Ankara’da özel halk otobüsleri eyleme hazırlanıyor: Ücretsiz veya indirimli yolcu taşınmayacak

İlke Çıtır / Kapak Fotoğrafı: DepoPhotos

Ankara’da özel halk otobüsleri, artan maliyetler ve Ankara Büyükşehir Belediyesi’nden (ABB) alınan gelir desteğinin kesilmesi nedeniyle zor durumda. Özel halk otobüsü işletmecileri, ilgili bakanlıklardan ve ABB’den talep ettikleri isteklerinin kabul edilmemesi halinde şubat ayı itibariyle ücretsiz, abonman ve indirimli tarifelerden faydalanan yolcuları taşımama kararı aldı. Ücretsiz veya indirimden yararlanan yurttaşlar ise karar nedeniyle, mağdur olacakları için endişeli. 9. Köy’ün görüş almak istediği ABB yetkilileri ise konu henüz belediye meclisi gündemine gelmediği gerekçesiyle bu konuda bir açıklama yapmayacaklarını bildirdi.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 16 Aralık 2024 tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) olan prim borçları nedeniyle
Adana, Ankara, İstanbul, İzmir, Mersin Büyükşehir Belediyesi ve Şişli Belediyesi’ne haciz işlemi başlatmıştı. ABB’ye ait şirketlerin banka hesaplarına blokaj ve e-haciz uygulanması üzerine ABB Başkanı Mansur Yavaş ise, “Onlar, ‘Ankara Büyükşehir Belediyesi şirketlerinin hesaplarına bloke koyalım, emekliye destek olamazlar, et desteği veremezler, süt desteği veremezler, kreş yaptıramazlar’ diye düşünüyor olabilirler. Tüm bu müdahalelere rağmen desteklerimizi bir kuruş eksiltmeyeceğiz, aksine artırarak devam edeceğiz” ifadelerini kullanmıştı. Ancak Tüm Özel Halk Otobüsleri Kooperatifleri Birliği (TÖHOB) ve Ankara Şehiriçi Özel Halk Otobüsçüler Esnaf Odası ise 9 Ocak Perşembe günü yaptıkları basın açıklamasında ABB’den aldıkları gelir desteğinin ocak ayı itibariyle kesildiğini duyurdu.

9.Köy’e konuşan TÖHOB Genel Başkanı Kurtuluş Kara, Ankara’da şehir içi ulaşıma zam yapılmasını, ABB desteklerinin devam etmesini ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından ücretsiz seyahat hakkı olan yolcular adına verilen aylık destek ödemesi 6 bin 210 liranın arttırılmasını talep etti. Kara, taleplerinin karşılanmaması durumunda şubat ayı itibariyle ücretsiz, abonman ve indirimli
tarifelerden faydalanan yolcuları taşımayacaklarını söyledi.

“Hem esnaf hem vatandaş mağdur”

Bir aracın aylık 300 bin lira yakıt gideri olduğunu belirten Kara, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın ücretsiz seyahat hakkı olan
yolcular için aylık 6 bin 210 lira destek ödemesi yaptığını söyledi. Kara, ABB’den gelen destekler sayesinde gider ve gelirlerin örtüştüğünü söyledi. ABB’den ücretsiz yolcular için 7, abonmanlar için 5 lira 30 kuruş destek aldıklarını belirten Kara, “Bu ay itibariyle bu destek kesildi. Hem hükümet hem de belediye esnafın zararını düşünmüyor. Esnafın evine ekmek götüremediği, vatandaşın mağdur olduğu düşünülmüyor” ifadeleriyle dile getirdi.

Şoför de dertli: Gelir 9 bin 200, gider 10 bin lira

Özel halk otobüsü şoförü olan Muhammet Özdemir, bir aracın günlük maliyetini şöyle açıkladı: “Bir araç günlük 150 litre mazot yakıyor. Bugün mazotun litresi 50 liraya dayandı. Günlük 7 bin 500 lira yakıt gideri, 2 bin lira civarında personel yevmiyesi, aracın amortismanını dahil etmeden zorunlu giderlerle beraber bir aracın gideri 10 bin lira yapıyor.”

Günlük 250 ücretsiz seyahat hakkı olan yolcu taşındığını söyleyen Özdemir, bunun günlük maliyetinin 5 bin lira olduğunu, bakanlığın ise aylık 6 bin 210 lira destek verdiğine dikkat çekti. Geri kalan 29 günün maliyetinin ceplerinden çıktığını belirten Özdemir, “Günde bin yolcu taşıyorsam eğer, benim cebime günlük 9 bin 200 lira giriyor. Ancak benim günlük maliyetim 10 bin lira” dedi.

ABB’nin yeni yıl itibariyle özel halk otobüslerine verilen gelir desteği uygulamanın kalkmasıyla birlikte esnafın zarar edeceğini söyleyen Özdemir, “Bu mesleği sürdürülebilir şekilde yapmamız için ABB’nin desteğine ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.

Sürdürülebilir kaliteli bir hizmet için bakanlığı verdiği aile desteğinin artırılmasını isteyen Özdemir, “Biz bu ödeme en az 25 bin lira olsun diyoruz. Bu da olmuyorsa ÖTV’yi kaldırın diyoruz” diye konuştu.

Emekli tepkili: “16 bin TL ile zaten geçinemiyorduk, şimdi bir de ulaşıma para vereceğiz”

Emekli Nazmiye Çağlar, emekli maaşının 16 bin TL olduğunu ve zaten geçinemiyorken bir de ücretsiz ulaşım hakkından
faydalanamayacak olunması durumunda sıkıntılarının büyüyeceğini söyledi. Çağlar, iktidar ile belediyeler arasındaki kavga nedeniyle yine vatandaşın mağdur olacağına dikkat çekti:

“Biz emekli insanız, o kadar düşük bir maaşla nasıl gideceğiz. ABB’nin desteği büyük bir yardımdı. İktidar şu an ABB’yi silkeliyor. Bu nedenle ABB destek veremez hale geliyor. Ücretsiz gidebildiğimiz için çok rahat ediyorduk.”

Bir başka emekli Cengiz Uslu ise, “65 yaşındaki kişi yürüyemez. Bu kadar emek vermişiz, emekli olmuşuz. Mecburen bineceğiz otobüse. Emekli maaşı kime yetiyor” diye konuştu.

“Ücretsiz ulaşım temel hakkımızdır”

Otobüslerden indirimli yararlanan üniversite öğrencisi Ekin Gözek de karara tepkili. Gözek, indirim ve abonman hakkının kaldırılması halinde, 3 bin liralık Kredi Yurtlar Kurumu (KYK) bursunun yarısının ulaşıma gideceğini söyledi. “Ücretsiz ulaşım temel hakkımızdır” diyen Gözek, karar nedeniyle yaşayacağı mağduriyeti şöyle anlattı:

“3 bin lira KYK bursu alırken 300 lira abonmana vermek bile biz öğrencileri zorluyordu. Öğrencilik ve yemek masraflarımızı dahil ettiğimizde zaten paramız yetmiyordu. Aktarma vasıtasıyla okullarımıza gidebiliyoruz. İndirimli basarak kendi maddi durumumuzu koruyabiliyorduk. Bunlar elimizden alınınca öğrencilerin ulaşım için alternatif hiçbir şeyi kalmamış oluyor.“