Hayvan deneyleri gerekli mi?

1

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Volkan Kahyalar / Kapak Fotoğrafı: DepoPhotos

Bursa Barosu Hayvan Hakları Komisyonu Başkanı Avukat Dilruba Uslu, Türkiye’de hayvan deneylerinin üniversiteler ve özel kuruluşlar tarafından gizli yapıldığını, bunun da mevzuatın yetersizliğinden ve denetimsizlikten kaynaklandığını söyledi. Uslu, “Kanun maddesi, ‘başka hiçbir seçenek yoksa hayvan deneyleri yapabilirsin’ diyor ama Türkiye’de diğer seçenekler var mı yok mu bu değerlendirilmiyor” dedi.

Av. Dilruba Uslu

“Hayvan deneyleri kamuoyundan gizleniyor”

Deneye Hayır Derneği’nin yaptığı araştırmaya göre, hayvan deneylerini onaylayan etik kurullarda hayvan hakları ile ilgili çalışan sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri yer almıyor. Bu kurullarda yer alan STK temsilcilerinin çoğunun Muhasebeciler Birliği veya Turizm Acentaları Birliği gibi hayvanlarla ilgisi olmayan STK’lardan olduğunu belirten Avukat Uslu, şunları ifade etti: “Mevzuatta bir STK üyesi yazdığı için bunu yapabilmişler. Bizim başvurularımızdan sonra yavaş yavaş bu STK üyelerine hayvan haklarıyla ilgilenen STK’lardan ya da barolardan üye seçmeye başladılar. Bu da mücadelenin ilerleme açısından ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Ancak buna rağmen hayvan deneyleri kamuoyundan gizleniyor. Deneye Hayır Derneği, bilgi edinme başvurularına rağmen deneylerle ilgili bilgi alamıyor.”

“Alternatif yöntemler kullanılmıyor”

Mevzuat, hayvan deneyleri için alternatif yöntemlerin kullanılmasını teşvik etmesine rağmen kurumlar maddi imkansızlıkları gerekçe göstererek bu yöntemlere yanaşmıyor.

Avukat Uslu, “Bilimsel anlamda hiçbir zaman alternatif yöntemleri kullanamıyoruz ki bazılarının doğruluğu kanıtlanmış durumda. Yurt dışında çok daha iyi yöntemler kullanılarak çok güzel çalışmalar yapılıyor. Ama Türkiye’de hala hayvan deneyleri artan bir hızda devam ediyor” dedi.

Öğrencilerden tepkiler var 

Son zamanlarda üniversite öğrencilerinin deney ünitelerini gördükçe isimsiz ihbarlarda bulunduklarını, alternatif yöntemler için mücadele ettiklerini belirten Avukat Uslu şunları anlattı: “Türkiye’de birçok kişinin mesleki yükselişinde dezavantaj yaratacağı korkusuyla ihbarda bulunamadığını da görüyoruz. Yine de ‘insan hayatı hayvan hayatından daha değerli, onun için de bu deneyler zorunlu’ bakış açısı da var.”

“Vicdani ret hakkını kullansınlar”

Yurt dışındaki gelişmelerin takip edilmesinin ve hayvanların deneylerde kullanılmasının değişmesi gerektiğini belirten Avukat Uslu, hayvan deneylerine karşı vicdani ret hakkının kullanılmasını istedi: “Hayvan deneylerine karşı vicdani ret hakkı ve etik eğitim hakkı kapsamında başvuru yapmak isteyen öğrencilere destek vermek gerekir. Özellikle tıp fakültesi, biyoloji fakültesi ve veteriner fakültesi gibi fakültelerdeki öğrencilerin ‘Ben hayvan deneyi yapmak istemiyorum. Alternatif yöntemleri uygulamak istiyorum’ başvurularını üniversitelere sunmaları üniversiteleri biraz daha ‘Biz de bu alanda bir araştırma yapalım. Neler varmış?’ gibi bir görüşe itecektir diye düşünüyoruz.”

“Vatandaş da sessiz kalmasın”

Vatandaşların da hayvan deneylerine karşı sessiz kalmamaları gerektiğini belirten Uslu vatandaşlar için de şu önerilerde bulundu: “Hayvan kullanım sertifikası almadan deney yapan kuruluşları bakanlığa ihbar edebilirler. CİMER’e başvuru yapabilirler.”

Öğrenci hareketinin hayvan deneyleri konusunda gelişme yaşanmasına katkıda bulunacağına inancını da dile getiren Uslu, “Türkiye’de aslında biraz da öğrencilerin başkaldırısıyla hayvan deneyleri alanında gelişme yaşanacaktır” dedi.

Uzman Dr. Oğuzcan Kınıkoğlu

“Alternatif metotlar kullanılabilir”

Deneye Hayır Derneği Başkanı Uzman Dr. Oğuzcan Kınıkoğlu, hayvan deneyleri yerine alternatif metotların varlığından söz ederek, “Bu metotlar arasında insan dokularından ve kök hücrelerden elde edilmiş yapay organlar, organoidler ve yapay zeka gibi yöntemler yer alıyor” dedi.

Covid aşısı örneği

Covid aşısı geliştirilirken hayvan deneylerinin atlanmasını, hayvan deneylerinin ne kadar gerekli olduğu konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirdiğini belirten Oğuzcan Kınıkoğlu, bu durumun hayvan deneylerine karşı çıkanların haklılığını gösterdiğini ve alternatif yöntemlerin geliştirilmesi için önemli bir teşvik olduğunu belirtti.

“Hedef, deneylerin tamamen sona ermesi”

Hayvan deneylerine karşı çıkanların nihai hedeflerinin hayvan deneylerinin tamamen sona ermesi olduğuna dikkat çeken Kınıkoğlu,  hayvan hakları hareketinin tüm dünyada artmasıyla beraber veganlığın yanı sıra hayvan deneylerine karşı tepkilerin de yükseldiğini söyledi.