Gaziantep’in bakır sanatı göz göre göre bitiyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Gaziantep’te teknolojiye direnen bakırcı ustaları, artık çırak bulamamaktan şikâyet ediyor. Ustaların da, Gaziantep’in değerlerini koruyanların da en büyük endişesi bakırcılığın tarihe karışması. Suriye’den gelen ustalar biraz da olsa mesleğe nefes aldırdı.

Çekiç seslerinin yankılandığı ünlü Bakırcılar Çarşısında bakırcı ustaları, mesleklerini yaşatmak için eleman arıyor. Bakır ustaları kendilerinden sonra mesleğin biteceğinden endişeli. 

Tarihi Bakırcılar Çarşısı’nda bakırcı ustası giderek tükenmeye başladı. Babadan oğula geçen bakır ve kalaycılığın son temsilcileri, bugünlerde eleman bulmakta ve iş yapmakta zorlandıklarını söyledi. 

Sanat teknolojiye yenik düştü

9.Köy Haber merkezi, Gaziantep Bakırcılar Çarşısında ustalarla ve koleksiyonerlerle konuştu.  

Bakırcılık mesleğinin artık rağbet görmediğinden bahseden bakırcı ustası Orhan Duymaz:

‘’El sanatı her zaman teknolojiye yenik düşer, yeni yetişen yok.  Okuyamadığı için babadan kalan mesleği icra edenler var, onlar da üç beş kişi. Bu meslek dünkü meslek değil. Hemen hemen bakırı mutfaktan tutunda takım ürününden tutun da birçok şeylerde kullanılan bir şey. Sevmek lazım yeniden yapan sayısı çok az. Gençlerimiz artık daha kolay kazanç peşinde olduğu için maalesef emek vermeden bir şeyler istiyorlar. Bu mesleği devam ettirenler arasında ben en geçleriyim diyebilirim. Büyükbabamdan kalma bir meslek. Ama benim çocuklarım yapmıyor” dedi.

Orhan Duymaz

Suriyeli ustalar el attı

Bakırcılığın bitmesinden endişe eden Gaziantepli ustalar, Suriye’den gelen sanatçıların bir taraftan lisanının eksik olduğunu söylediler ama bir taraftan da çekiç seslerinin çoğalmasından memnunlar. Bakırcı Duymaz Usta bu konudaki görüşlerini, “Halep’ten gelen Suriyeli ustalar var şimdi onlar da bu mesleği çok iyi şekilde yapıyorlar. Dil bilmiyorlar ama bizim dillerimiz aynı, sanatın dili aynıdır” sözleriyle dile getirdi.

“Usta yetişmiyor, bakır çok pahalı”

Gelen zamların bakırı da etkilediğini söyleyen Usta Orhan Duymaz, ‘’Bakır fiyatları çok çok yükseldi. Her şeye zam geldi, bugün kalaya geldi bakıra geldi resmen bir evrim geçiriyoruz. 400 liraya sattığımız bir çaydanlık bugün hemen hemen 700 lirayı buldu. Bir bakır tava 150-200 lira, bakraç olmuş 250 lira işlemesine göre de değişiyor üstelik. Yapacak bir şey yok hem yetişen yok hem de sanatkâr çok az. Gaziantep’te rağbet görüyor. Yine de yazın turist çekiyor bakırcılık çok güzel bir sanat’’ diye konuştu. 

“Gençler kolay para kazanmak istiyor”

Çırak bulmakta zorluk çektiklerinden bahseden bakırcı ustası ‘’Özellikle de geçmişte bir ustanın yanında küçük yaşlarda çırakların görülmesi normal bir durumken şimdilerde ise çırak azlığından dolayı sıkıntı yaşanıyor. Ben ilkokulu bitirdim, 11 yaşında bu mesleğe başladım, 37 yıldır da devam ediyorum. Şimdiki gençler de bu meslekleri zor olduğu için sevmiyorlar, daha kolay para kazanmak istiyorlar. O yüzden de gelmiyorlar.’’

Bir bakır ibrik dört usta elinden geçer

Koleksiyoncu Ali Atalar’a göre, bir sektörde insanın yetişmesi ekonomi ile alakalı, o sektör para kazanmaya devam ederse ancak ustalar çıraklar kalfalar yetişir. Atalar, 9. Köy’e şöyle konuştu:

“Asıl mesleğim gazetecilik ama lise yıllarından beri benim çok ilgimi çekiyor antika.  Bakırla ilgili olan insana sanatkâr zanaatkar denir. Aslında bakır bir sanat dalıdır onu bir sanat olarak görmemiz gerekiyor. Nasıl bir ressama sanatçı diyorsak bakırla uğraşan ustalara da sanatçıdır.”

Atalar’ın verdiği bilgiye göre bakırcılık kolektif bir sanat, işbirliği ile yapılan bir üretim. Bugün yaygın olarak fabrikalarda preslendiğini söyleyen Atalar el işini şöyle anlattı:

“Bir bakır tabak veya bir ibriği yapabilmeniz için 4 ustadan geçer. Birincisi ona iyi şekil veren, ikincisi tavlama işi, ısıtarak eğme işidir. Bunu yaptıktan sonra kalaycıya gitmesi lazım işleme ustası nakışçı diyorlar bakır tabakta birkaç ustanın elinden geçmek zorunda.”

Bakır artık ev ihtiyacı değil sadece sanat ve turistik eşya

Bakırcılığın şu sıralar sadece turizme hizmet ettiğini söyleyen Atalar, ‘’Ekonomik sebeplerden dolayı bakır sanatıyla ilgilen insan sayısı azalıyor. Son 10-12 yılda Suriye’den gelen ustaların ağırlığı hissedilmeye başlandı. Bu işi yapan insanlar geldi onlar devam ettiriyor. Günümüz şartlarına baktığımızda bakırcılık teknoloji ile birlikte bir turizme hizmet eden bir meslek haline geldi. O elle çalışan usta dediğimiz bir dönenden sonra kalkacak korumaya almaya lazım. Değerli maden olduğu için turizme hizmet ediyor.’’

HABER : Haber: Kinem Hazal Tanyeri