İnci kefali avlamak 3 ay yasak

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Zerrin Sargut / Kapak Fotoğrafı: DepoPhotos

Van Gölü’nde yaşayan ve endemik tek balık türü olan inci kefallerinin göçü sürüyor ancak çevresel tehditler bu eşsiz balığın neslini tehlikeye atıyor. Van Gölü’ne akan kanalizasyon suyu, akarsu yatakları üzerinde kurulan HES’ler, kum ocakları ve kaçak av, inci kefallerinin üreme dönemini olumsuz etkiliyor.

9.Köy, Van Çevre Tarihi Eserleri Korumu ve Geliştirme Derneği Başkan Yardımcısı Arzu Dinçer ile Van Gölü’nü, çevreyi ve inci kefalinin geleceğini konuştu.

İnci kefalinin üreme dönemi olan 15 Nisan – 15 Temmuz tarihleri arasında balıklar tatlı sulara göç ederek yumurtalarını bırakıyor. 3 ay boyunca devam eden bu yolculuğun ardından gölün sodalı suyuna geri dönüyor. Bu dönüşe kadar, balıkların avlanılmasının ve satılmasının önlenmesi amacıyla uygulanan 90 günlük av yasağı zaman zaman kaçak avcılar tarafından ihlal ediliyor.

İnci kefalleri 12 ayrı noktadan dökülen akarsulara yumurtalarını bırakıyor. İnci kefalleri yumurtalarını bırakacakları yolculuğa geçen ay başladı. Van Gölü’nü besleyen ve balıkların göç ettiği Deli Çay, Zilan Çayı ve Bendi Mahi gibi birçok su kaynağı kuruma noktasına gelirken, kuraklık ile birlikte hidroelektrik santral ve Van Gölü’nde etkisini sürdüren kaçak yapılar balıkların üremesine engel oldu. Yaşanan bu olumsuzluklara bir de kaçak avcılık eklenince balıkların şöleni eski yıllara göre sönük geçti.

Arzu Dinçer

“Balıklar göç yolundan dönemedi”

ÇEV-DER Başkan Yardımcısı Arzu Dinçer, “2023 yılında çok ciddi bir su sorunu yaşandı ve birçok balık üremek ve yumurtasını bırakmak için tatlı sulara göç ederken, çoğu geri dönemedi. Yanlış su politikalarından, suyun verimsiz kullanılmasından kaynaklı sorunlar devam etti.  Av yasağı dönemi İnci kefalinin üremesi için yeterli olmadı. Ve balıklar Zilan Deresi, Bendimahi Çayı, Akköprü Deresi, Deliçay, Karasu Çayı gibi akarsulara doğru göç ederken göç yolundan geri dönemedi. Van Gölü’ne 56 bin metreküplük kanalizasyon suyu akıtıldı. Geçen yıl Morgedik Barajı’nda 100 milyon metreküp su tutuldu. Zilan Deresi’nde kurulan HES’ler için 50 milyon metreküp su tutuldu. Yaşanan su krizi ile birlikte dereler kurudu” dedi.

Yanlış su politikaları ve HES’ler yumurtlama alanlarını bozuyor

Bu yıl yağış miktarının fazla olduğunu ve yağan yağmurlar nedeniyle su debisinin yükseldiğini, bunun balıklar için iyi haber olduğunu belirten Dinçer şunları söyledi:

“Birçok gölet ve barajda su seviyesi yükseldi ancak yanlış su politikaları ve uygulamalar doğanın dengesini bozuyor. Van Gölü’ne akan kanalizasyon suları, evsel atıklar, dere ve akarsu yatakları üzerinde kurulan barajlar, HES’ler ve kum ocakları balıkların doğal yumurtlama alanı olan mendereslerin tahrip olmasına sebep oluyor.“

“Van balığı ekolojik değerinin yanında toplumun tarihsel değeriyle bilinmektedir” diyen Dinçer, yurttaşlara av yasağına karşı duyarlı olma çağrısı da yaparak sözlerini şöyle tamamladı:

“Van balığı, Van ile özdeşleşmiş durumdadır. Van Gölü’nde uygulanan av yasağı, sadece balıkların üreme dönemlerini kapsamakla kalmayıp aynı zamanda turistik zenginliklerinin korunmasına da katkı sağlamaktadır. Van balığının neslinin devamını sürdürebilmesi için tüm kesimlerin yasak döneminde hassas olması gerekli ve kaçak avcılığa karşı duyarlı olunmalıdır.”

“Kaçak avcılığın önüne geçilmeli”

Van Gölü’nü 28 yıldır belge ve fotoğraflarla anlatan doğa fotoğrafçısı Ferzender Coşar da kaçak avcılıkla mücadele edilmesi gerektiğini söyledi ve “Bu 15 bin insanın işini geçimini korumak demektir” dedi. İnci kefali ile ilgili süreçleri uzun yıllardır izleyen Fotoğraf Sanatçısı Coşar şunları söyledi:

“İnci Kefali ortalama 10 bin yumurta taşıyor yanı bir balığı avlamak, üreme döneminde binlerce balığı yok etmek demek. Avlanma yasağının ilk başladığı yıllarda, bir balığın boyu ortalama 18-19 cm arasındaydı. Yıllardır uygulanan yasak sayesinde balığın boyu yaklaşık 4-5 cm arttı. Daha önce yaklaşık 11-12 balık bir kilograma denk gelirken geçen sene 9 adet balık bir kiloya geldi. Bu nedenle avlanma yasağına mutlaka uyulması gerekiyor. Son 3 ayda, Van Gölü havzasında ciddi yağışlar meydana geldi, bu sevindirici haber, üreme dönemi için can simidi anlamına geliyor. Üreme zamanı avlanmamak, balık satın almamak ve tüketmemek çok önemli.“