Tomris Yurtseven
Çağın en yaygın hastalıklarından ikisi obezite ve diyabet. Bu hastalıklar etkisini dünyanın dört bir yanında arttırırken, hastalıklarla mücadele için de farklı bilimsel yöntem ve tedaviler gelişiyor. Ancak hastalık ve ilaçlar yaygınlaştıkça üretilen sahte ilaçlar ve iğneler de piyasada dolaşıma giriyor.
Dünya Sağlık Örgütü, TİP-2 diyabet ve obezite tedavisinde reçetelendirilen ve zayıflamak için de başvurulan semaglutid sınıfı ilaçların kullanımında artış yaşandığını ve bu artışın sahte ilaçların piyasaya sürülmesinin önünü açtığını tespit etti. Dünya Sağlık Örgütü, “Sahte semaglutid ürünleri, gerekli aktif bileşenleri içermeyebilir, bu da kan şekeri seviyelerinin kontrolsüz kalmasına ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca, enjeksiyon cihazlarında beyan edilmemiş başka aktif bileşenler bulunabilir, bu da öngörülemeyen sağlık risklerine neden olabilir” uyarısında bulundu.
Dünya Sağlık Örgütü’nün açıklamasının ardından JAMA Ophthalmology dergisinde yayımlanan bir araştırma, semaglutid etken maddeli zayıflama ve diyabet ilaçlarını kullanan kişilerde tek gözde körlüğe yolan açan NAION sendromu teşhisi konma olasılığının yaklaşık dört kat daha fazla olduğunu ortaya koydu. Buna ek, olarak Lübnan’da yürütülen bir çalışmada ise semaglutid etken maddeli ilacın kullanımı sonucu 11 vakada hipoglisemi, yani kan şekerinin 70gr/dL’nin altına düşmesi sonucu fenalaşma ve baygınlık semptomları gözlemlendi.
Ankara Medipol Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Görevlisi Büşra Özyalçın, Dünya Sağlık Örgütü’nün uyarısına konu olan semaglutid sınıfı ilaçlar, obezite ve diyabet hakkında açıklamalarda bulundu. Özyalçın, “Semaglutid etken maddesi, vücutta insülin salgısını artırır, kan şekeri denetimini sağlar, açlık hissini azaltıp tokluk süresini uzatarak ağırlık kaybını destekler. Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) onaylı bu etken madde ülkemizde de ruhsatlı olarak iki ilaçta yer almakta. Bu ilaç grubu reçetelendirilerek kullanabildiği gibi reçetesiz da kullanılabiliyor. Bu durum da sahte ve yanlış kullanımın önünü açıyor” dedi.
Özyalçın zayıflamak adına reçetelendirilmeden kullanıldığı da tespit edilen iğneler hakkında şu uyarıları yaptı:
“İnsanlar tarih boyunca hep mucize bir ilaç, mucize bir besin arayışında oldu. Bu noktada ilaç ile zehrin arasındaki farkın doz olduğunun ayırdına vararak hareket edilmeli. Ne bir ilaç ne de besin kişiye tek başına çare olamaz. Doğru pişirme yöntemleri ile hazırlanmış gıdaları doğru miktarlarda tüketerek ve vücudu fiziksel aktivite ile destekleyerek ilaç kullanımına başvurmadan da ağırlık yönetimi sağlamak mümkün.”
Dr. Nilüfer Öztürk ise “İlaçlar Sağlık Bakanlığı tarafından denetleniyor, reçetelendirilen ilaçların hekim gözetiminde kullanılması ve eczaneden temin edilmesi gerekiyor. Hekim yönlendirilmesi ile güvenilir eczane kaynağından alınan onaylı, ruhsatlı ilaç tüketimi hayati önem arz ediyor. Takviye edici olarak geçen ürünlerin kullanımında ise Tarım ve Orman Bakanlığı onayı aranmalı ve takviyeler uzman görüşü ile alınmalı” uyarısında bulundu.
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.