DOLAR 32,3759 0.15%
EURO 34,9739 -0.31%
ALTIN 2.324,090,21
Ankara
17°

PARÇALI AZ BULUTLU

Türkiye’nin milyonlarca yıllık buzulları yok oluyor
  • 9.Köy
  • Çevre
  • Türkiye’nin milyonlarca yıllık buzulları yok oluyor

Türkiye’nin milyonlarca yıllık buzulları yok oluyor

Tüm dünyada etkisini gösteren küresel ısınma ve iklim değişikliği, Türkiye’de geçtiğimiz aylarda yaşanan sel felaketleri, orman yangınları ve kuraklık şeklinde görülüyor. Ağrı, Cilo ve Süphan dağlarındaki buzulların büyük kısmının erimesinin gelecek için endişe verici olduğuna işaret eden uzman ve çevreciler, erimenin böyle devam etmesi halinde Türkiye’de buzulların tamamen ortadan kalkacağına dikkat çekiyor.

ABONE OL
20 Ekim 2021 00:00
Türkiye’nin milyonlarca yıllık buzulları yok oluyor
0

BEĞENDİM

ABONE OL

Son yıllarda tüm dünyayı etkisi altına alan küresel ısınma ve iklim değişikliği, Türkiye’de de etkisini göstermeye başladı. Ülkemizde geçtiğimiz aylarda yaşanan sel felaketleri ve orman yangınları, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin en büyük göstergesi olarak karşımıza çıktı. Bu felaketlerin yanı sıra, ilkbahar ve yaz aylarının kurak geçmesi, kaynak sularının azalması ya da kuruması, barajlarda su seviyesini düşmesi ve birçok irili, ufaklı gölün kuruması da küresel ısınma ile iklim değişikliğinin bir diğer yansıması.

Küresel ısınma ve iklim değişikliği Türkiye’de, binlerce hatta milyonlarca yıllık buzulların da erimesine yol açtı. Türkiye’nin en büyük dağları olan Ağrı, Cilo ve Süphan’ın doruklarında bulunan buzullar ve göller yok olma aşamasına geldi.

Ağrı 5137, Cilo 4134, Süphan ise 4058 ile Türkiye’nin en yüksek dağları olarak karşımıza çıkıyor. Bu üç dağda, milyonlarca yıllık buzullar bulunuyor. Bu buzullar, küresel ısınma ve kuraklık deneniyle büyük bölümü yok olmuş durumda. Son birkaç yıl içinde buzulların daha hızlı şekilde eridiği görülüyor. Ağrı, Cilo ve Süphan dağlarındaki buzulların durumuna ilişkin Van Çevre Derneği Başkanı Ali Kalçık, Cilo Dağcılık ve Doğa Sporları Kulübü Başkanı Hacı Tansu ve Çevreci ve Dağcı Selami Çınarcı ile konuştuk.

“100-150 yıllık süreçte buzullar kalmayacak”


Fotoğraf: Test

Van Çevre Derneği Başkanı Ali Kalçık, Süphan, Ağrı ve Cilo dağlarında bulunan buzulların son zamanlarda çok hızlı bir şekilde eridiğini belirtti. Erimenin böyle devam etmesi halinde yakın zamanda bu dağlardaki muhteşem buzulların, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacağına dikkat çeken Kalçık, buzulların yok olmasıyla bir doğa felaketi yaşanacağının altını çizdi. Erciyes, Munzur ve Kaçkar dağlarında da buzullar olduğunu bildiren Kalçık, Türkiye’deki buzulların yok olma tehlikesi altında olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:

“Buzulların erimesiyle bölgede iklim değişikliği yaşanacak ve Akdeniz iklimine yakın bir iklim bölgede olacak. Mevcut orman alanları daha kısa zaman diliminde artacak ve ağaçların büyüme süresi kısalacak. Erime böyle devam ederse, 100-150 yıllık süreçte buzullar kalmayacak. Atmosfer dengelerini çok iyi korunması açısında kendi ulusal katkılarımızı ortaya koymamız lazım. Bunun içinde ülkemizde ve dünyada yapılan karbondioksit önemli bir faktör.”

