Depremin ilk anından itibaren yüzlerce enkaza halkın kendi çabası dışında hiçbir müdahale yapılmadı. Besni ilçesi ve bağlı köyleri de depremi en ağır şekilde hisseden yerlerin başında yer alıyordu. Depremden yaklaşık 30 saat sonra Besni’nin köylerindeki enkazların olduğu yere varabildim. O gün Besni’ye bu yıl hiç yağmadığı kadar kar ve yağmur yağmıştı. Besni’ye 20 km uzaklıktaki Konuklu Köyü’nün girişi yol kenarındaki yıkılan evlerden dolayı kapalıydı. Çoğunluğu iki katlı olan 70 haneli köyde neredeyse sağlam tek bir bina kalmamıştı. Depremin ikinci gününde yakınlardaki daha az hasar almış köylerdeki vatandaşlar el yordamıyla yıkılan evlerden birileri sağ çıkar umuduyla, “sesimi duyuyor musun, kimse var mı, ses verin” diye bağırıyordu. Kimse ne yapacağını bilmiyordu. Genç bir çocuğun, yıkılan binalardan birinde kardeşi ve annesi kalmış. Babası enkazları kaldırırken yakınları teselli ediyor. Yaşlı bir kadın ise ağlayarak Kürtçe ağıtlar yakıyor. O enkazların başına köylülerden başka kimse gelmedi. Köyde 15’ten fazla kişi hayatını kaybetti.

Hemen solundaki Kutluca Köyü’nde de görüntü farklı değildi; Kutluca’da höyüğün etrafına yapılmış onlarca ev yerle bir olmuştu. Yetkililer depremin dördüncü gününde köye erzak yardımı için geldiler. Enkazların hepsini halkın kendisi bulduğu kepçelerle kaldırmıştı.

Az ilerideki Çakırhüyük beldesi ise hayalet kente dönmüş haldeydi. Her gün yüzlerce insanın geçtiği sokaklar bomboştu. Depremin şiddetiyle tüm binalar hasar almıştı. Yıkılan binaların içinde kalan insanları etraftaki vatandaşlar yine el yordamıyla kaldırdı. Çomak, Tokar, Kesecik, Çanakçı, Yazıkarakuyu, Üçgöz, Alişar ve diğer köylerde ise durum yine aynıydı. Bu köylerde birçok kişi hayatını kaybetti. Onlarca ev yıkıldı, yüzlercesi ise hasar aldı. Besni merkeze üçüncü gün yetişen yardımlar dördüncü gün köylere dağıtıldı. Bir hafta boyunca gelen yardımlar Türkiye’nin dört bir yanından gelen gönüllülerin gönderdikleriydi. Bölgeye bu süre içinde hiç çadır ulaştırılmadı. İkinci haftada ise sadece evi yıkılan ailelere Kaymakamlık talimatıyla muhtarlar aracılığıyla çadırlar dağıtıldı. Ağır hasarlı, orta hasarlı ve az hasarlı evlerde oturan vatandaşlara ise çadır verilmedi.

Besni köylerinde hala aileler dondurucu soğuğun altından evin bahçesinde bulunan ve ekmek yapmak için kullanılan kulübelerde elektrik ve su olmadan kalmaya devam ediyor. Artçılar yüzünden insanlar tekrar evlere girmekten korkuyor. Hava çok soğuk, yağmur yağıyor ve insanlar çaresizce bekliyor.

“Koskoca bir ülke depremin yedinci günü gelir mi?”

Yaşanan depremde İznik Köyü’nde evi yıkılan bir yurttaş deprem anında yaşadıklarını şu sözlerle anlattı: “Sabah yerin çok sert sarsılması ile uyandım. Evde sadece ben ve eşim vardık. Eşimin uyanması için ellerimle sertçe sarstım. Kalktığımızda elektrikler gitmişti. İkimiz birden kapıya doğru koşmaya başladık. O esnada geriye telefonu almak isterken son anda vazgeçtim. Kapıya varır varmaz arkamızdan ev yıkıldı. Bahçeye indiğimizde ayakkabımızı giyme fırsatımız olmadı. Dışarısı ıslak ve karlıydı ama ayakkabıyı düşünmeden direkt dışarı çıktık. Bahçeye indiğimizde hala yer sallanmaya devam ediyordu.”

Evin yıkılmasının hemen ardından köylülerin yardıma koştuğunu söyleyen depremzede, “Bir hafta boyunca ne bize ne de diğer yerlere hiçbir yardım gelmedi. Biz rezil olduk. Koskoca bir ülke depremin yedinci günü gelir mi? Önceden kullanmadığımız elbiseleri, tabakları çanakları aşağıya atıyorduk. Bir haftadır onlara muhtaç hale geldik, bir haftadır onlarla geçiniyoruz” dedi. 50’den fazla öğrencisinin olduğu İznik Köyü’ndeki ilköğretim okulu da depremde yıkıldı.

Enkaza gelemeyen devlet, iki günde hasar tespite geldi

Bir hafta boyunca deprem bölgesine gelemeyen ekipler depremin ikinci haftasında çok hızlı bir şekilde hasar tespit çalışmalarına başladı. Ünvanlarının ne olduğu, nereden geldiği belli olmayan kişiler duvarlara bakıp hasar tespit çalışması yaptı. Evlerin kimisine az hasarlı kimisine ağır hasarlı yazıldı. Ama nasıl tespit ettiklerini sadece kendileri biliyordu.

Çoğunluğu iki katlı binalardan oluşan evlerin alt katlarını ahır olarak kullanan vatandaşların evlerin yıkılması sonucu birçok hayvan da telef oldu. Depremin üzerinden geçen günlere rağmen İznik’te enkazlar olduğu gibi dururken, enkaz altında kalan hayvanlar da köylülerin bulduğu kepçe ile çıkarıldı. Hala birçok hayvan enkaz altında ve havaların sıcak olduğu günler enkaz altında kalan hayvanlar koku yayıyor. Köy sakinleri ölü hayvanlardan dolayı salgın hastalıkların başlayacağından endişeli.

Birçok evin yıkıldığı ve geri kalan evlerin neredeyse tamamının hasar aldığı Adıyaman Besni’ye bağlı Çakırhüyük Beldesi’nde depremzedelere gelmeyen çadır, kısa bir süre önce yapılan ve son depremde ağır hasar alan caminin imamın talebiyle geldi ve mescit olarak kullanıldı.