DOLAR 32,3678 0.15%
EURO 34,9806 -0.31%
ALTIN 2.324,160,22
Ankara
16°

PARÇALI BULUTLU

Tarihi çınarların gölgesinde asırlık miras: Koza Han
  • 9.Köy
  • Gezi
  • Tarihi çınarların gölgesinde asırlık miras: Koza Han

Tarihi çınarların gölgesinde asırlık miras: Koza Han

UNESCO kültür mirası listesinde yer alan Koza Han, peyzaj ve tarih mimarisi kadar dünden bugüne kent ekonomisine olan katkısıyla da yaşayan bir kültür mirası özelliği taşıyor. Anıt niteliğindeki çınar ağaçlarıyla Bursa’nın simgeleri arasında yer alan Koza Han, yerli yabancı turistleri tarihi çınarlarının gölgesinde topluyor

ABONE OL
27 Mayıs 2020 00:00
Tarihi çınarların gölgesinde asırlık miras: Koza Han
0

BEĞENDİM

ABONE OL

Tarihi kent merkezlerinin korunması konusunda çalışmalar sürdüren Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) Bursa’nın tarihi dokusunda başı çeken kadim miraslarını listesine alarak kentin adını dünyaya duyurdu. 2014’te UNESCO Kültür Mirası listesine giren Hanlar Bölgesi’nin en büyük hanı olan Koza Han, asırlardır kent kültürü kadar kent ekonomisine de katkı sağlarken günümüzde “tarihi kentsel peyzaj” kavramının önemini de gözler önüne serdi.

Bursa’nın Osmangazi İlçesi’nde yer alan Koza Han, günümüzde Bursalıların yanı sıra Türkiye’nin ve dünyanın farklı kentlerinden gelen turistlerin adeta soluklanma durağı olarak popülerliğini koruyor. Koza Han böylece, ev sahipliği yaptığı farklı kültürlerden gelen konuklarıyla gün boyu ziyaretçi akınına uğruyor, onları tek bir adreste buluşturuyor. Koza Han’daki çay bahçelerinde geçirdikleri zaman boyunca birbirinden farklı ve renkli mağazalarda alışveriş yapma imkanı da bulan ziyaretçiler, üst katında yer alan ipek ürünler satan dükkanlardan alışveriş yapabiliyorlar.

TARİHİ VE MİMARİ YAPISIYLA BÜYÜLÜYOR

Koza Han’ın da içinde bulunduğu Tarihi Hanlar Bölgesi kurulduğu 1300’lü yıllardan günümüze kadar Bursa’da ticaretin ve günlük yaşamın kalbinin attığı bir merkez oldu. Koza Han, 1490-1491 yılları arasında II. Bayezid tarafından, mimar Abdul-ula bin Pulad Şah’a yaptırıldı. Zaman içinde Yeni Han, Beylik Han, Beylik Han-ı Cedid-i Amire, Han-ı Cedid-i Evvel, Simkeş, Sırmakeş, Beylik Karbansaray, Eski Yeni Han gibi çeşitli isimlerle anıldı. Yaklaşık olarak 46 x 38 metre iç ölçülerinde dikdörtgen bir avlunun çevresinde iki katlı olarak inşa edilen hanın üst katında 51, alt katında ise 50 oda bulunuyor ve odalar her iki katta yaklaşık 3.40 metre genişliğindeki bir revağa (sundurmaya) açılıyor. Revağın üzeri kubbelerle, odaların üzeri ise tonozla örtülü bulunuyor. Çatısı ise kurşunla kaplı. Üst katta her odanın dışa açılan ikişer penceresi bulunuyor. Han’ın kuzey cephesinde taştan kabartma süslerle bezenmiş görkemli bir kapısı, ayrıca güneydeki açık alana ve doğusundaki tek katlı ahır ve depoların bulunduğu ikinci avlulu bölüme açılan kapılara sahip. Han’ın avlusunda bir şadırvan ve sekizgen planlı bir mescit göze çarpıyor. Koza Han’la bağlantılı olan İç Koza Han ise geçmişte tarihi hanın ahır bölümü olarak kullanılmış. İç Koza Han bugün ana alanın bir devamı olarak ziyaretçilere yeme-içme konusunda farklı seçenekler sunan mekânlardan oluşuyor.