Hakkâri buzullarının korunmasına yönelik bir çalışma yok

Cilo buzullarını yıllardır takip eden, Cilo Dağcılık ve Doğa Sporları Kulübü Başkanı Hacı Tansu, Hakkâri buzullarının “Sirk Buzullar” ve “Vadi Buzulları” olduğunu belirterek, son yıllarda yürüttükleri çalışmalarla elde ettikleri görüntülerde buzullarda ciddi değişimlerin göze çarptığını anlattı. Yaklaşık dokuz yıldır Hakkâri Cilo dağlarında bulunan buzulların her dönemini görmek ve kayıt altına almaya çalıştıklarını aktaran Tansu, özellikle Mergan yaylasının güneyinde yer alan Keviya Şîn buzullarının hızlı eridiğinin altını çizdi. Buzullar son yıllarda ciddi anlamda ve çok hızlı eridiğini vurgulayan Tansu, konuşmasına şöyle sürdürdü:

 “Bundan 30 yıl önce birleşik olan Keviya Şîn ile Mergan buzulları arasında yaklaşık 400 metre mesafe oluşmuş ve Mergan buzulu yükseklik olarak da en az 50 metre yere doğru çökmüş vaziyettedir. Buzulların erimesi doğada bir takım değişimlere sebep olacaktır. En basit hali ile vadilere doğru akan suların yükselmesi vadi yaşamını doğrudan etkileyecektir. Buzulların içerisinde ve çevresinde yaşayan endemik ve diğer türlerin yok olmasına sebep olacaktır. Bu suların debi ve akış hızlarının yükselmesine bağlı olarak vadi boyunca erozyona sebebiyet verecektir. Hakkâri buzullarının korunmasına yönelik bizim bildiğimiz herhangi bir çalışma yoktur. Biraz farklı bir bakış açısı olacak ama bölgenin tamamen yasak alan ilan edilmesiyle belki de kısmen kirletilmesi veya yol yapımının önüne geçilmiş olur ve korunur.”

Ağrı Dağı’ndaki birçok akarsu ve şelale, tamamen kurudu

Başta Ağrı ve Süphan olmak üzere hemen hemen Türkiye’nin en yüksek dağlarına tırmanan, Çevreci ve Dağcı Selami Çınarcı, 2013 ve 2014 yıllarında, iki defa Ağrı Dağı’na çıktığını o tırmanışlarda devasa buzulların olduğunu, 2021’deki tırmanışında bu buzulların büyük bölümünün eridiğini gördüğünü bildirdi. Ağrı Dağı’nda çevre köylere akan birçok akarsu ve şelalenin de bu yıl tamamen kuruduğunu belirten Çınarcı, şunları söyledi:

“Daha önceki Ağrı Dağı zirvesinden aşağıdaki köylere kadar bir akarsu akardı. Hatta zirveye kadar su ihtiyacımı o akarsudan temin ederdim.  Bununla birlikte 4200 m kampının bulunduğu yerde devasa buz kütleleri ve bir şelale vardı. Bu seneki zirve tırmanışlarımda zirveden aşağıdaki köylere kadar akan akarsuyun bütünüyle kuruduğunu gördüm. Aynı şekilde 4200 metre kampında bulunan devasa buzullardan büyük bir kısmı erimiş, şelale suyu da eskiye nazaran çok cılız bir şekilde akıyor. Yine daha önceki tırmanışlarımda, 4200 kampından zirvenin altında bulunan platoya kadar sağlı sollu uzanan irili ufaklı birçok kar ve buz birikintileri vardı. Yeni tırmanışımda; bu kar ve buz birikintilerden eser görmedim. Aynı şeyleri Süphan Dağı için de söyleyebilirim. Bütün bu kıyaslama ve izlenimlerimden sonra, somut bir şekilde küresel ısınmaya inanmaya başladım.”

HABER : ERCAN ÖKSÜZ – ARAŞTIRMA YAZISI

En az 10 karakter gerekli
Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.


HIZLI YORUM YAP

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.