Kalıcı yaz saati hem sağlığa zararlı, hem cebe…

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Tasarruf beklentisi ile getirilen kalıcı yaz saati uygulaması kış mevsiminin gelmesi ve enerji maliyetlerinin artması ile tekrar tartışma konusu oldu. 
9. Köy’e konuşan uzmanlar, kısa kış günlerinde karanlıkta yola çıkıp, eve karanlıkta dönen vatandaşların sağlığının da uygulama nedeniyle tehdit altında olduğuna ilişkin uyarıda bulundular. 

“Hormonların dengesi bozuluyor…”

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Genel Sekreteri Vedat Bulut, uygulamanın toplumun biyolojik ritmini bozduğunu ve çeşitli nörolojik hastalıklara sebep olabileceğini söyledi.  
Kalıcı saat uygulamasında vatandaşların sabah karanlıkta evden çıkıp, akşam yine karanlıkta eve dönmelerinin bedenlerindeki hormon dengesini bozduğuna dikkat çeken Bulut, şöyle konuştu;
 “Gece saat 23:00 melatonin hormonunun pik yaptığı bir zaman aralığıdır. Ayrıca uyku ve vücudumuzda yenilenme (rejenerasyon) için de ideal saatlerdir. Sabah 05:00 gibi growth hormonu salgılanması yükselir. 04:30’da vücut sıcaklığı en düşük noktaya gelir. Tansiyon 6:45 gibi yükselir, melatonin salgısı ise 7:30 gibi en düşük seviyeye iner. Bu şu demek, özellikle tansiyonun yükseldiği ve kalp ritminin hızlandığı vakitler bu saatlerdir ve trafik gibi diğer stres faktörleriyle birleşmesi sorunlar doğurabilir. Bu nedenle hormonların dengesini bozan saat uygulamaları çok sayıda sağlık sorununu getirir.”
Bu durumdan en çok etkilenen grubun ilk ve ortaöğretim öğrencileri olduğunu da vurgulayan Bulut, “İnsanların bedenlerinin kronobiyolojisini bilmeden uygulama yapıyorlar” dedi. Bulut, “Kalıcı yaz saati uygulamasının en problemli yanı okul çağındaki çocukların karanlıkta, zor koşullarda okullarına ulaşmaya çalışmaları. Bu özellikle trafikte büyük bir sorun haline gelebilir. Nüfusun yoğun olduğu 3 büyük kentimizde (İstanbul, Ankara, İzmir) mesai saatleri başlamadan işlerine varmak isteyen yurttaşlarımız çok erken saatlerde yola çıkmak durumundalar. Bunun üzerine bir de kar,yağmur veya sis olunca trafik kazaları için zemin hazırlanmış oluyor” dedi. 

Uygulama ile tasarruf sağlandı mı?

Türkiye’de 1940’tan beri yürürlükte olan yaz-kış saati uygulamasının, 2016’da sonlandırılarak sabit saat uygulamasına geçilmesine gerekçe olarak “enerji tasarrufu” gösterilmişti. 
TBMM’de  bütçe görüşmelerinde kalıcı yaz saati uygulamasına ilişkin bir soruyu yanıtlayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez de, uygulama ile ‘9,24 milyar TL tasarruf sağlandığını’ açıklamıştı. Bakan Dönmez uygulama ile yapılan “tasarruf” konusunu şöyle açıklamıştı; 
“Bildiğiniz gibi 2015 yılında bu karar alınmış, İstanbul Teknik Üniversitesi ile aramızda yapılan protokol bir rapora bağlanmıştı. İTÜ tarafından yürütülen bilimsel çalışmalarda, sabit saat uygulanmasının hem elektrik tüketimi hem de psikolojik ve sosyolojik etkileri analiz edildi. Uygulamanın başlamasından bu yana elde edilen tasarruf ise yaklaşık 8 milyar 35 milyon kilovat saat olup bu tasarrufun parasal karşılığı tek zamanlı tarifede 5,69 milyar TL, üç zamanlı tarife 9,24 milyar TL.”
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İzmir Şubesi Teknik Müdürü Ali Fuat Aydın ise ‘tasarruf’ iddialarına karşı, uygulama ile ülkenin Batı illerinde yaşayan yurttaşlarının sabahları evlerinde aydınlatma ve ısınma için her zamankinden daha fazla enerji tükettiğini söyledi. Bakan Dönmez’in bahsettiği raporun kamuoyuna açıklanmamış olmasını da eleştiren Aydın, şöyle konuştu;  
“Uygulamaya mühendislerin ve bilim insanlarının itirazlarına rağmen; enerji tasarrufu sağlanacağı öngörüsüyle geçilmişti. Aradan geçen yıllarda ne dayanak olarak gösterilen İstanbul Teknik Üniversitesi’nde (İTÜ) hazırlanan rapor, ne de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından tasarrufa ilişkin bir istatistik kamuoyuna açıklandı. Uygulamanın ilk döneminde 2016’nın Kasım ve Aralık, 2017’nin Ocak, Şubat ve Mart aylarının elektrik tüketimleri etkilenmiş, Elektrik Mühendisleri Odası’nın (EMO) o dönemki hesaplamalarına göre, söz konusu dönemlerde bir önceki yılın aynı aylarına göre, elektrik tüketiminde 7 milyar kilowatt saat (kWh) düzeyinde artış yaşandığı tespit edilmişti.”
Kalıcı yaz saatinin sosyal ve psikolojik etkilerinin yanında, aydınlatma ve ısınma gereksinimini de artırması ile ekonomik boyutuna dikkat çeken Aydın, uygulamanın kaldırılmasını gerektiğini söyledi. Aydın.  “Enerji maliyetlerinin arttığı, derinleşen bir ekonomik krizin yaşandığı bu dönemde, konut faturalarının üzerindeki bu  gereksiz yükün kaldırılması her zamankinden daha büyük önem taşımaktadır” dedi. 
Yaz saati uygulaması, 2 Ekim 2018 tarihinde Resmi Gazete‘de yayımlanan bir kararla kalıcı hale getirilmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararında, bütün yurtta uygulanan mevcut ileri saat uygulamasının (tüm yıl yaz saati, GMT+3) her sene, yıl boyu sürdürüleceği belirtilmişti. 
Aydın, uygulama ile Türkiye’nin saat farkı olarak Avrupa ülkeleri ile uzaklaşıp, Ortadoğu’ya yakınlaştığına da dikkat çekerek, şöyle dedi;
“Avrupa ülkeleri ile özellikle kış aylarında zaman farkının açılmasının; bu ülkelere ihracat yapan kurumları etkilediği gibi eleştiriler gündeme getirilmişti. Özetleyecek olursak, Irak, Suudi Arabistan ve Moskova saatinin kullanıldığı Rusya’nın bir kesimi ve bazı batı Afrika ülkeleri ile saatlerimiz eşitlendi. Buna karşın daha yakın komşumuz olan KKTC, Suriye, Lübnan, Mısır, Yunanistan ve Bulgaristan gibi ülkelerle saat farkımız oluştu.”

HABER : Haber: Beril Çanakçı