Kadirli’nin köyünden dünyaya yayılan Karatepe kilimleri

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

1972 yılında Osmaniye’nin Kadirli ilçesi Karatepe Köyü’nde kurulan Karatepe Kilim Kooperatifi’nde yapılan kilimler, dünyaya pazarlanıyor. Kadınların el emeği göz nuru ile ellerinde dokudukları Karatepe kilimleri, Amerika başta olmak üzere Almanya, Hollanda, Danimarka, Fransa ve Yunanistan gibi birçok ülkeye gönderiliyor. Karatepe kilimlerinin en büyük özelliği, kök boya ile renklendirilen koyun yününden geleneksel yöntemlerle dokunması.

Onlarca kadına iş kapısı

Türkiye’de ilk kurulan kooperatiflerden birisi olan kooperatif, onlarca kadına iş kapısı oldu. Geleneksel yöntemlerle yapılan kilimler, nesilden nesille tanışarak günümüze kadar geldi. Kooperatifle tanışan kadınlar, hem birbirinden güzel kilimler dokuyor hem de satılan kilimlerden elde ettikleri gelirlerle ev ekonomilerine katkı sağlıyorlar. Daha önce kooperatifin başkanlığını yapan Cengiz Cafri’nin geçtiğimiz yıllarda kalp krizi sonucu vefat etmesi sonrası bayrağı kardeşi Yüksel Cafri aldı.

Karatepe Kilim Kooperatifi Başkanı Cafri, Karatepe kilimlerinin dünya markası olma yolunda hızla ilerlediğini belirtiyor. Yüzlerce ailenin kilim dokuyarak aile ekonomisine katkı sağladığını, yüzün üzerindeki tezgâhlarının bir kısmının kooperatifte büyük bir kısmının ise evlerde olduğunu anlatan Cafri, “Salgın dolayısıyla kadınlarımız evlerde çok sayıda kilim üretti. Turizm sezonunun açılmasıyla bu kilimleri hem iç hem de özellikle dış ülkelere pazarlayacağız” dedi.

Alman profosörün tablosuyla hazırlanıyor…

Karatepe kilimlerinin en büyük özelliğinin kök boya ile yapıldığını belirten Cafri “1982’de Almanya’dan bir profesör geldi. Kök boya üzerinde çalışmalar yaptı. Bu yöredeki ağaç ve bitki türlerini inceledi. Bir tablo ayarladı. O tabloya göre köy boyaları hazırlıyor, kilimlerimizi üretiyoruz” diye konuştu.

Papatya çiçeği, ceviz, sütleğen, hardal, meşe, boruk, devecik, zakkum, gelincik, sakızlık, hartlap, zeytin gibi bitkilerle, çam ve soğan kabuğu gibi doğada bulunan şeylerden boyaların hazırladığını aktaran Cafri, çalışmalarına ilişkin şunları söyledi:

“Bizler kooperatif olarak ipleri hazırlıyor, kadınlara veriyoruz. Kilimleri bitirdikten sonra onlardan alıyoruz. Satışını, kooperatif yapıyor. Yurtdışında birçok ülkede sergiler açtık. Kilimimiz bu anlamda dünyaca ünlü hale geldi. Özellikle son dönemde Amerika’dan kilimlerimize büyük rağbet var.”  

Ocak 2021’de, “Coğrafi İşaret Belgesi” için başvuruda bulunduklarını bildiren Cafri, belgeyi alırlarsa Karatepe kilimlerinin değerinin daha da artacağı, Osmaniye ekonomisinin çok iyi yerlere geleceğine inandığını vurguladı.

Gözlerini kooperatifte açmış

Kendi deyimiyle “gözlerini kooperatifte açan” 70 yaşındaki Hacer Cafri (Hacer Ana), kilim dokuyarak 4 çocuk büyüttüğünü söyledi. “Çalışmak gibisi var mı?” diyen Hacer Ana, “Ömrün kilim dokuyarak geçti. Sağ olsun bu kooperatif sayesinde çok kadınımız iş sahibi oldu. Evlerinin geçimine katkı verdiler. Kooperatif sayesinde görmediğimiz yerleri gördük” ifadelerini kullandı.

Hacer Ana, Karatepe kilimlerinin nasıl yapıldığını ise şöyle anlattı:

“Öncelikle doğadan boyası olan bitkileri toplar, kaynatır ve yünleri içine atarız. Renklendirerek kuruttuğumuz ipleri dokuruz. Kilimlerin üzerindeki motiflerin geçmişi belki de bin yıllık. Her birinin anlamı var. Eskiden genç kızlar dertlerini kilimlere dokuyarak anlatırlarmış. Bizler de yüreğimizden geçenleri bu kilimlere dokuyoruz. Ben annemden öğrendim. Ona da annesi öğretmiş. Bu gelenek, anneden kıza, nesilden nesillere aktarılarak devam ediyor.” 

Karatepe kilimleri Adana yolunda…

Ünü il dışına da taşan Karatepe Kilimleri, Adana Büyükşehir Belediyesi’nin de dikkatini çekti.

Özellikle kadın kooperatiflerine büyük önem veren Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar’ın talimatıyla belediyeden “Dert Varsa Derman Kapında” ekibi, Karatepe köyünü ziyaret ederek çalışmaları yerinde inceledi.

Ekipte yer alan Büşra İşbilir, amaçlarının Karatepe Kilimlerini yerinde inceleyerek, kooperatif hakkında bilgi almak, kilimlerin bileşeni olan ip ve tezgâhların nasıl temin edildiğini, iplerin hangi boya ile ve nasıl boyandığını öğrenmekle olduğunu kaydetti. İşbilir, ziyaret sonrası hazırlanan projenin Başkan Zeydan Karalar’a sunulacağını açıkladı.

HABER : SERKAN TALAN / OSMANİYE – ARAŞTIRMA YAZISI