İsmail Ersan
Yalova’nın Altınova İlçesi’ne bağlı Subaşı Beldesi’ne yerleşmiş olan Balkan Türkleri, kültürlerini gelecek nesillere aktarmak için bez bebeklere yöresel kıyafetler giydirdi.
Subaşı Sözlü Tarih Çalışma Grubu Başkanı Zeki Gürsu, kültürlerini unutturmamak için pek çok projeye imza attıklarını anlattı. Gürsu, suyun öbür yanından getirdikleri kültür, gelenek ve göreneklerin kaybolmasını önlemeyi hedeflediklerini belirtti.
Subaşı Sözlü Tarih Çalışma Grubu olarak her sene farklı uygulamalarla kültürlerini yaşatmak ve tanıtmak istediklerine dikkati çeken Gürsu, “Birçok yörenin kendine özgü bez bebeği var, bizim yöremize baktığımda böyle bir şey yoktu ve kaybolmak üzere olan bir kıyafet kültürü vardı. Bez bebekleri yapmaya başlamadan önce eski fotoğraflara bakarak burada yaşayan insanların yıllar önce ne giydiğini araştırıp bu kültürü yaşatan insanlarla görüştüm. Onlardan esinlenerek bez bebeklerin kıyafetlerini gönüllü arkadaşlarımız ile tasarlayıp diktirdik.”
Atalarından kendilerine kalan ve unutulmaya yüz tutmuş gelenekleri gelecek nesillere aktarmak için var güçleriyle çalıştıklarına vurgulayan Gürsu, sözlerine şöyle devam etti, “Amaç kültürümüzü unutturmamak. Bunun için de göç ile birlikte getirilen mutfak, çeyiz, giysi, dokuma malzemelerini Hıdırellez, düğünler, Muharrem Ayı gibi sosyal kutlamalarda kurallarına göre sergileyerek unutturmamak istiyoruz. Tarihimize, geleneklerimize, göreneklerimize sahip çıkmak, kayıt altına alıp gelecek nesillere sağlıklı bir şekilde aktarabilmek, unutulmaya yüz tutmuş türkülerimizi, oyunlarımızı, nefeslerimizi kazandırmak ve kurallarına göre yaşatmak amacındayız. Yaşanmış hikayeleri kayıt altına almak, yerel tarih çalışmaları düzenlemek ve fotoğraf arşiv çalışmaları ile büyüklerimizin anılarını yaşatmayı planlıyoruz.”
Gürsu, sözlerine şöyle devam etti, “Bez bebek biraz zor ve maliyetli olsa da uygun bir planla yapmayı başardık. Epey sipariş var. Talepler bize de umut ve destek veriyor. Bebeklerimizi, gönüllülerimiz kendi emekleri ile yapıyor. Üretimimiz de epey zaman alıyor. Bez bebek yapımını yaygınlaştırmak için müzemizin bir bölümünde atölye kurup çocuklara ve misafirlerimize güvenle verebileceğimiz oyuncaklar yapmak istiyoruz. Elimizdeki malzeme ile inşallah seriyi tamamlayıp 2025 yılı içerisinde sergileyeceğiz.”
Kültürlerini gelecek nesillere aktarırken çocukların sağlığını da düşündüklerini vurgulayan Gürsu şu bilgileri verdi, “Bebeklerin yapımında bez ürünler kullanıyoruz. Atölyede örme bebekler ile birlikte giysilerini tülbent ve bel kuşağı, yelek, çorap, saten özel gün şalvarı, kolsuz yakasız iç astarlı düğmesiz, düğmeli işlemeli yelek, kolsuz iç astarlı düğmesiz yelek, işlemeli peşkir gibi yöresel kıyafetleri tasarlıyoruz. Bebekleri yaparken tamamen doğal ürünler kullanıyoruz. Günümüzde birçok oyuncak türünde plastik ve boya gibi zararlı maddeler bulunuyor. Biz güvenle verebileceğimiz oyuncak yapmak istediğimiz için bebeklerin yapımında bez ürünler kullanıyoruz.”
Söz konusu proje ile beldelerinin de tanıtımına katkı sağladıklarının altını çizen Gürsu, “Beldemizin gelenek, görenek, sözlü ve yazılı tarihi ile etnograf araştırmalarını yapmak; beldemizi tanıtmak, sosyal ve kültürel faaliyetleri daha düzenli ve kayıt altında tutmak için çalışıyoruz. Yaptığımız farklı etkinlikler ve sergiler ses getiriyor. Ayrıca sempozyum ve çalıştaylarda da farkındalık yaratmak çabasındayız” diye konuştu.
Zeki Gürsu sözlerini şöyle tamamladı, “Subaşı Sözlü Tarih Çalışma Grubu 2024 yılı sergisi için çalışmaya başladık. Bu yıl da annelerin, ninelerin çeyiz sandıklarından çıkan ve Balkan geleneğini yansıtan tülbent, yazma, çember başörtüsü işlemelerini, oyaları kullanacağız. Prof. Dr. Şebnem Temir Gökçeli koordinatörlüğünde çalışıyoruz. Çalışmalarımızı, uluslararası festivallere ve fuarlara da taşıyacağız.“
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.