KENT EKONOMİSİNE ASIRLIK KATKI

Geçmişte yurdun her yerinden gelen taşralı koza üreticilerinin ipek tüccarları ile buluşmasına ev sahipliği yapan etkileyici mekân, günümüzde yerli ve yabancı turistlere ipek, hediyelik eşya satan dükkanlarla çevrili. Dünyaca ünlü Bursa ipeğinden yapılan ve farklı tasarımlarla göz dolduran tekstil ürünlerinin satıldığı Han’ın üst katındaki dükkânlar bu bakımdan mekâna yaşayan bir ruh katıyor. Koza Han’ın yeşil renginin ve peyzaj güzelliklerinin daha net görülebildiği üst kat ayrıca, mimari yapıyı daha da çarpıcı kılıyor. Han’ın avlusundan yükselen ve mimarisini güçlendiren çınar ağaçları ise devasa yapılarıyla dikkati çekiyor. Koza Han’ın ana avlusu içinde altı tane ‘anıt ağaç’ bulunuyor. Yaşları, çapları ve boylarıyla kentin dev çınar ağaçları arasında bulunan bu anıt ağaçlar, geçmiş ile günümüz arasında adeta bir köprü kuruyor. Osmanlı İmparatorluğu’nun tarihinde önemli simgesel anlamları bulunan çınar ağaçlarının ilk başkent olan Bursa’nın kimliğinde önemli bir yere sahip olduğu biliniyor. Yaşları 222, 162, ve 121 olarak belirlenen bu ağaçların kentin en yaşlı ve en önemli tanıkları olduğunu düşünmek ise Koza Han’ı ziyaret edenlerde saygı uyandırıyor.

TARİHİ KENTSEL PEYZAJA ÖRNEK

Tarihi kentsel peyzaj, UNESCO tarafından “daha geniş bir kentsel bağlam ve coğrafi mekânı kapsayabilmesi için tarihi merkez ya da külliye kavramının ötesine uzanan, tarihsel düzlemin kültürel ve doğal değerleri ve nitelikleri sonucu anlaşılan kentsel alan” biçiminde tanımlanıyor. Bu geniş tanım, özellikle alanın topografyasını, jeomorfolojisini, hidrolojisini ve doğal özelliklerini, çevresindeki tarihi ve çağdaş yapılaşmaları, açık alanları ve bahçeleri, arazi kullanımını ve alanın organizasyonunu, algılar ve görsel ilişkiler ile kentsel yapının diğer tüm unsurlarını içeriyor. Bursa, içinde Koza Han’ın da yer aldığı Hanlar Bölgesi, istenilen ölçülerdeki bütüncül kentsel tarihi peyzaj yaklaşımı içinde Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan örnek bir bölge olarak dikkati çekiyor.

Çınarın peyzajdaki önemi kadar Osmanlı İmparatorluğu’nun tarihinde de önemli bir simge olması nedeniyle bu bölge, ilk başkent olan Bursa’nın adını dünyaya duyurarak kozmopolit bir yapıda kimliğini sürdürmesinde büyük bir önem taşıyor. Dünyanın pek çok ülkesinden gelen gezginler bu nedenle Koza Han’ı görmek için rotalarını Bursa’ya çeviriyor. Dünya mirası tarihi yapı ve asırlık çınarların gölgesinde kahvelerini yudumlayarak adeta zaman içinde yolculuk yapıyorlar.

 

HABER : DİLEK ATLI

En az 10 karakter gerekli
Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.


HIZLI YORUM YAP

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.