Görme engellilerin hayatını değiştiren rehber köpekler

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Haber: Deniz Ali Tatar

Abraham J. Twerski’nin “Eğer zorlukları uygun şekilde kullanırsak, zorluklar aracılığıyla büyüyebiliriz.” sözünü adeta bir motto gibi hayatına kazıyan Avukat Nurdeniz Tuncer, 2014 yılında Rehber Köpekler Derneği’ni kurdu. 30 yaşından bu yana tamamen görme engelli bir birey olarak yaşamını sürdüren Tuncer; derneğin kuruluş sürecini, faaliyetlerini ve rehber köpeklerin engelli bireyler için sağladığı faydaları 9. Köy’e anlattı.

“Türkiye’de yepyeni bir oluşum kurduk”

Nurdeniz Tuncer

İngiltere’nin Türkiye Büyükelçisi’nin eşi Maggie Moore sayesinde Rehber Köpekler Derneği’nin temelinin atıldığını söyleyen Tuncer; Moore’un rehber köpeğiyle olan diyalogundan çok etkilendiğini belirtti. 6 buçuk yıldır beraber olduğu köpeği Kara ile olan ilişkisinin kendisinde fizyolojik ve psikolojik açıdan olumlu etkilerini gördüğünü söyleyen Tuncer,“Rehber köpeklerin birçok kişiye erişebilmesi için var gücümle çalıştım. Derneğin yönetim ve denetim kurulu gönüllülerden oluşmakta. Türkiye’de yepyeni bir oluşum oluşturduk ve her gün yeni bir şey tecrübe ettik. STK’ların iktisadi teşebbüsü olmadan da ayakta durabileceğimizi gösterdik. Açık Açık Platformu’na üye olduk. Birden fazla konuda çalışmalar ve farkındalık seminerleri yürüttük. Bir köpeğin eğitildiğinde bir insanın hayatında yarattığı güzellikleri anlatmak istedik. Gönüllü ailelerin emekleriyle yaptığı bağış destekleri ve sponsorlarımızın sosyal sorumluluk projeleri kapsamında katkılarıyla büyüdük. Basının ilgisi de bizim yaptığımız çalışmaların farkındalığını yaratmada önemli bir etken oldu. Türk Standartları Enstitüsü ile Avrupa Birliği Standartlarında çalışmalar yaparken, Avrupa Birliği Rehber Köpekler Federasyonu ve Uluslararası Rehber Köpekler Federasyonu ile çalışmalarımızı sürdürüyoruz” dedi.

“Rehber köpekler pozitif eğitimle eğitilirler”

Rehber köpekleri, görme engellilerin günlük hayatlarında bir yerden bir yere güvenle seyahat etmelerine destek olan yardımcılar olarak tanımlayan Tuncer sözlerine şöyle devam etti:

“Yoldaki ağaç, direk, çukur, kaldırıma park etmiş araç gibi engellerin etrafından dolaşırlar. Kaldırım başlarında, trafik ışıklarında, merdivenlerde dururlar. Boş bank, asansör, kapı, çöp kutusu, otobüs durağı gibi görme engelli bireyin ihtiyacı olabilecek şeyleri bulurlar. Rehber köpekler sayesinde görme engelli bireyler bağımsız hareket ederek yaşamlarını sürdürebilirler. Görme engelli birey sosyal hayatını sürdürürken rehber köpekler konser, sinema, restoran gibi yerlerde sahibinin ayağının dibinde uyur. Rehber köpekler tamamen pozitif eğitimle eğitilirler, koruma görevleri yoktur.”

Tuncer, bir görme engellinin derneğe köpek talebiyle başvurmasıyla başlayan süreci şu şekilde anlattı: “Eşleşme süreci için gerekli olan engel durumu, günlük yaşantı, sağlık durumu, eğitim durumu, yaşadığı çevre, hareketlilik durumu gibi bilgilerini dernek kayıtlarına geçiriyoruz. Daha sonra köpeklerimizin eğitimleri tamamlandıkça uygun olabilecek görme engelli bireylerle görüşmeler organize ediliyor. Köpek için en uygun aday belirleniyor ve eşleşme süreci başlıyor.”

