Bir yanda şiddet korkusu, bir yanda vatandaşlık görevi; sığınma evlerinde kalan 30 bin kadın oy kullanabilecek mi?

 

Türkiye’de şiddetten kaçarak sığınma evlerinde yaşamını yeniden kurmaya çalışan kadınların büyük çoğunluğunun 31 Mart yerel seçimlerinde oy kullanmaları beklenmiyor. Uzmanlara göre; 2023’te Yüksek Seçim Kurulu, sığınma evlerinde bulunan yaklaşık 30 bin kadının oy kullanabilmeleri için çeşitli önlemler almış olsa da bunlar yeterli değil. Dayanışmanın Kadın Hali Derneği Başkanı Avukat Aslı Pasinli ‘’Sığınma evlerinde kalan ya da hakkında tedbir kararı olan 5 kadından 4’ünün oy kullanamadığı şeklinde bazı çalışmalar var” dedi.

 

Avukat Pasinli 9. Köy’e yaptığı açıklamada, YSK’nın sığınma evlerindeki kadınların oy kullanabilmesi için 2023’te attığı adımların, “yeterli ve güvenli bulunmadığını” söyleyerek, şöyle konuştu;

 

“Türkiye’de kadınlar can güvenliği ile ilgili risklerden dolayı sığınma evlerinde kalıyor. Sığınma evinde kalan kadınların seçmen kağıtları sığınma evi yani ŞÖNİM Müdürlüğü tarafından ilgili muhtarlıklardan alınarak kadınlara teslim ediliyor. Aynı şekilde, hakkında gizlilik kararı olan veya koruma kararı olan kadınların da durumları İlçe Seçim müdürlüklerine bildirilerek onların da uygun göreceği bir tedbir kapsamında ilgili sandıkta oy kullanmaları sağlanıyor. Bu sandıklarda oy kullanırken, kadınların o asılan seçmen kağıtlarında isimleri ve T.C. Kimlik numarasının ortasında yer alan 5 karakter kamufle ediliyor.” 

 

Ancak bu düzenlemenin can güvenliklerinden endişe eden kadınlar tarafından yeterli bulunmadığını da vurgulayan Pasinli, “Sığınma evinde kalan kadınlar ve hakkında koruma kararı olan kadınlar, yasal olarak oy kullanma hakkına sahipken pratikte bu durum bazı riskler barındırıyor. Çünkü her ne kadar seçmen kağıtlarında ya da seçmen sorgulama ekranında bu bilgiler kamufle edilerek paylaşılsa da nerede oy kullanacakları, kütüğe bağlı oldukları muhtarlıktan mı, yoksa başka bir muhtarlıktan mı seçmen kağıtlarını alacakları belli değil. Bütün bunlar can güvenliği riski olan kadınlar için yaşam hakkının ihlaline varacak kadar ileriye götürecek sonuçlar doğurabilir’’ dedi.

 

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na, kadınların kendilerini güvende hissedecekleri bir sistem geliştirme çağrısı da yapan Avukat Pasinli, sığınma evinde kalan, koruma ve gizlilik kararı olan kadınların seçme hakları konusunda yeterince bilgilendirilmediklerini de anlattı:

“Sığınma evlerinde kalan ya da hakkında tedbir kararı olan 5 kadından 4’ünün oy kullanamadığı şeklinde bazı çalışmalar var. Bir de burada şunu gözetmek lazım; ‘şiddete maruz kalan ya da kalma ihtimali olan bir kadın için sokağa çıkmak zaten başlı başına büyük bir problemken, oy kullanmak için neden bu kadar riski göze alsın’ anlayışı da çok rahat doğabilir. Ayrıca, sığınma evlerinde kalan kadınlar oy kullanımı konusunda ne kadar bilgilendiriliyorlar? Bilgilendiriliyorlarsa ve oy kullanmayan kadın sayısı bu kadar yüksekse neden bir adım atılmıyor? Bunlar da bilgi alamadığımız önemli unsurlar.”

“Kadınlar açısından güvenli, risksiz alanlar yaratılmalı”

Tedbir kararı olan ya da sığınma evinde kalan kadınların güvenle oy kullanması için çözümlerin basit olduğunu belirten Pasinli, “Mesela, nasıl ki cezaevinde kalan kişilerin oy kullanmaları için sandık açılabiliyorsa, aynı uygulama sığınma evinde kalan ya da hakkında koruma kararı olan kadınlar için de oluşturulabilir. Ya da her seçimde kolluk kuvvetleri ve sandık görevlilerin, ‘142 belgesi’ ile farklı sandıklarda oy kullanımı sağlanabiliyorsa aynı uygulama söz konusu kadınlar için de uygulanabilir. Yani, sosyal devlet gereği, söz konusu kadınlar açısından koruyucu, güvenlikli, herhangi bir risk barındırmayan sıfır toleranslı alanlar yaratılması gerekiyor” diye konuştu.