaz ve petrol almaya ve askeri alanda da kullanılabilecek ikili teknolojiye sahip mallar satmaya devam etti. Ancak Rusya’ya silah satmayarak ABD ve Batıyı karşısına almaktan kaçındı.”
Çin’in bu savaşta “3 önceliği olduğunu” da ifade eden Okçal, bunları şöyle sıraladı;
  • Savaşın kontrolden çıkmaması, nükleer bir boyut kazanmaması ve Batı ile çatışmamak,
  • Rusya’nın savaştan yenik veya çok hırpalanarak çıkmaması, güçler dengesinin Batı lehine değişmemesi,
  • Avrupa ve Asya’daki yol ve köprü projelerinin devamı için savaşın artık sona ermesi.

Çin’in önerisi Rusya’yı kolluyor

Okçal, Çin’in savaşın birinci yılında ortaya attığı tutum belgesini ise, belgenin “tarafsız” gibi gözükmekle beraber,  Rusya’yı kolladığını söyleyerek yorumladı. Batının bu nedenle Çin’in tutum belgesini “hoş karşılamadığını” söyleyen Okçal, her şeye rağmen Çin’in sessizliğini bozmasının ve topa girmesinin olumlu olduğunu da belirtti. Çin’in bu krizin son bulması için rol almak istediğini tutum belgesi yayınlayarak ortaya koyduğunu vurgulayan Okçal, şöyle konuştu; “Çin’in ortaya attığı önerilerle son tahlilde Rusya’yı kolladığı ve krizin ilk bir yılında sessizliğini koruyup aktif tavır almadığı için tek başına arabulucu rolü üstlenmesi mümkün değildir. Buna karşılık uluslararası toplumun çabalarına verebileceği katkılar yabana atılmamalıdır.”

Çin ve Rusya’nın “sınırları olmayan arkadaşlığı”

Rusya-Çin ilişkileri üzerine de değerlendirmelerde bulunan Okçal, “Çin lideri Xi Jinping’in Putin’e Şubat 2022’de ifade ettiği “sınır tanımama” ifadesini, savaş için açık çek verdiği şeklinde yorumlamamak gerekir. Çin’in Rusya’ya desteğinin sınırları vardır. Çin ulusal çıkarlarını olumsuz yönde etkileyecek hiçbir konuda Rusya’ya sınırsız destek vermez. Özellikle savaşın kontrolden çıkması ve Çin’i de içine alacak bir nükleer boyut kazanması Çin’in çıkarlarına aykırıdır. Çin artık ikincil bir güç olan Rusya’nın peşine takılarak ulusal dış politika ve kalkınma hedeflerinin engellenmesini istemez” dedi.

Emekli Büyükelçi ayrıca Rusya-Çin ilişkilerinde dengelerin değiştiğine de dikkat çekerek, şu yorumu yaptı;

“Başat güç olan Çin, ikili ilişkide kendisine muhtaç bir Rusya’yı, galip bir Rusya’ya tercih eder. Sorun eski bir süper güç olan Rusya’nın böyle bir ilişkiyi kabul edip etmeyeceğidir. Rusya doğal olarak Çin’e tabi veya ona muhtaç bir devlet olmayı istemeyecektir. Putin’in Rusya’yı içine soktuğu Ukrayna bataklığından çıkması, çok bilinmeyenli bir denklem olarak önümüzde durmaktadır.”

En az 10 karakter gerekli
Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.


HIZLI YORUM YAP

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.