Derneğin rehber köpekleri tamamen bedelsiz olarak görme engelli bireylerle bir araya getirdiğini söyleyen Tuncer: “Köpeklerin mama ve veterinerlik hizmetleri de derneğimizce karşılanıyor. Görme engelli ile köpeğin eşleşmesine karar verildikten sonra yaklaşık 4 haftalık bir eğitim süreci başlıyor. Bu sürecin ilk iki haftasında görme engelli birey ailesinden ayrı olarak Rehber Köpek Hareketlilik Eğitmeni ve rehber köpekle birlikte yaşıyor; köpeğin bakımını, ihtiyaçlarını gidermeyi ve köpeği yönlendirmeyi öğreniyor. Sonraki iki haftalık süreçte ise görme engelli bireyin yaşadığı çevrede eğitimler yapılıyor. Rehber köpek görme engelli bireyin hayatına adapte ediliyor; evden işe, işte eve, sık gidilen restoran, kafe ve alışveriş merkezlerine gidiliyor ve köpeğe bu rotalar öğretiliyor.” diyerek anlattı.

Rehber köpeklerin eğitim süreçlerinden de söz eden Tuncer: “İlk aşamada Labrador Retriever ve Golden Retriever cinsi köpekler yaklaşık 8-10 haftalıkken gönüllü bakıcı ailelere veriliyorlar. Gönüllü bakıcı aile yanında 12-15 ay kalıp temel eğitimi, ev ortamında yaşamayı ve sosyalleşmeyi öğreniyorlar. Bu eğitim sürecinde rehber köpek eğitmeni, aileleri iki haftada bir ziyaret ederek eğitim konusunda yönlendirmeler yapıyor. Bu aşamayı başarıyla tamamlayan köpekler rehberlik eğitimi almak üzere eğitmenleri ile yaşamaya başlıyorlar. Eğitimin bu aşaması tamamen sokaklar, restoranlarda, kafelerde, alışveriş merkezlerinde, sinemalarda vb. sosyal alanlarda gerçekleştiriliyor. Köpekler kaldırım başlarında, merdivenlerde ve trafik ışıklarında durmayı; engellerin etrafından dolaşmayı ve engelli bireyin ihtiyacı olabilecek şeyleri bulmayı öğreniyorlar” diye belirtti.

“Gönüllülerin sayısını artırarak daha fazla kişiye ulaşabiliriz”

Rehber Köpeklerin sayısının artması için öncelikle sürdürülebilir bir sistem olması gerektiğinden söz eden Tuncer, bir rehber köpek okulu olmasının şart olduğundan bahsetti. Bu konuda derneğin çalışmalar yürüttüğünden söz eden Tuncer, çalışmalarını şu şekilde anlattı: “Avcılar Belediyesi ile ortak bir çalışmayla İstanbul’da bir köpek okulu kuracağımızın müjdesini veriyorum. Farklı kurumlarla da eğitmen sayısını arttırmak için kurs açma girişimlerimiz bulunuyor. Eğitmen sayısını arttırarak, köpek sayısını arttırarak ve en önemlisi gönüllülerin sayısını arttırarak daha fazla kişiye ulaşabiliriz.” Rehber köpeklere görevleri başındayken dokunulmaması ve dikkatlerinin dağılmaması gerektiğinden söz eden Tuncer, ayrıca rehber köpeklere kapıların açılması çağrısında bulunuyor: “Bir yavru köpeğe bir yıl yuvanızı açın ve birçok hayata dokunun diyoruz. Bunun yanı sıra derneğimiz sosyal sorumluluk projelerinde de yer almayı istiyor. Gençlerin sosyal sorumluluk projeleri ile üniversite ve iş hayatlarında çok daha başarılı olabileceği araştırmalarda görülmüştür.”

“Amacımız toplumun her kesimindeki bireylerin yaşamını kolaylaştırmak”

Rehber Köpekler Derneği’nin ana amaçlarından bir tanesinin ‘farkındalık’ olduğundan söz eden Tuncer, bu farkındalık sayesinde Türkiye’de bir ilki gerçekleştirdiklerini söyledi. Rehber köpeklerin artık şehirlerarası otobüslerde resmi olarak izinli bir şekilde bireylerle seyahat edebileceklerini söyleyen Tuncer: “Yasal anlamda hakları kazanmak için mesleki bilgilerimi ve tecrübemi kullandım. Bir rehber köpeğin görme engellinin hayatındaki önemini göstermek üzere hayata katıldık. Seyahat özgürlüğü temel insan hakkıdır. Biz bu temel insan hakkı için farkındalık çalışmalarımızı hep sürdürdük. Karayolları bugüne kadar çözemediğimiz konulardan biriydi. Rehber köpekler tüm toplu taşımalarda olmalıydı şehirler arası ulaşım da buna dahil olmalıydı biz de bu konunun üzerine gittik yasal anlamdaki taleplerimizi ilettik. Farkındalık çalışmalarımız sonucunu verdi. Çünkü amacımız sadece özel aracı olana, çok para kazanana değil toplumun her kesimindeki bireylere rehber köpek ulaştıktan sonra yaşamını kolay ve erişebilir kılmaktır.” diye anlattı.