Sivil toplumun önemi depremde ortaya çıktı

Sivil toplum örgütlerinin önemi, 6 Şubat depremleriyle bir kez daha ortaya çıktı. Afetlerde sivil toplumun rolünü ve olası afetlerde neler yapılabileceğini, afetlerle ilgili çalışmalar yürüten Hayata Destek Derneği’nden Program Sorumlusu Rıdvan Öner ve Yerel İnsani Yardım Forumu Saha Temsilcisi Elif Çelik 9. Köy’e değerlendirdi.

6 Şubat depremlerinin Türkiye’nin çok uzun bir zaman sonra uluslararası çağrı koduyla yardım talep ettiği ilk afet olduğunu söyleyen Öner, “Depremden etkilenen illerin neredeyse tamamında hizmet akışları kesintiye uğradığı için, Türkiye Afet Müdahale Planı kapsamında bir kriz müdahale planlamasının yanı sıra, uluslararası aktörlerin yer aldığı çok büyük çaplı bir insani yardım müdahalesi gerekli oldu. Arama-kurtarma ve insani yardım faaliyetleri sivil toplumun ana çalışma alanlarını oluşturdu. Hayata Destek olarak, ilk günden itibaren deprem bölgesindeyiz; şu anda özellikle Hatay, Adıyaman ve Kahramanmaraş’ta çalışıyoruz” dedi.

Afet bölgesinde hayati ihtiyaç olduğunu tespit ettikleri alanlara çalışmalarını yoğunlaştırdıklarını anlatan Öner, “su, sanitasyon ve hijyen, geçici barınma alanlarındaki şartların iyileştirilmesi, temel ihtiyaç temini, ruh sağlığı ve psikososyal destek alanlarında çalışmalar yapıyoruz. Sahada bizim gibi çalışmaya devam eden sivil toplum kuruluşları, özellikle insani yardım kapsamında önemli bir katkı sağladı” dedi.

Türkiye’de krizlere müdahale edilerek gelişen bir sivil toplum olduğunu vurgulayan Öner şöyle konuştu;

“Özellikle 1999 Marmara Depremi sonrası arama-kurtarma, 2010 yılı sonrasında ise komşu ülkelerdeki savaşlar ve siyasi krizler sonrası, mülteci çalışmaları bağlamında güçlenen bir insani yardım sektörü var. 11 ilin etkilendiği bu afetin etki alanının çok geniş olması, hem sivil toplum kuruluşları arasında, hem de bu kuruluşlarla kamu arasında koordinasyon ve iş birliğinin önemini ortaya çıkardı. Bu noktada önemli olan, koordinasyon ve işbirliğini güçlendiren yapıların kurulabilmesi, risk yönetimi ve olası kriz senaryolarının çalışılması ve iş dağılımlarının buna göre yapılabilmesi. Özellikle uluslararası yardım kodlu afetlerdeki anahtar sözcük; yerelde ve ulusalda yer alan sivil toplum kuruluşlarının koordinasyonu ve iş birliği.”

Hayata Destek Derneğinin 24 Ocak 2020’de yaşanan Elazığ-Malatya Depremi sonrasında kurulan Afet Platformu’nun kurucu üyeleri arasında yer aldığını söyleyen Öner, “Acil yardım ve afet yönetimi konusunda uzmanlık alanlarına göre afetlerde çalışan STK’ların bir arada olmasını, ortak çalışmalarla afetlere müdahale kapasitesinin gelişmesini önemsiyoruz” dedi. Depremden etkilenen veya etkilenme riski yüksek olan toplulukların afetlerle ilgili projelerini mikro-hibelerle desteklediklerini söyleyen Öner, “Şu anda Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman ve Malatya’da devam eden çalışmamız kapsamında, toplulukların hem inisiyatif almalarını, kapasitelerinin gelişmesini sağlıyoruz, hem de yerelin ihtiyacına doğrudan çözüm olabilecek projelerine destek veriyoruz” dedi.

Yerel İnsani Yardım Forumu Saha Temsilcisi Elif Çelik ise, a fet sonrası kentlerin iyileştirilmesi için süren çalışmalarda, afetten etkilenen toplulukların da sürece dahil edilmesinin önemli olduğunu vurguladı. Şehri ve yerli halkı afet öncesinde de iyi tanıyan sivil toplum kuruluşlarının desteklenmesinin gerekli olduğuna vurgu yapan Çelik, şöyle konuştu;

“Hem istihdam yaratma sürecine dâhil olabilmek hem de afetten etkilenen bireylerin kendi yaşadıkları yerle ilgili aktif katılımını sağlamak bireylerin iyi olma hali açısından önemli. Bu dönemlerde uluslararası kurumların afet bölgelerini desteklemek amacıyla çeşitli destekler sağladığını biliyoruz. Bu noktada kilit konulardan biri de, yerel toplulukların bu hizmetlere ulaşımını sağlayacak bir destek mekanizması oluşturmak. Hayata Destek olarak bunu sağlayabilmek adına yaklaşık 70 yerel sivil toplum kuruluşu ve topluluktan oluşan Türkiye İnsani Yardım Forumu’nun (TİF) kurucularındanız ve süreci koordine ediyoruz. Amacımız, halihazırda depreme destek olmaya çalışan toplulukların, gönüllülerin, oluşumların kapasitesinin güçlendirilmesini sağlamak ve bu yolla kentteki kurumların uzun süreli afet müdahalesini sürdürebilir olmasına katkıda bulunmak.”