Haber: Emine Gül Türk – Ankara / Kapak Fotoğrafı: Depophotos
Sosyal medya, çeşitli nedenlerle “eve kapalı yaşam sürdüren” engellilerin sosyal çevreye dahil edilmeleri açısından önemli bir araç, ancak o mecraya ulaşmaları çoğu kez ekonomik nedenlerle mümkün olamıyor.
Hareket olanağının kısıtlılığı, sürekli yardım almak zorunda kalışı, yetersiz altyapı, ön yargı ve dışlanmalar karşısında, engelli birey evden dışarı çıkmakta zorluklar yaşıyor. Ev ortamında çok vakit geçiren engelli bireylerin yalnızlık duygusu artmaktadır. Engelliler için vakit geçirme, güncel haberleri takip etme açısından sosyal medya bir fırsat bu mecrada hem farkındalık oluşturabiliyor hem sorunlarını paylaşabildikleri kişilerle bir araya gelebiliyorlar.
Sosyal dışlanmayı çok boyutlu yaşayan engellinin eğitim, iş ve diğer alanlara erişimi ve kullanım olanakları artırılsa da kalıcı çözüm olamıyor. İnternet kullanan engelli artık sosyal medyada daha fazla vakit geçirmeye başladı, ancak sosyal dışlanmayı bu kez farklı formlarda yeniden yaşıyor.
Engellinin sosyal medya karşısındaki durumunu İskenderun Engelsiz Dünya Federasyonu Başkanı Serhat Gökpınar ile konuştuk, şunları söyledi:
“Sosyal medya çoğu insan için aslında bir sosyalleşme aracı. Orada hem video izleyerek eğlenebilir hem farklı paylaşımlar yaparak arkadaşlarına ulaşabilir, arkadaş çevresini genişletebilir, pek çok alanda bilgiye ulaşabilir. Aslında doğru bilgiye ulaşmak için sosyal medyayı kullanabilir. Fakat engelli birey ne yazık ki ekonomik sebeplerle, başta internet olmak üzere akıllı telefona, tablete erişimde zorluk çekiyor.’’
Tespitlere göre fiziksel engelliler sosyal medya araçlarını daha çok kullanmakta. Görme engelliler için akıllı telefonlardaki sesli ekran okuyucuları rahat kullanım sağlayan önemli bir fırsat. Ellerindeki araçla doğru bilgiye erişmeyi ve sosyalleşmeyi sağlamının yanı sıra, boş vakitlerini de değerlendirebiliyorlar.”
Engelli bireyin toplumla bütünleşmesinin önündeki engellerden en önemlisinin yoksulluk olduğu, dünyada da engellinin genellikle yoksul olduğu belirtiliyor, bu durum engellinin toplumsal ve sosyal yaşamını doğrudan etkiliyor.
Çocukluğundan bu yana engelli hakları mücadelesi içinde yer alan, doğuştan görme engelli Serhat Gökpınar yoksulluk engeli üzerinde şunları söyledi:
“Engellilerin dörtte üçü, yoksullukla mücadele ediyor ve bu mücadelede çoğu kez yalnız kalıyor. Birçok mal ve hizmete ekonomik sebeplerle ulaşamıyor. Ekonomi, engelli bireyin toplumsal ve sosyal yaşama katılımını doğrudan etkileyen bir unsur. Engelli, eğer bir ekonomik dayanağı yoksa, kendi hayatını idame ettirebilecek bir gelire sahip değilse, sosyal hayattan, toplumsal hayattan kopuyor ve ne yazık ki çoğu engelli için durum böyle…”
İlerleyen teknolojik imkanlar ve sosyal medyanın engellilere yeni imkanlar yaratmada çok etkili bir araç olduğuna dikkat çeken Gökpınar, bu mecranın engelli için önemini şöyle anlattı:
“Engelli birey internet aracını, mesajlaşma, eposta verip alma ve sosyal ağlarda iletişim kurmak için kullanmakta. Bilgi erişimi ve paylaşım bu birey için hayati önem taşıyor. Ancak engelli sosyal medyayı bir araç olarak kullanırken, zaman zaman sanal dünyanın parçası olma ama toplum dışında kalma riskiyle de karşılaşabiliyor.
Engelli birey için sosyal medya aslında pek çok açıdan bir kurtarıcı. Örneğin sosyal medyayı savunuculuk aracı olarak da kullanıyor, orada kampanyalara katılabiliyor, imza kampanyaları düzenliyor, pek çok etkinliğin parçası olabiliyor. Belki onu, fiziki olarak bir bakanlığın önüne getirmek zor olabilir, koşullar uymayabilir. Ama binlerce kişiyi Twitter’da bir anda bir araya getirebiliyorsunuz, dolayısıyla o mecrada bir çalışma yapıldığında engelliler kendi sorunlarını kolayca ifade edebiliyorlar. Diğer sosyal medya araçlarında da bu böyle. Kampanyalar yapılıyor, bilgilendirmeler yapılıyor, süreçler anlatılıyor. Dolayısıyla aslında o araçları takip eden diğer bireylerin de bu noktada farkındalıkları artıyor. Daha fazla engelli, sosyal medya araçlarını etkin kullanabilecek seviyede olsa imkanları artacaktır. Çünkü günümüzde sosyal medyanın, bütün aksaklıklarına, kötülüklerine, yanlışlarına rağmen iyi bir iletişim aracı olduğunu söyleyebiliriz, çünkü insanlar orada kendilerini çok rahatlıkla ifade edebiliyor. Ancak bu mecralara ulaşım maliyetini karşılayabilecek ekonomik durumu olmayan engelli arkadaşlarımız çok sayıda. Benim çevremde hala iyi kötü bir akıllı telefonu olmayan, bir bilgisayar olmayanı pek çok engelli var. Sosyal medya kullanımı özellikle engelli gençlerin gündelik yaşamında önemli bir yer tutuyor. Sosyal dışlanma ve toplumla bütünleşme sorunları olabilen engelli bireyin kendisini ifade edebilmesine, pek çok şeye ulaşabilmesine imkan tanıyan bu aracın etkin kullanımı için ekonomik destek sosyal devlette önemlidir.”
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.